◄ بحران ناکارآمدی سازمان و شرکت های هواپیمایی/ مسافران هوایی در زمان جنگ به حال خود رها شدند

 به دلیل جنگ ایران و رژیم صهیونیستی به مدت ۱۲ روز حریم هوایی کشور بسته و پروازها لغو شد. در این مدت تعداد زیادی از مسافران هوایی که به دلایل ضروری به خصوص شرایط کاری  مجبور به ترک کشور و یا بازگشت به کشور بودند با بحران و سردرگمی شدید مواجه شدند.

به گزارش تین نیوز ، برای درک شدت این بحران حمل و نقلی، فقط کافی است پروازهای رفت و برگشتی که به کشورهای خارجی از جمله کشورهای همسایه، انجام می شود، از نظر تعداد  پروازهای روزانه و هفتگی بررسی شود تا مشخص گردد چه تعداد مسافر در این مدت دچار مشکل شدند.

این افراد از هیچ راهنمایی و راهکاری برای حل بحران لغو پروازهای خود برخوردار نشدند و اغلب به طور شخصی و با کمک دوستان و اقوام توانستند روشی جایگزین برای پروازی که از دست داده بودند، پیدا کنند. و حتی در مواردی افراد مجبور شده بودند تا از این شهر به شهر دیگر و... چندین شهر را زمینی و هوایی طی کرده تا به مزر و یا مقصد خود برسند.

یک نمونه از این مسیرها از عمان تا تهران بود که مسافران مجبور شدند از مسقط به دبی، از دبی به استانبول، از استانبول به شهر وان و از آنجا به مرز رازی و سپس به شهر خود در ایران بروند!! مسیری که بیش از یک روز با دلهره و اضطراب و ... همراه بوده است، در حالی که همین مسیر به راحتی می توانست با یک پرواز از مسقط به وان در کوتاه ترین زمان انجام شود!

همه اینها نشان داد در مدت جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، وزارت راه و شهرسازی، سازمان هواپیمایی، شرکت فرودگاه ها و حتی شرکت های هواپیمایی برنامه، طرح، پیشنهاد، راهکار و راهنمایی خاصی به این افراد ارایه نکرده و هزاران مسافر را به حال خود رها کردند تا به هر شکلی که می دانند، مشکل خود  را حل کنند، گویا آنها اصلا مسئولیتی در قبال این مسافران حیران و سردرگم ندارند.

اما چرا وزارت راه و شهرسازی، سازمان هواپیمایی کشوری، شرکت فرودگاه ها و  شرکت های هواپیمایی در فراهم کردن راهکار جایگزین برای مسافران عملکرد مناسبی نداشتند و این چنین منفعل و بی تفاوت بودند؟ 

مهمترین پاسخ به این پرسش در مجموعه ای از ضعف های ساختاری، ناهماهنگی نهادی و نداشتن نگاه بحران محور در صنعت هوانوردی کشور بازمی گردد. 

یکی از دلایل ناکارآمدی شرکت های هواپیمایی و سازمان هواپیمایی در مدیریت جایگزین سفرهای ضروری، نبود سناریوهای از پیش تعریف شده برای بحران است.

در واقع نبود طرح های از پیش آماده برای شرایط اضطراری مهمترین مشکلی است که در این زمینه وجود داشت. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، در صورت بسته شدن حریم هوایی، بلافاصله سناریوهایی برای انتقال مسافران از طریق مرزهای زمینی، ریلی یا دریایی و استفاده از فرودگاه های کشورهای همسایه فعال می شود. در ۱۲ روزی که ایران درگیر جنگ با اسرائیل بود وضعیت مسافران هوایی نشان داد چنین ساز و کارهایی تعریف نشده یا اگر هم وجود دارد، جنبه اجرایی ندارد.

دومین عامل، عدم آمادگی ساختاری و لجستیکی شرکت های هواپیمایی است.

شرکت های هواپیمایی داخلی عموما امکانات یا برنامه ریزی لازم برای همکاری منطقه ای و حمل و نقل جایگزین (ترکیبی از زمینی و هوایی) ندارند. تجربه نشان داده این شرکت ها بیشتر بر مدل فروش بلیت و اجرای پرواز در شرایط عادی تمرکز دارند و برای مدیریت انعطاف پذیر در بحران ها آموزش یا امکانات کافی در اختیار ندارند.

عدم ارتباط موثر با مردم نیز دلیل دیگری برای این بی تفاوتی و ناکارآمدی بود.

در شرایط بحرانی، ارتباط شفاف و سریع با مردم یک اصل کلیدی است. اما در جریان این بحران، نه وزارت راه، نه شرکت های هواپیمایی و نه سازمان هواپیمایی کشوری، اطلاع رسانی مناسبی درباره مسیرهای جایگزین یا توصیه های سفر ارائه نکردند. این سکوت، مردم را مجبور کرد که خود به دنبال مسیرهایی مثل خروج زمینی به ترکیه، عراق یا ارمنستان و خروج دریایی از طریق یکی از بنادر به کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و پرواز از آن کشورها به مقصد اصلی خود باشند.

وجود ناهماهنگی بین دستگاه ها نیز یکی دیگر از دلایل شکل گیری این بحران بود.

بحران وقتی تشدید می شود که دستگاه های مرتبط از سازمان هواپیمایی، وزارت راه، گمرک، مرزبانی تا وزارت امور خارجه با یکدیگر هماهنگ نباشند. در جریان جنگ ۱۲ روزه، هیچ اقدام مشترکی برای حمایت از مسافران انجام نشد، و هر نهادی مسیر خود را رفت یا سکوت اختیار کرد.

اما اگر دستگاه های ذیربط بخواهند از تکرار چنین ناتوانی هایی در آینده جلوگیری کنند، ابتدا باید به دنبال تدوین نقشه راه بحران در صنعت هوانوردی، شامل سناریوهای جایگزین زمینی هوایی باشند.

در مراحل بعد تشکیل یک کمیته دائمی بحران بین دستگاهی برای هماهنگی سریع در مواقع اضطراری و همچنین ارتقای سطح اطلاع رسانی عمومی و پاسخ گویی سریع از طریق پنل های اطلاع رسانی آنلاین و مراکز تماس فعال و تقویت زیرساخت امنیت سایبری و فنی شرکت های هواپیمایی برای جلوگیری از اختلالاتی مانند هک، ضروری است.

تین نیوز آماده است چنانچه اقداماتی در این زمینه برای تسهیل سفر مسافران در ایام 12 روز جنگ صورت گرفته است برای اطلاع عموم منشر نماید.