از سر گیری حمل ونقل ریلی میان ایران و چین؛ مسیر ترانزیت ایران به چین با چه چالش هایی مواجه است؟

به گزارش تین نیوز به نقل از تجارت نیوز، حمل ونقل ریلی به عنوان یک مسیر استراتژیک برای تجارت بین المللی، به ویژه بین ایران و چین، از اهمیت خاصی برخوردار است. با این حال و براساس اطلاعات موجود، توسعه زیر ساخت های لازم برای این نوع حمل ونقل با چالش های بسیاری مواجه است.

طبق اخبار منتشر شده، در 31 تیرماه 1403، قطار کانتینری دوسربار ایران-چین، با حضور مقامات دو کشور راه اندازی شد. بعد از شیوع کرونا در سال 2019، اعزام قطار باری چین به ایران متوقف شد و بعد از چندین سال، در 21 تیرماه سال جاری، این قطار حرکت خود را از چین به سمت ایران از سر گرفت. برای راه اندازی مجدد این قطار ها، توافق هایی میان راه آهن های چین، قزاقستان، ترکمنستان و ایران صورت گرفته است.

ابن قطار ها می توانند از مرز های شرقی وارد ایران شده و از طریق مرز های غربی هم خارج شوند. درحال حاضر این قطار ها از طریق مرز های اینچه برون و سرخس وارد می شوند. ایران در تلاش است تا از مرز های میرجاوه و دوغارون هم برای ورود این قطار ها استفاده کند. 

زیرساخت های لازم برای تردد مستمر قطار های باری بین ایران و چین فراهم نیست

مجید رضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، درباره اقداماتی که در راستای بهبود زیرساخت های حمل ونقل ریلی انجام شده در گفت وگو با تجارت نیوز گفت: تا به امروز زیرساخت های کافی برای تردد مستمر قطارهای باری بین ایران و چین فراهم نشده است. اگرچه از سال 2015 این قطار ها به صورت عملی به سمت ایران حرکت کرده اند. اما برای افزایش ظرفیت بار، ایران نیازمند زیرساخت های بیشتری است. 

وی درباره چالش های حمل ونقل ریلی ایران به چین عنوان کرد:  ایران باید بار برگشت به سمت چین هم داشته باشد. بیش از 90 درصد صادرات ایران به چین شامل صادرات بر پایه نفت و  صادرات بر پایه معدن است. برای حمل این نوع کالا ها از کشتی استفاده می شود؛ چون این کالاها بار هایی با حجم بالا، قیمت پایین و عموماً به شکل فله است؛ بنابراین نمی توان با کانتینر آن ها را حمل کرد. از طرفی برای برخی محصولات معدنی که این امکان وجود دارد؛ زیرساحت هایی مثل بندر خشک، محل بارگیری و تخلیه در خطوط ریلی ایران  وجود ندارد. این موارد از چالش های حمل ونقل ریلی ایران به چین محسوب می شوند.

وی درباره کاربرد های این خط تصریح کرد: این خط دو کاربرد دارد. از این خط یا باید در مسیر صادرات و واردات ایران و چین استفاده شود که از طرف ایران بار کافی وجود ندارد، یا باید از این خط به عنوان خط ترانزیت استفاده کرد که این مورد نیازمند تنظیم راه های مواصلاتی به غرب کشور است تا بتوان از این طریق به اروپا رسید. در این مورد هم زیر ساخت ها کامل نیست. 

 فواید مسیر ریلی ایران به چین

حریری در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود اینکه صادرات ایران به چین، صادرات بر پایه محصولات نفتی و معدنی است که معمولا با کشتی حمل می شوند، بازهم در راستای توسعه حمل و نقل ریلی تلاش می شود؟ توضیح داد: طرف چینی و قزاقستانی به راه اندازی این خط تمایل دارند، حتی طرف ایرانی نیز به موضوع علاقه مند است. این خط علاوه بر فواید اقتصادی، فواید ژئواکونومیک و ژئوپولیتیک هم دارد.  در واقع اهمیت آن فقط در موضوع حمل ونقل نیست بلکه فواید سیاسی و اقتصادی دیگری هم دارد. 

همه چیز به ایران بستگی دارد

وی درباره آینده این خط عنوان کرد: آینده این خطوط، گسترش آن و قرار گرفتن در مسیر ترانزیت شرق به غرب دنیا، به اقدامات طرف ایرانی بستگی دارد.

براساس این گزارش، شاید این خط ریلی فعالیت خود را آغاز کرده باشد و ترانزیت کالا انجام دهد؛ اما با توجه به نوع  محصولات صادراتی ایران و فراهم نبودن زیرساخت ها، شاید فعلا بهتر باشد از دیگر وسایل حمل ونقل استفاده شود. همچنین درصورت تمایل ایران به قرار گرفتن در مسیر ترانزیت شرق به غرب دنیا، دولت باید در راستای تأمین زیرساخت های مورد نیاز اقدام کند.