درنگی بر گره کور واردات خودرو

احمد فرهادی:

تنها اندکی پس از توئیت عبدالناصر همتی که نوشت: « بالاخره گره کور واردات خودرو را با تدبیر رئیس محترم جمهور در جلسه ستاد اقتصادی دولت باز کردیم؛ همه بدانند اجازه انحصار در هیچ حوزه و صنعتی را نمی دهیم. همه صنایع باید با رقیب خارجی خود رقابت کنند. منافع ملت ایران در رقابت است.» فرزین؛ رئیس بانک مرکزی اعلام کرد: «یک میلیارد دلار برای واردات خودرو اختصاص دادیم. این یک سیاست مستمر است و تا پایان سال ادامه خواهیم داد» در بیان وزیر اقتصاد دو نکته بسیار مهم وجود دارد؛ یکی باز کردن «گره کور واردات خودرو» و دیگری تاکید بر «عنصر رقابت»؛ در خصوص نکته نخست باید گفت؛ اگر میانگین قیمت خودروهای وارداتی را 15 هزار دلار در نظر بگیریم با یک حساب و کتاب ساده متوجه خواهیم شد با اختصاص یک میلیارد دلار تنها چیزی حدود 66 هزار دستگاه خودرو وارد خواهد شد. عددی که به نظر می رسد قادر نیست تاثیر زیادی بر شکست تقاضای انباشته شده بازار خودرو بگذارد! و صد البته با این تعداد توان رقابتی صنعت خودرو نیز ارتقاء نمی یابد؛ از سوی دیگر باید در نظر داشت واردات خودرو یک سخن است و تامین سوخت متناسب با این خودروها سخن دیگر! که اگر این مسئله حل نشود؛ مشکل بر مشکلات قبل افزوده خواهد شد.

تاکید «عنصر رقابت» اهمیت بسیاری دارد؛ رقابت، بهره وری را تحت تأثیر قرار می دهد. وجود رقبا بنگاه های تولیدی را ترغیب می کند تا به نوآوری و بهبود عملکرد خود بپردازند و از اشباع بازار جلوگیری کنند. همچنین، تمایز مالکیت و مدیریت به ویژه در بنگاه های اقتصادی نوین، تأثیری بسزایی در بهره وری و کیفیت کارآیی دارد. که این بحث با حضور پر قوت بخش خصوصی در فضای رقابتی کسب و کار امکان پذیر است.

فارغ از اینکه چه تعداد خودرو وارد شود یا نشود؛ کلید حل مسائل ایران در افزایش تولید نهفته است؛ برای افزایش تولید اقدامات بسیاری باید صورت بگیرد؛ اینکه با کمبود منابع چگونه تصمیمی برای ایجاد رقابت بنگاه ها اتخاذ شود؟ اینکه آیا اینکه در وضعیتی که بسیاری از قطعه سازان حال و روز خوبی ندارند بهتر بود این یک میلیارد دلار صرف توانمندی بنگاه های تولیدی شود یا صرف واردات؟ و اینکه آیا مدل بهینه تری هم برای افزایش رقابت در صنعت خودرو وجود دارد یا خیر؟ پرسش هایست که باید در اندیشکده های مرتبط تحلیل و پاسخ یابی شود.