تکمیل کریدور شمال غرب با طرح های آزادراهی آذربایجان شرقی برای اتصال به قفقاز
آذربایجان شرقی به علت قرار گرفتن در انتهای کریدور(مسیر) آزادراهی شرق و غرب کشور و در مسیر جاده ابریشم، تکمیل کننده حلقه اتصال ایران به منطقه قفقاز و ترکیه است و برای اتصال به این کریدور اصلی سه پروژه آزادراهی به طول ۳۴۷ کیلومتر اجرا می شود.

آذربایجان شرقی به علت قرار گرفتن در انتهای کریدور(مسیر) آزادراهی شرق و غرب کشور و در مسیر جاده ابریشم، تکمیل کننده حلقه اتصال ایران به منطقه قفقاز و ترکیه است و برای اتصال به این کریدور اصلی سه پروژه آزادراهی به طول ۳۴۷ کیلومتر اجرا می شود.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، ۲۸۴ کیلومتر ( بیش از ۱۰ درصد ) از ۲ هزار و ۷۹۳ کیلومتر از آزادراه های کشور در آذربایجان شرقی است و برای تکمیل کریدور آزادراهی شمال غرب کشور و اتصال آن به آزادراه تهران - بازرگان در مرز آذربایجان شرقی و تهران - سرو در مرز آذربایجان غربی اجرای ۳۴۷ کیلومتر طرح آزادراهی از سال های گذشته آغاز شده است.
سال گذشته ۴۱ کیلومتر از این آزاد راه ها به بهره برداری رسید و ۱۳۳.۲ کیلومتر در حال اجراست که در صورت تامین اعتبار لازم پیش بینی می شود ۴۴ کیلومتر دیگر تا پایان سال جاری به بهره برداری برسد.
این استان به علت قرار گرفتن در کریدور (مسیرهای) ارتباطی شرق و غرب و شمال و جنوب کشور برای ایفای نقش در بخش صادرات، واردات جاده ای و جابجایی کالا و مسافر در این مسیرها نیازمند زیرساخت های لازم در حوزه راه است و برای این منظور از سال های گذشته طرح های مختلف آزادراهی و بزرگراهی در این خطه آغاز شده و قطعه به قطعه این طرح ها با مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی در حال تکمیل است.
۵۵۲ کیلومتر پروژه آزادراهی در شمال غرب کشور و مسیرهای ارتباطی آذربایجان شرقی در دست اجرا است که شامل آزادراه تبریز - ارومیه به طول ۱۶۲ کیلومتر، آزادراه مراغه - هشترود به طول ۱۱۰ کیلومتر و آزادراه تبریز - مرند - بازرگان به طول ۲۵۰ کیلومتر است که از این میزان ۳۴۷ کیلومتر در حوزه آذربایجان شرقی قرار دارد.
اجرا و بهره برداری از این پروژه ها موجب توسعه شبکه آزادراهی این استان و افزایش سهم آن در بازار حمل و نقل کالا و مسافر به منطقه قفقاز و ترکیه می شود و در عین حال از میزان تصادفات و تلفات جاده ای و زمان سفر می کاهد و افزایش سطح کیفی ترافیک، افزایش ایمنی، کاهش مصرف سوخت و آلایندگی زیست محیطی را به دنبال خواهد داشت.
آزادراه تبریز -مرند- بازرگان به طول ۲۵۰ کیلومتر بخشی از بزرگراه ۲۰ هزار و ۵۵۷ کیلومتری آسیا از توکیو تا بلغارستان به شمار می رود که عملیات اجرایی آن در سال ۱۳۸۶ آغاز شده و مسیر اصلی ترانزیت کالا و مسافر با کشور ترکیه، اتحادیه اروپا و منطقه قفقاز است که سالانه گنجایش جابجایی بیش از ۱۵ میلیون تن بار و ۱۰ میلیون مسافر را دارد.
این آزادراه به عنوان بخش مهمی از کریدور (مسیر) بین المللی شرقی - غربی کشور از گمرک «دوغارون» در مرز افغانستان آغاز و پس از عبور از تهران به گمرک بازرگان در مرز با ترکیه ختم می شود که بخشی از این مسیر از تهران تا تبریز ساخته شده و در حال بهره برداری است، بخشی نیز به طول ۵۱ کیلومتر از غرب تبریز شروع شده و پس از عبور از صوفیان به مرند می رسد.
آزادراه ۶ خطه تبریز - ارومیه با هدف ایجاد مسیری مناسب بین مرکز آذربایجان شرقی و مرکز آذربایجان غربی در ادامه کریدور شرق به غرب از تهران تا مرز بازرگان در ۶ قطعه طراحی شده که ۷۱ کیلومتر آن شامل قطعه اول به طول ۲۴.۵ کیلومتر، قطعه ۲ به طول ۱۵.۵ کیلومتر و قطعه ۴ به طول ۳۱.۵ کیلومتر تکمیل شده و عملیات ساخت قطعه سوم به طول ۱۷ کیلومتر، پنجم به طول حدود ۴۴ کیلومتر و ششم به طول ۲۸ کیلومتر در دست اجراست.
