معمای خرید ۵۰ هواپیما در دولت سیزدهم؛ خطوط هوایی رقبای ایران چه وضعیتی دارند؟

اما نکته این جاست که در پیگیری خبرگزاری خبرآنلاین درباره جزییات ورود هواپیماهای جدید، همه از شنیده های خود می گویند. سید عبدالرضا موسوی، رییس انجمن شرکت های هواپیمایی درباره ورود ۵۰ هواپیماهای جدید به کشور، می گوید: من در جریان نیستم و این موضوع را سازمان هواپیمایی کشور باید توضیح دهد.

وی عنوان می کند: من هم این خبرها را شنیده ام و گفته اند که چند هواپیما وارد شده است، اما آمار دقیق را سازمان هواپیمایی دارد.

اما برخی منابع مطلع در حوزه هوایی عنوان می کنند که یک تعدادی هواپیما وارد شده است، اما این تعدادی که عنوان می شود، همه هواپیمای مسافری نیستند؛ ممکن است هواپیمای باری، هلیکوپتری، هواپیمای کوچک آموزشی یا برای تاکسی باشد. یعنی ۵۰ هواپیمایی که عنوان می شود، همه مسافری نیستند.

رضایی: وضعیت ناوگان هوایی مناسب نیست

با این حال، ادعای ورود ۵۰ فروند هواپیما از سوی معاون اجرایی رییس جمهور و ۶۰ فروند هواپیما توسط رییس سازمان هواپیمایی در حالی این روزها از سوی مقامات دولت سیزدهم مطرح می شود که در حال حاضر این سوال وجود دارد که چرا شرایط ناوگان هوایی کشور تغییر نکرده و بهبود پیدا نکرده است. طبق گزارش رسمی که در خبرگزاری تسنیم، رسانه ی منتقد دولت روحانی در یک تیر ماه سال ۱۴۰۰ منتشر شده است تعداد هواپیماهای فعال ایران در پایان دولت روحانی ۱۵۸ فروند بوده است.

از آنجا که صنعت هوایی تجربه اضافه شدن ۱۶ هواپیمای برجامی را در مدت دو سال و تاثیر آن را بر صنعت هوایی حس کرده، پس اثرات اضافه شدن ۵۰ یا ۶۰ فروند هواپیما در دو سال گذشته قاعدتا چیزی نیست که فعالان این صنعت و مردم نتوانند آن را حس کنند.

با این وجود، برخی گزارش ها و روایت های غیررسمی حاکی از آن است که کمتر از ۱۶۰ فروند هواپیمای فعال در ناوگان هوایی کشور وجود دارد؛ اگرچه رییس سازمان هواپیمایی در اردیبهشت ماه در یک نشست خبری اعلام کرد که هم اکنون ۱۸۰ فروند هواپیمای عملیاتی دارد.

با این حال، برخی نقل قولها خلاف این اعداد را نشان می دهد. پیش از این رییس کمیسیون عمران مجلس هم از عدد ۱۵۰ هواپیمای فعال در کشور پرده برداری کرده بود. محمدرضا رضایی کوچی درباره وضعیت ناوگان هوایی کشور و تمهیداتی که باید در طول اجرای برنامه هفتم توسعه برای ارتقای این ناوگان اندیشیده شود، عنوان کرده بود: ناوگان هوایی فاصله زیادی با آنچه که نیاز است، دارد.

رضایی کوچی در رابطه با تعداد هواپیماهای فعال در کشور گفته بود: اکنون به حدود ۴۰۰ هواپیما نیاز داریم، اما حدود ۱۵۰ هواپیمای فعال داریم که در حال فعالیت هستند. بر این اساس فاصله زیادی بین نیاز ناوگان با ناوگان فعال وجود دارد و به همین دلیل است که برخی شرکت های هواپیمایی نیز بلیت ها را با قیمت بالاتر به فروش می رسانند.

به اعتقاد او، اکنون وضعیت ناوگان هوایی کشور چندان مناسب نیست، عمر ناوگان هوایی بالا رفته است و از سوی دیگر، روزانه تقاضا برای استفاده از پروازها در حال افزایش است، هم از نظر و هم از نظر کیفیت ناوگان هوایی با مشکل مواجه است.

چه تعداد هواپیما زمین گیر است؟

اما آمار جالب مربوط به هواپیماهای زمین گیر است. گزارش ها حاکی از آن است که در حال حاضر در حدود ۱۳۴ هواپیمای کشور زمین گیر است. این را رییس سازمان هواپیمایی کشور نیز در تازه ترین اظهارنظر تایید کرده است. بنا به گفته محمد محمدی بخش، تعداد هواپیماهای زمین گیر در کشور به ۱۳۴ فروند رسیده است.

پیش از این اما در تیرماه امسال، رییس سازمان هواپیمایی کشور در مورد تعداد هواپیماهای زمین گیر گفته بود: ما ۱۳۹ فروند هواپیمای زمین گیر با سن ۲ سال به بالا داریم که باید به مرور به ناوگان کشور برگردد.

بنا به گفته محمدی بخش، نیاز حال حاضر کشور ۵۵۰ فروند هواپیما است، اما فقط ۱۸۰ فروند هواپیما سرخط داریم و به همین دلیل با وجود افزایش مسیرهای پروازی، مسافران اعتراض دارند که بلیت هواپیما سخت پیدا می شود.

بر همین اساس، آمار سازمان هواپیمایی، ۳۷۰ فروند هواپیما تا رسیدن به رقم ۵۵۰ فروند هواپیما فاصله است.

وضعیت رقیبان چگونه است؟

اما در کشورهای همسایه، وضعیت ناوگان هوایی چگونه است؟ نگاهی به وضعیت ناوگان هوایی کشورهای همسایه می گوید که در حال حاضر در حوزه خلیج فارس دو شرکت بزرگ هواپیمایی امارات و قطر، تقریبا به پیشتازان بزرگ هوانوردی تجاری تبدیل شده اند. با اینکه شرکت هواپیمایی امارات عمر زیادی ندارد و در سال ۱۳۶۴ شمسی راه اندازی شده، اما این شرکت یکی از ایرلاین های پنج ستاره هواپیمایی در همسایگی ایران است که به ۱۵۸ مقصد پروازی در سراسر دنیا پرواز دارد.هواپیمایی قطر ۲۰۵ فروند هواپیما در اختیار دارد که شامل مدل های مختلف هواپیماهای برد متوسط و برد بلند ایرباس و بوئینگ می شود. این آمار در آبان ماه سال گذشته منتشر شده است.

میانگین سنی ناوگان امارات ۹ سال و میانگین سنی ناوگان قطر ایرویز نیز پنج سال است.لازم به ذکر است این شرکت تعداد ۱۹۵ فروند هواپیما از مدل های بویینگ ۷۷۷xT بوئینگ ۷۸۷ دریم لاینر و ایرباس ۳۵۰ را در دست سفارش دارد که تحویل آن ها از سال ۲۰۲۴ آغاز خواهد شد.