◄ پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب و ادامه‌ بحث ریشه‌ یابی تورم برای مهار آن

اخیرا نیز بحث مفصل و مستندی در یکی از رسانه های تصویری در مورد بسته پیشنهادی برای مهار تورم در سه ماه منتشر گردید که به نوبه خود بسیار ارزشمند بود (به ویژه با بیان نقش شرکت های معدنی، فولادی، پتروشیمی ها، مس، خودرو و ... و اهمیت احیای اقتدار حاکمیت) و به فرمایش رهبر فرزانه انقلاب می تواند زمینه لازم برای ادامه بحث صاحبان فکر را فراهم نماید. 

پرسشی در اول سال 1400 در زمینه تورم از سوی یکی از اعضای گروه های حمل و نقلی مطرح و پاسخی برای آن ارسال گردید: 

پرسش: افزایش قیمت ارز چه منطقی دارد؟ آیا میزان افزایش یا کاهش قیمت یک ارز نسبت به ارز دیگر قابل محاسبه است؟

پاسخ این پرسش مثبت است. تغییر نسبت برابری ارزش پول دو کشور، متناسب با اختلاف تورم در آن دو کشور می باشد. یعنی اگر میزان تورم در دو کشور برابر باشد، قیمت ارز آن دو کشور نسبت به یکدیگر ثابت خواهد ماند. (تین نیوز/ کد خبر 233443 و 253424)

 

میانگین تورم در ایران بعد از انقلاب تاکنون (سال 1400): حدود 23 درصد،

میانگین تورم در آمریکا درهمین مدت: حدود 2 درصد،

اختلاف: حدود 21 درصد (نسبت افزایش سالانه: 1.21)،

تعداد سال ها: 43

قیمت دلار در اول دوره: 70 ریال، قیمت دلار در آخر دوره حدود 250 هزار ریال 

            70*(1.21^43) = 254020

(قیمت اولیه) ضربدر (یک به اضافه اختلاف تورم ها) به توان (تعداد سال ها).

لذا طبیعی است که قیمت کنونی دلار حدود 25 هزار تومان باشد. (نظرات دیگر نیز مانند بزرگ بودن دولت و راهکار جابجایی پایتخت هم مطرح گردید).

برای بررسی و ارزیابی این تحلیل که در نگاه اول بسیار جالب به نظر می رسد نگاهی به جدول تورم بانک مرکزی می کنیم که اعداد تورم از سال 1315 تا 1395 را دارد. تا سال 1350 بالاترین تورم در سال 1322 بود به میزان 111 درصد (اعداد گرد شده و منطقا ناشی از تاثیر جنگ جهانی دوم می باشد)، رتبه دوم در سال 1321 با 96 درصد و سپس 1320 با 50 درصد. (تین نیوز / کد خبر 66684)

اما اگر تورم از سال 1350 به بعد را بنگریم، بالاترین اعداد را 25 درصد در سال 1356 و 17 در 1355 و 16 در 1353 می یابیم که نرخ متوسط تورم بالاتر از 14 درصد را برای هفت سال و تورم تجمعی 154 درصدی در پایان 1357 را نشان می دهد و چنانچه با نرخ 21 درصد (با اختلاف تورم سال های پس از انقلاب) محاسبه کنیم به عدد 280 درصد برای هفت سال می رسیم.

اما چرا نرخ ارز در آن سال ها تغییر نکرد؟ به دلیل منابع و درآمد ارزی بالا و ملاحظات دیگر که در اینجا وارد این موضوع نمی شویم.

در اینجا بخشی از نامه تاریخ 91.12.08 به رئیس کمیسیون اقتصادی مجمع تشخیص مصلحت (سپس نامه 96.06.27 به ریاست) و مرکز پژوهش های مجلس، تحقیقات استراتژیک مجمع، بانک مرکزی، نمایندگان و ...) ذکر می شود: «ریشه یابی تورم نشان دهنده این است که قیمت زمین مسکونی در تهران بالاترین سهم در این مشکل را داشته و در طی 45 سال گذشته حدود 15000 برابر شده است و این در حالی است که قیمت ارز 500 برابر شده است» و در پایان راهکار پیشنهادی اصلاح نظام مالیاتی برای مسکن ارائه گردید (وضع مالیات سالیانه واحدهای مسکونی لوکس و ویلایی بالاتر از چندبرابر ارزش متوسط مسکن در آغاز سال و مشابه آن برای خودرو)

- رهبر معظم انقلاب اصلاح نظام مالیاتی و ... را به دولت در دوم شهریور 99 (با عنوان یادگار نیک برای دولت بعد) توصیه نمودند.

به نظر می رسد مهمترین ریشه تورم نظام غلط مالیاتی است که ظهور آن در سلاطین سکه، خودرو، فولاد، مسکن، زمین و ... مشاهده ولی مسئولان گذشته به ریشه یابی آن نپرداختند (نامه تاریخ 99.09.08 به مجلس و فرمایشات دکتر قالیباف در 22 اسفند).

 قابل ذکر است در صفحه 15 کتاب نقشه راه بلوغ برای تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی (انتشار 1391) به برخی عوامل ایجاد تورم و افزایش نرخ ارز و ص 14 به باور غلط زیاد بودن نقدینگی و نقش واقعی زمین در ایجاد تورم و کاهش ارزش ریال اشاره شده است.