◄ نوسازی ناوگان تاکسی‌رانی شهری در هزارتوی سردرگمی

پس از توقف چندماهه طرح نوسازی ناوگان تاکسی‌رانی شهری از خرداد با روندی بسیار کند مجدداً آغاز شد. اگرچه دلایل حرکت آهسته و کندی صدور پیش‌فاکتور توسط شرکت خودروساز اعلام‌نشده است؛ اما ضامنی مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری معتقد است که خودروساز در تأمین قطعه و تولید خودرو به مشکل برخورده است.

به گزارش تین‌نیوز به نقل از ایسنا، طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده از بهمن‌ماه سال ۱۳۹۴ طی یک همکاری مشترک میان سازمان مدیریت و برنامه، بانک‌های عامل، وزارت کشور و گمرک به مرحله اجرا درآمد. در این طرح مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال تسهیلات ارزان‌قیمت به مالکین تاکسی‌های فرسوده و مبلغ ۵۰ میلیون ریال معادل ارزش ریالی دو گواهی اسقاط توسط گمرک به‌حساب خودروساز پرداخت می‌شد. همچنین مبلغ پنج میلیون ریال هم بابت لاشه خودرو به‌عنوان آورده مالک تاکسی فرسوده لحاظ و به عبارتی جمع آن ۲۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌شد و مابقی وجه را مالک تاکسی فرسوده پرداخت می‌کرد که درنهایت به تحویل و جایگزینی خودروی جدید می‌انجامید.

این طرح اما در مهرماه سال ۹۶ به‌دلیل پرداخت نشدن معوقات ایران‌خودرو از جانب گمرک برای مدتی متوقف شد؛ به‌طوری‌که شرکت خودروساز از صدور پیش‌فاکتور امتناع و  ادامه اجرای طرح را منوط به پرداخت معوقات کرد که البته این موضوع واکنش‌هایی از سوی گمرک را به همراه داشت به‌طوری‌که اعلام کردند پنج ماه ابتدایی سال ۹۶ بالغ‌بر ۴۳۰ میلیارد ریال از تخفیف درنظر گرفته‌شده توسط خودروسازان برای نوسازی ناوگان عمومی استفاده‌شده است و خودروسازان همچنان می‌توانند تا پایان سال در زمان واردات قطعات، از این تخفیفات استفاده کنند و هیچ‌گونه محدودیتی در این خصوص از سوی گمرک وجود ندارد؛ به‌عبارت‌دیگر خودروسازان درصورت واردات قطعات، ‌می‌توانستند تا پایان سال ۹۶ از مابقی تخفیف درنظر گرفته‌شده به میزان ۱۳۰۰ میلیارد ریال در این بخش بهره گیرند و هیچ‌گونه محدودیتی در این خصوص وجود ندارد. همچنین عنوان شد که تعهد گمرک درخصوص نوسازی ناوگان عمومی، ‌ معطوف به ماده یک و دو قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت است.

طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده به مدت یک ماه متوقف ماند؛ اما در آبان سال  ۹۶ صدور پیش‌فاکتورها توسط شرکت خودروساز آغاز و فرآیند نوسازی تاکسی‌های فرسوده مانند گذشته از سر گرفته شد.

دیری نگذشت که مجدداً سایه توقف براین طرح بعد از گذشت ۴ماه و در بهمن‌ماه ۹۶ سنگینی کرد  که مرتضی ضامنی، مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری علت توقف طرح را عدم تناسب اعتبارات و انباشت فرسودگی دانست و بیان کرد که این موضوع باعث شده تا گمرک معوقات خود را به ایران‌خودرو نپردازد و درنتیجه شرکت خودروساز نیز پیش‌فاکتور صادر نکند و در حقیقت می‌توان گفت اعتباری که هرساله در قانون بودجه برای این امر تخصیص داده می‌شود، پاسخ انباشت فرسودگی را نمی‌دهد.

این توقف که تا اوایل سال ۹۷ نیز ادامه داشت گلایه‌های علیرضا قنادان، مدیرعامل سازمان تاکسیرانی را نیز به همراه داشت به‌طوری‌که او دراین‌باره گفته بود که در سال حمایت از کالای ایرانی قرار داریم و برنامه ما این است که از تولیدات داخلی استفاده کنیم؛ اما متأسفانه شاهد هستیم که شرکت طرف قرارداد در نوسازی تاکسی‌های فرسوده به‌دلیل برخی از مشکلات مالی با سایر سازمان‌ها، صدور پیش‌فاکتور را متوقف کرده است و عملاً با این اقدام پروژه‌ نوسازی تاکسی‌های فرسوده در کل کشور متوقف‌شده است و ۱۰ هزار تاکسی در صف نوسازی قرار دارند که لازم است مسئولان فکری به حال این موضوع کنند.