آزادراه چهار خطه مراغه - هشترود به طول ۱۱۰ کیلومتر در چهار قطعه در حال اجرا است که سال گذشته ۲۹ کیلومتر از این پروژه به بهره برداری رسید و بر اساس پیش بینی های انجام شده و در صورت تخصیص اعتبار مورد نیاز در اسفند سال ۱۴۰۵ کل پروژه به بهره برداری می رسد.
برای اطلاع از آخرین وضعیت پروژه های آزادراهی استان و مراحل اجرایی، میزان پیشرفت فیزیکی و میزان اعتبار لازم برای تکمیل قطعات در حال احداث این پروژه ها گفت و گوی اختصاصی با ناصر بصیری، مجری طرح های آزادراهی شمال غرب کشور انجام داده ایم.
در خصوص اهمیت اجرای آزادراه های استان توضیح دهید؟
در زمان کنونی در این استان سه پروژه آزادراهی اجرا می شود که شامل بیش از ۱۱۰ کیلومتر آزادراه مراغه - هشترود، ۶۲ کیلومتر آزادراه تبریز - مرند و قطعه های ۶ و ۵ آزادراه تبریز - ارومیه به طول بیش از ۶۸ کیلومتر است.
این آزادراه ها به عنوان بخشی از کریدور آزادراهی شمال غرب برای کشور از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه مسیر آزادراهی از تهران تا تبریز وجود دارد ولی از تبریز تا مرز بازرگان در آذربایجان شرقی و مرز سرو در آذربایجان غربی نوعی گسیختگی در آزادراه ها وجود دارد.
برای تکمیل این کریدور آزادراهی شرق و غرب کشور، اجرای این آزادراه ها ضروری است و این پروژه ها بر اساس قطعه بندی با مشارکت بخش خصوصی و دولتی در حال اجرا هستند.
در زمینه اجرای این آزادراه ها مشکلی وجود ندارد و لیست این پروژه ها در قالب پروژه های کلان به عنوان پیشران در ردیف اول پروژه های استان به سازمان برنامه و بودجه اعلام شده است تا اعتبارات مورد نیاز تامین شود.
امسال با اقدامات و برنامه ریزی های انجام شده، تلاش می شود ۱۹ کیلومتر از آزادراه مراغه - هشترود، ۹ کیلومتر از آزادراه تبریز - مرند و ۱۶ کیلومتر از آزادراه ارومیه - تبریز به بهره برداری برسد.
در خصوص آخرین وضعیت پروژه آزادراه تبریز - مرند توضیح دهید؟
آزادراه تبریز - مرند ۶۴ کیلومتر قرارداد مشارکت با پیمانکار دارد و بخشی از آزادراه تبریز - مرند - بازرگان به شمار می رود و در بهمن ماه سال گذشته ۲۴ کیلومتر از این آزادراه از تقاطع شبستر تا صوفیان زیرترافیک رفت.
۱۳ کیلومتر ابتدایی این آزادراه شامل کنارگذر غربی تبریز یا بزرگراه باکری است که از چهار خط به ۶ خط ارتقا می یابد و هم اکنون تا «شوردرق» به طول ۹ کیلومتر در حال ساخت است.
برای بهره برداری از ۹ کیلومتر این آزادراه در سال جاری، چقدر اعتبار نیاز است؟
هم اکنون این قطعه از آزادراه به حدود ۵۵ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده است و تلاش می شود تا پایان سال به بهره برداری برسد.
با توجه به وجود ابنیه های سنگین در طول مسیر ۹ کیلومتری، اجرا و بهره برداری از آن نیاز به تامین ۱۵ هزار میلیارد ریال اعتبار دولتی است که از این میزان تاکنون چهار هزار میلیارد ریال آن تامین شده است.
امسال چند کیلومتر از آزادراه ارومیه - تبریز به بهره برداری می رسد؟
طول کلی آزادراه ارومیه - تبریز ۱۶۵ کیلومتر است که در ۶ قطعه اجرایی پیش بینی شده و ۲ قطعه آن در آذربایجان غربی و غرب دریاچه ارومیه واقع است و در سال های گذشته ساخته شده و به بهره برداری رسیده و برخی کارهای تکمیلی و روسازی آن در حال اجراست.
قطعه۶ این آزادراه، ارومیه را به آزادراه تبریز - زنجان متصل می کند که ۲۸ کیلومتر طول دارد و با سرمایه گذاری بخش خصوصی در حال ساخت است.
بر اساس پیش بینی های انجام شده، امسال در صورت تامین اعتبار لازم می توان حدود ۱۶ کیلومتر از این قطعه را بهره برداری کرد و بخشی از مسیر نیز نیاز به آزادسازی دارد و هم اکنون این مسیر دارای حدود ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی است.
برای بهره برداری از این مسیر در سال جاری، چقدر اعتبار نیاز است؟
برای بهره برداری از این مسیر نیاز به ۱۰ هزار میلیارد رسال اعتبار دولتی وجود دارد و تاکنون ۲۵ هزار میلیارد ریال برای آزادراه ارومیه - تبریز هزینه شده است.
