استراتژی «ریل – بندر» راه آهن، سنگ بنای توسعه صادرات محصولات کشاورزی

استراتژی اخیر راه آهن در توسعه مناسبات ریل – بندر و امضای تفاهمنامه های مختلف با شرکت های درگیر در صنعت کشاورزی، می تواند زمینه ساز توسعه صادرات محصولات کشاورزی ایران به ویژه به بازار پر رونق روسیه شود.

همچنین، برخی کشورها همچون روسیه و اوکراین نیز در برخی اقلام استراتژیک کشاورزی همچون غلات و گندم، شهرتی جهانی برای خود دست و پا کرده و بخش مهمی از درآمد این کشورها نیز از طریق صادرات محصولات کشاورزی تامین می شود.

اهمیت کشاورزی تا جایی است که یکی از اهداف اصلی اتصال ریلی چین به کشورهای لائوس و تایلند به همین هدف معطوف می شود. بر اساس آخرین آمار منتشر شده مربوط به مبادلات محصولات کشاورزی از طریق راه آهن لائوس، تنها بین ماه های ژانویه تا مارس سال جاری میلادی، بیش از ۶.۱ میلیون تن محصولات کشاورزی از طریق راه آهن تازه تاسیس چین – لائوس حمل شده که نشانگر رشد ۱۰ درصدی در بازه زمانی یک ساله است. همچنین، از زمان بهره برداری این خط ریلی تاکنون، بیش از ۵۶ میلیون تن بار میان دو شکور جابجا شده که از این میزان، ۱۳ میلیون تن را محصولات کشاورزی تشکیل می دهند.

با این حساب، باید گفت که نقش زیرساخت های حمل و نقلی در توسعه بازار کشاورزی بسیار حیاتی است. برای درک میزان این اهمیت، کافی است تصور کنیم محصول آمده برداشت یک زمین کشاورزی برای انتقال به بازار با مشکل حمل و نقل مواجه شود. در این صورت، حجم بالایی از سرمایه به سرعت در معرض نابودی قرار خواهد گرفت.

استراتژی تازه راه آهن در توسعه همکاری با بخش کشاورزی

دکتر ذاکری مدیرعامل راه آهن روز چهارشنبه ۳ اردیبهشت ماه، میزبان محمد ابراهیم حسن نژاد، معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی و سید سعید راد، معاون وزیر و رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران بود.

محور اصلی این دیدار، تقویت و توسعه همکاری های مشترک در زمینه حمل و نقل ریلی محصولات کشاورزی و نهاده های دامی بود. در این دیدار، طرفین بر اهمیت استفاده از ظرفیت های شبکه ریلی برای انتقال سریع تر، ایمن تر و مقرون به صرفه تر بار تاکید شد و بر برنامه ریزی جهت اقدامات عملی در این راستا توافق کردند. به گفته مقام های راه آهن، این همکاری می تواند نقش مهمی در تنظیم بازار و حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان ایفا کند.

علاوه بر این دیدار، باید به قرارداد سرمایه گذاری «شرکت کشت و صنعت پارس افق هشتگرد» به منظور سرمایه گذاری ارزی ۳۷ میلیون دلاری این شرکت برای تامین و خرید ۶۵۰ دستگاه واگن باری فله بر در روز ۳۱ فروردین ماه اشاره کرد که نشانگر نیاز بازار رو به رشد کشاورزی صنعتی ایران به زیرساخت های لجستیک با توان و ظرفیت حمل بالاتر از جاده است؛ نیازی که به نظر می رسد تنها راه آهن بتواند از پس برآورده ساختن آن برآید.

روسیه، بزرگترین بازار محصولات کشاورزی صادراتی ایران

نماینده بازرگانی فدراسیون روسیه در ایران، شهریور ماه سال گذشته  اعلام کرد که ۸۰ درصد محصولات صادراتی ایران در بخش کشاورزی به بازار روسیه صادر می شوند. «والنتینا سیاتچهینا» همچنین تصریح کرد: برخی شرکت های تجاری در روسیه خواهان خرید محصولات کشاورزی، مصالح و تجهیزات ساختمانی نیز هستند و ما در زمینه هماهنگی و معرفی شرکت ها به یکدیگر تلاش خواهیم کرد.

همزمان، «روشنعلی یکتا» رئیس وقت اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه نیز طی سخنانی جداگانه، بازار محصولات کشاورزی روسیه را یکی از بازارهای جذاب برای صادرات ایران دانسته و با اشاره به محصولات مهمی چون پسته و زعفران ایرانی، تاکید کرد که این بازار نقش مهمی در توسعه صادرات ایران ایفا خواهد کرد.

پتانسیل بالای بندر امیرآباد و راه آهن ایران در توسعه صادرات به روسیه

دکتر ذاکری مدیرعامل راه آهن جمهوری اسلامی ایران از زمان بدو ورود خود به راس هرم مدیریت صنعت ریلی کشور، توجه ویژه ای به استراتژی ریل – بندر و تجهیز دو بندر استراتژیک شمالی و جنوب ایران یعنی بنادر امیرآباد و شهید رجایی داشته است. وی نخستین مدیرعامل راه آهن است که طی سال های اخیر شخصا از بندرامیرآباد و زیرساخت های ریلی و دپوی بار آن بازدید کرده و تفاهمنامه ای برای توسعه همکاری های ریلی میان راه آهن جمهوری اسلامی ایران و بندر امیرآباد به امضا رساند.

ذاکری همچنین اقدامی مشابه را در خصوص بندر شهید رجایی نیز به کار بسته و طی جلسات مختلف با مدیران ارشد راه آهن، خواستار مشارکت بیشتر میان شبکه ریلی و بنادر کشور در راستای توسعه صادرات شده است.

در تازه ترین اقدام نیز، راه آهن گرمسار نخستین محموله سنگ نمک صادراتی گرمسار به حجم ۱۲ واگن به سمت بندر کاسپین در روسیه رهسپار شده که نشانگر عزم راه آهن برای توسعه صادرات ترکیبی به روسیه است.

اکنون این چشم انداز ایجاد شده که بتوان با توجه به تفاهم اولیه مدیران راه آهن و وزارت جهاد کشاورزی، بازار محصولات کشاورزی روسیه را بیش از پیش مورد بررسی و توجه قرار داد. در صورت اجرای موفقیت آمیز این استراتژی، می توان انتظار داشت که میزان صادرات محصولات کشاورزی ایران که بخش مهمی از درآمد حاصل از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود تخصیص می دهد، طی ماه های آتی با رشد فزاینده ای روبور شود که علاوه بر ارزآوری، منجر به رونق این صنعت چند هزار ساله در ایران شده و آن را به سوی صنعتی سازی کامل رهنمون خواهد ساخت.