ابهام در سرنوشت راه‌ آهن شلمچه بصره

یک کارشناس حوزه ریلی درباره وضعیت خط آهن شلمچه بصره گفت: عراق این خط ریلی را معارض با کریدور شمالی جنوبی خود می داند که قرار است با همکاری ترکیه از بندر فاو به شمال عراق و ترکیه متصل شود، در حالی که صرفا ایران به این پروژه نیاز ندارد و خود عراق هم برای اینکه بتواند ناترازی تجاری اش را با کشور ما برطرف کند و گردشگر به ایران بفرستد، نیاز دارد که این پروژه تکمیل شود.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، محمد جواد شاهجویی با اشاره به خط ریلی شلمچه بصره گفت: این پروژه از ۲۰ سال گذشته مطرح شده، سال ۱۳۹۰ ایران بخش خودش را تکمیل کرد که احداث راه آهن اهواز به شلمچه بود و ما تا مرز شلمچه راه آهن را جلو بردیم، اما در این ۱۱ سال گذشته، ادامه این فرآیند فراز و نشیب هایی داشته است؛ در مواردی گفتیم پروژه را خودمان می سازیم و به روش BOT  بهره برداری می کنیم؛  یک جا گفتیم پروژه را می سازیم و پول نفت از عراق می گیریم و نفت عراق را می فروشیم، یک جا سرمایه گذار بخش خصوصی معرفی کردیم که پروژه را تکمیل کند.

وی ادامه داد: در تمامی این سال ها مذاکره با سطوح بالای حاکمیت عراق اتفاق افتاده؛ یا روسای ما در سفرهایی به عراق می رفتند یا روسای عراقی می آمدند که این موضوع از طرف ایران از عراق درخواست می شد اما هر بار به دلایل مختلفی عراق نسبت به این مساله کوتاهی می کرد، یک بار می گفت درباره تعیین خط مرزی در  قعر اروندرود مشکل داریم که باید لایروبی اتفاق بیفتد یا باید در زمین هایی که مین گذاری شده مین روبی انجام شود.

این کارشناس ریلی گفت: از طرفی آنها بهانه می آوردند که با شرکت های دولتی قرارداد نمی بندیم؛ قرار بود یک شرکت حاکمیتی این کار را انجام دهد که بنیاد مستضعفان جلو رفت و بعد گفتند ما با شرکت حاکمیتی هم نمی توانیم کار کنیم و به همین دلیل یک شرکت خصوصی معرفی شد. در تمام این موارد برای انجام نشدن این پروژه، توپ در زمین عراق بود. تا اینکه تیم مدیریتی راه آهن تغییر کرد.

محمد جواد شاهجویی ادامه داد: توجیه آنها هم این بود که این پروژه نباید دست بخش خصوصی باشد یا زمان ۵۰ سال زمان در نظر گرفته شده برای BOT (ساخت، بهره برداری و انتقال) زیاد است؛ در صورتی که به دلیل کوتاه بودن خط (حدود ۳۰  کیلومتر)، برای اینکه برای یک شرکت بخش خصوصی اقتصادی باشد،  باید مدت زمان BOT بالا برود که بتواند منطق اقتصادی پیدا کند.

وی ادامه داد: در حال حاضر هم از جوانب امر اینطور بر می آید که عراق دیگر علاقه ای ندارد این خط تکمیل شود، زیرا این خط را معارض با کریدور شمالی- جنوبی خود می داند که اخیرا تلاش می کند آن را فعال کند. این کریدور شمالی جنوبی با همکاری ترکیه و یکی از شرکت های ایتالیایی جلو می رود که قرار است از بندر فاو به شمال عراق و ترکیه متصل شود، به همین خاطر اینطور تصور می شود که عراق با گذشت این همه مدت و این اتفاقات، دیگر نمی خواهد اجازه احداث این خط ریلی را بدهد.  شرکت راه آهن هم نباید در این فرآیند دخالت  می کرد؛ راه آهن ادعا می کند  فرآیند را تسهیل می کند اما می بینیم که عملیاتی در این زمینه وجود ندارد.

این کارشناس ریلی در پاسخ به اینکه اهمیت راه اندازی خط شلمچه-بصره چیست، توضیح داد: راه آهن شلمچه بصره در چند بعد برایمان اهمیت دارد؛ یکی بحث سفرهای زیارتی و عبور مسافر است، بحث دیگر صادرات ما به عراق است، ما بیش از ۱۰ میلیارد دلار در سال صادرات به عراق داریم که با وجود خط ریلی این مسیر می تواند هموارتر شود، موضوع مهم دیگر بحث کریدور شرق به غرب است که از داخل خاک ایران می گذرد و بخشی از آن می تواند از مسیر شلمچه به بصره در عراق عبور کند و بعد هم ادامه پیدا کند و به مرز بوکمال برسد و سوریه و حتی بندر لاذقیه را پوشش دهد؛ این قطعه یکی از قطعات گمشده این کریدور ریلی است که فعال شدن آن می تواند امید دهد ما کریدور شرق به غرب را فعال تر کنیم.

فقط ایران به پروژه شلمچه بصره نیاز ندارد

شاهجویی با بیان اینکه شلمچه-بصره تنها راه اتصال ما به عراق نیست، افزود: یک پروژه مهم دیگر ما کرمانشاه خسروی است که آن مسیر حتی از بعضی جهات از شلمچه-بصره بهتر است؛ اما مسیر شلمچه-بصره به واسطه کوتاهی و هزینه پایینی که برای احداث دارد، در همه این سال ها در اولویت دولت قرار داشته؛ اما در مجموع برای اتصال این دو مسیر ریلی، الان شرایط با توجه به رویکردهایی که دولت عراق پیش گرفته، امیدبخش نیست اما همیشه اینطور باقی نمی ماند، ما باید همه تمرکز و تلاش خود را روی این کشور بگذاریم تا این مسیر ریلی برقرار شود و دو کشور بتوانند از منافع آن بهره مند شوند.

وی با تاکید بر اینکه صرفا ایران به این پروژه نیاز ندارد، گفت: خود عراق هم برای اینکه بتواند ناترازی تجاری اش را با کشور ما برطرف کند و به خاک ما افزایش صادرات داشته باشد و بتواند گردشگر زیارتی و سیاحتی به ایران بفرستد نیاز دارد که این پروژه تکمیل شود، بنابراین اینطور نیست که صرفا ایران به این پروژه نیاز داشته باشد، این نیاز دوطرفه است. اما به واسطه دشمنی هایی که از طرف نیروهای خارجی در خاک عراق اتفاق می افتد، یا فشارهایی که مشخصا نیروهای آمریکایی در این قضیه وارد می کنند و شیطنت های ترکیه، عراق تا الان جلوی ساخت پروژه سنگ اندازی کرده است. با وجود این، می توان با روابط دیپلماتیک و مذاکرات سطح بالا، این مسائل را حل کرد؛ بنابراین نیازمند این است که دولت مجدانه این موضوع را پیگیری کند تا حتما این راه آهن برقرار شود.