چرا تاکنون عملیات اجرایی قطعه۵ این آزادراه شروع نشده است؟
قطعه۵ آزادراه ارومیه - تبریز از روستای خاصه بان تا میانه قطعه۶ به طول حدود ۴۰ کیلومتر به یک پیمانکار واگذار شده بود ولی از سوی پیمانکار هیچ کار اجرایی روی این قطعه انجام نشده بود و با توجه به انصراف پیمانکار، کارهای تعیین پیمانکار و سرمایه گذار طول کشیده ولی امسال قرارداد این قطعه با پیمانکار جدید بسته شده و پس از نهایی شدن، سرمایه گذار آماده شروع پروژه است.
قرارداد جدید این قطعه و نیازهای آن برای استانداران آذربایجان شرقی و غربی و نمایندگان این استان ها در مجلس شورای اسلامی اعلام شده تا در رفع مشکلات و تامین اعتبار این پروژه مساعدت کنند.
وضعیت سایر قطعات آزادراه ارومیه - تبریز چگونه است؟
قطعه۳ این آزادراه از شرق دریاچه ارومیه و از جزیره اسلامی رد می شود و مسیر فعلی ۳۰ کیلومتری را به ۱۷ کیلومتر کاهش می دهد و ایمنی تردد در این مسیر ارتقا می یابد.
قطعه۴ به طول ۳۱.۵ کیلومتر از روستای سرای در آذربایجان غربی تا روستای خاصه بان در سال های گذشته اجرا شده و نیاز به کارهای تکمیلی دارد و ۱.۵ کیلومتر از طول آن تا تبریز مانده است.
قطعه۱ این آزادراه به طول ۲۴.۵ کیلومتر و قطعه۲ به طول ۱۵.۵ کیلومتر در آذربایجان غربی در سال های گذشته اجرا شده و هم اکنون با ۹۶ درصد پیشرفت فیزیکی زیرترافیک رفته است.
در خصوص وضعیت پروژه آزادراه مراغه - هشترود توضیح دهید؟
آزادراه مراغه - هشترود به طول ۱۱۰ کیلومتر در جنوب استان به موازات جاده فعلی در حال ساخت است و این آزادراه از جنوب غربی و تقاطع جاده ملکان شروع و از جنوب مراغه عبور کرده و به آزادراه تبریز - زنجان وصل می شود.
با حمایت های دولت و همه دستگاه ها مرتبط، بخشی از این آزادراه به طول ۲۹ کیلومتر در اسفند سال گذشته به بهره برداری رسید و با بهره برداری از آن هم اکنون حدود ۳۰ درصد پروژه زیرترافیک رفته است.
موانع و مشکلات پروژه چیست؟
مشکل اصلی این آزادراه مربوط به سرمایه گذار (بانک سپه) است به طوری که سرمایه گذار بر اساس برآورد هفت، هشت سال گذشته تعهد مالی خود را انجام داده ولی با توجه به اینکه رقم سرمایه گذاری آن ثابت بود، افزایش تورم های سنگین در سال های اخیر موجب شده تا میزان سرمایه گذاری با افت شدید ارزش مواجه شود و از کفاف لازم برای ادامه پروژه برخوردار نباشد.
با تلاش های انجام شده برای رفع این مشکل، سرمایه گذار به ادامه مشارکت در پروژه راضی شده و امید است الحاقیه جدیدی به قرارداد پروژه اضافه شود تا سرمایه گذار در بخشی از اجرای پروژه مشارکت کند.
در صورت اضافه شدن الحاقیه دوباره سهم ۴۰ درصدی سرمایه گذار در اجرای پروژه احیا می شود و سازمان برنامه و بودجه هم منتظر مشخص شدن وضعیت سرمایه گذار است و تا میزان مشارکت دولت در این پروژه را بر اساس میزان سرمایه گذاری بانک سپه مشخص و واریز کند.
توضیحی در خصوص وضعیت کنونی پروژه ارایه دهید؟
پیشرفت کل پروژه حدود ۵۵ درصد است و بر اساس پیش بینی ها و برنامه ریزی انجام شده، امسال ۱۹ کیلومتر به مسیر بهره برداری شده اضافه می شود.
مسیر بهره برداری شده تا مراغه حدود ۲۰ کیلومتر فاصله دارد و امسال این پروژه به مراغه متصل می شود و با توجه به اینکه جاده فعلی مراغه - هشترود از مسیرهای پرحادثه در کشور بوده و طی سال های گذشته در این زمینه رتبه یک را داشت، بهره برداری از آن از نظر کاهش ترافیک و حوادث جاده ای نقش بسزایی ایفا خواهد کرد.
امسال چه میزان اعتبار برای بهره برداری از ۱۹ کیلومتر این پروژه نیاز است؟
برای اجرا و بهره برداری از ۱۹ کیلومتر از این آزادراه در سال جاری به ۱۲ هزار میلیارد ریال اعتبار دولتی نیاز است و در صورت مشارکت سرمایه گذار و سازمان برنامه و بودجه این مسیر به بهره برداری می رسد.