سایه این توقف چند ماهی براین طرح سنگینی کرد تا اینکه در خردادماه سال ۹۷ زمزمه‌هایی به گوش رسید که قرار است شرکت خودروساز صدور پیش‌فاکتور را برای تعویض تاکسی‌های فرسوده آغاز کند و ضامنی نیز در این زمینه گفته بود که با پیگیری‌های اتحادیه تاکسیرانی، اعلام شد که سازمان برنامه‌وبودجه مبلغ ۱۸۰ میلیاردتومان در این حوزه اعتبار تخصیص داده است و با این تخصیص اعتبار ایران‌خودرو نیز تأیید کرد که ۱۰۰ میلیاردتومان بدهی‌ معوق آنها درحال وصول است.

بنابراین شرکت خودروساز قول داد که طرح نوسازی را در ابتدای خردادماه به جریان بی اندازد و این حدود ۴هزار و ۵۰۰ نفری که پشت نوبت طرح معطل ماندند می‌توانند فرآیند نوسازی تاکسی خود را تکمیل کنند؛ بنابراین این طرح در اواسط خردادماه دوباره به جریان افتاد؛ اما روند بسیار کندی را طی کرد.

کندی این روند اما شبهاتی را ایجاد کرد که چرا باوجود پرداخت معوقات و وصول بدهی‌ها، همچنان این روند به‌درستی پیش نمی‌رود که بازهم مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری کشور می‌گوید: براساس اعلام شرکت خودروساز، آنها در تولید خودرو مشکل‌دارند البته علت صادر نشدن پیش‌فاکتورهای خودروهای جدید هنوز مشخص و اعلام‌نشده؛ اما از مبادی غیررسمی نیز شنیده‌شده است که شرکت خودروساز در تأمین قطعات برای تولید تاکسی‌های جدید مشکلاتی دارد و این درحالی است که دو خودروی پژو و سمند که به‌عنوان جایگزین تاکسی‌های فرسوده درنظر گرفته‌شده ملی هستند و تمام قطعات آنها در داخل تولید می‌شود؛ یعنی به‌نظر می‌رسد نباید مشکلی از جهت تأمین قطعات وجود داشته باشد؛ اما به هر دلیلی که هنوز مشخص نیست شرکت خودروساز همکاری‌های لازم را جهت تولید و تحویل تاکسی‌های جدید انجام نمی‌دهد.

این کندی روند مجدد انتقاداتی را نیز به همراه داشت؛ به‌طوری‌که قنادان بابیان اینکه از برنامه نوسازی تاکسی‌های فرسوده به‌دلیل عدم تحویل خودرو توسط خودروسازان به‌شدت عقب هستیم، گفته بود که تاکسی فرسوده نه‌تنها مردم بلکه حتی رانندگان را اذیت می‌کند، تصور نکنید که خودروساز، خودرویی برای تحویل ندارد، بلکه موضوع نوسازی ناوگان تاکسی برای خودروساز اهمیتی ندارد و به همین دلیل ترجیح می‌دهد به‌جای آنکه تمرکزش بر تولید تاکسی که تأثیر مستقیمی بر کاهش آلودگی هوا دارد، باشد وقتش را به تحویل سایر خودروهای دیگر اختصاص دهد.

به‌نظر می‌رسد با توجه به گمانه‌زنی خودروسازان برای آزادسازی یا افزایش مجدد قیمت‌ها خودروسازان منتظرند تا بتوانند خودروها را باقیمت بالاتر به تاکسی‌رانی تحویل دهند.

در هفته‌های اخیر خودروسازان و قطعه‌سازان در اقدامی هماهنگ در پی آزادسازی قیمت خودرو هستند و اخبار حاکی از عدم ارائه خودرو به بازار توسط خودروسازان است تا بتوانند قیمت این خودروها را افزایش دهند.

به گفته آرش محبی‌نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی درحال‌حاضر 70 هزار خودرو ناقص در انبارهای خودروسازان حضور دارد؛ اما برخی خبرها حکایت از عمدی بودن عدم تکمیل این خودروها برای کنترل بازار حکایت دارند.

دراین‌بین نوسازی ناوگان تاکسی‌رانی شهری کشور هم قربانی زیاده‌خواهی عده‌ای شده است. درصورتی‌که 10 هزار تاکسی در صف نوسازی هستند با رسیدن سال جدید تعداد تاکسی‌های فرسوده افزایش خواهد یافت و صف منتظران نوسازی تاکسی بسیار طولانی‌تر خواهد شد.