◄ ایرلاین های ارزان قیمت؛ راهکاری مناسب برای برون رفت از بحران صنعت هوانوردی

می خواهیم مثبت اندیش باشیم و به اعتلای صنعت هوانوردی کمک کنیم.

به گزارش تین نیوز، بدون شک صنعت هوانوردی ایران در حال حاضر در وضعیت نامناسبی قرار دارد. درصد قابل توجهی از ناوگان هوایی کشور زمین گیر و شرکت های هواپیمایی ایران عملا زیان ده شده اند.

اما سوال اینجاست که آیا همین ناوگان هوایی فعال کشور به بهینه ترین شکل ممکن مورد بهره برداری قرار می گیرد یا خیر؟

شاید خواندن این گزارش سقلمه ای باشد به مدیران و تصمیم گیران این صنعت مادر تا به راهکار های جدید برای افزایش بهره وری صنعت هوانوردی ایران عزیز بی اندیشند.

بیشتر بخوانید:

مقایسه آماری ناوگان هوایی ایران ایر و ماهان با هواپیمایی امارات و قطر

بر اساس گزارش سالانه اسکای ترکس (SkyTrax)، از میان 20 ایرلاین ارزان قیمت برتر دنیا، سه شرکت در خاورمیانه قرار دارند. شرکت هایی که با دلار های نفتی تاسیس شده اند تا معین و مکمل برند های 5 ستاره ای همچون امارات باشند.

همچنین شرکت هواپیمایی ایر آسیا (Air Asia) مالزی نیز در راس این لیست به عنوان برترین ایرلاین ارزان قیمت جهان قرار دارد.

آشنایی با ایرلاین ارزان قیمت (Low-Cost Airlines)

در یک کلام، شرکت هواپیمایی ارزان قیمت به مانند شرکت های هواپیمایی سنتی، خدمات رایج را به مسافران ارائه نمی دهد، در عوض هزینه بلیت هواپیما کاهش می یابد. این شرکت ها برای جبران هزینه پایین بلیت اقدام به تعیین تعرفه برای بار مجاز، سرو غذا و نوشیدنی، کلاس پروازی و حتی نوبت سوار شدن به هواپیما می کنند.

لازم به ذکر است که پروازهای ارزان قیمت معمولا برای پروازهای دور برد کارایی ندارند و نوعا در مسیرهای برد کوتاه و برد متوسط بر قرار می شوند.

سرویس داخل هواپیما

در این گونه پرواز ها، معمولا غذا و یا نوشیدنی هایی که دیگر شرکت ها ارائه می دهند، در نظر گرفته نمی شود. در عوض لیست متنوعی از خوردنی ها و نوشیدنی ها به مسافران عرضه شده و در ازای آن از مسافران پول دریافت می شود.

حمل بار

شرکت های ارزان قیمت اجازه حمل بار به گونه رایج دیگر شرکت ها را به مسافران نمی دهند، بلکه به ازای حمل بار می بایست هزینه پرداخت شود.

به طور مثال هواپیمایی ایر عربیا به مسافران خود این امکان را می دهد تا با پرداخت 15 درهم امارات 20 کیلوگرم بار را همراه بیاورند و این میزان بار به ازای هر 10 کیلوگرم، 15 درهم افزایش می یابد. این راهکار نمونه ای از اقدامات ایرلاین های ارزان قیمت برای افزایش درآمد زایی است.

ناوگان پروازی یکسان

نکته مهم در شرکت های هواپیمایی ارزان قیمت، بهره گیری از یک نوع تایپ (مدل) هواپیما است، به گونه ای که هزینه های عملیاتی، آموزش پرسنل و نگهداری هواپیماهای ایرلاین کاهش می یابد. این مهم باعث می شود که نوسازی ناوگان و بازسازی اساسی (اورهال) پرنده ها نیز هزینه کمتری را در پی داشته باشد.

به طور کلی شرکت های هواپیمایی ارزان قیمت نوعا از خانواده جت ایرباس A320 و بوئینگ 737 استفاده می کنند. در موارد نادری هم ممکن است جت های برد بلند ایرباس A330 برای مسیرهایی با برد و مسافر بیشتر به کار گرفته شود.  

نگاهی به سه شرکت ارزان قیمت مطرح در خاورمیانه

ایر عربیا (Air Arabia)

​

مقر اصلی این شرکت، فرودگاه شارجه در جوار شارجه و 15 کیلومتری فرودگاه بین المللی دبی است. این شرکت علاوه بر فرودگاه شارجه، در فرودگاه های راس الخیمه (واقع در شمال امارات)، فرودگاه های اسکندریه و قاهره (مصر) و فرودگاه کازابلانکا (مراکش) نیز فعالیت دارد.

ناوگان این شرکت شامل 52 فروند از مدل های مختلف ایرباس A320 است. این شرکت به 130 مقصد پروازی در اروپا، خاورمیانه، آفریقا و جنوب شرق آسیا برنامه منظم پروازی دارد.  

ایر عربیا به عنوان ایرلاین اصلی امارت شارجه، انتخاب جذاب مسافران برای سفر ارزان قیمت به کشور امارات است، چرا که از طریق فرودگاه شارجه (15 کیلومتر فاصله با فرودگاه دبی) در اندک زمانی به بزرگترین قطب تجاری خلیج فارس (دبی) دسترسی پیدا می کنند. (الگوی فعالیت چند فرودگاه در یک مجموعه شهری)

فلای دوبی (Fly Dubai)

این شرکت توسط دولت مرکزی دوبی در سال 2008 تاسیس و دفتر مرکزی آن ترمینال شماره 2 فرودگاه بین المللی دوبی است. ناوگان این شرکت ارزان قیمت شامل خانواده بوئینگ 737 می باشد.

با اینکه فلای دبی به عنوان شرکت اقماری هواپیمایی امارات فعالیت نمی کند، اما عملا در رونق شبکه پروازی دبی نقش موثری را ایفا می کند. در حال حاضر این شرکت از مبدا دبی به 117 شهر خاورمیانه، اروپا، آفریقا و جنوب شرق آسیا پرواز دارد.​

هواپیمایی ناس (Fly Nas)​

دومین شرکت تاسیس شده در عربستان سعودی پس از هواپیمایی ملی این کشور در سال 2007 تاسیس شد. این شرکت ارزان قیمت هواپیمایی در فرودگاه های جده، ریاض و دمام فعالیت می کند.

بیشتر بخوانید:

سرمایه گذاری 147 میلیارد دلاری عربستان در بخش فرودگاهی

در حال حاضر هواپیمایی ناس عربستان سعودی 36 فروند هواپیما از خانواده ایرباس A320 و سه فروند ایرباس A330 در اختیار دارد و 75 فروند دیگر از مدل های مختلف ایرباس A320 را هم سفارش داده است.

این شرکت به مانند دو شرکت دیگر به مقاصد متعددی پرواز دارد و نقش موثری را در انتقال حجاج بیت الله الحرام به عربستان سعودی ایفا می کند. فلای ناس علاوه بر پرواز به لندن، مسکو و جاکارتای اندونزی، پروازهای گسترده ای را ما بین فرودگاه های داخلی عربستان انجام می دهد. (الگوی فعالیت ایرلاین ارزان قیمت در پرواز های داخلی و خارجی)

 این شرکت نخستین شرکت در عربستان است که هواپیمای ایرباس A320 نئو را وارد ناوگان هوایی این کشور کرده است.

با نگاهی گذرا به وضعیت فعلی ناوگان هوایی کشور می توان این الگو را مطرح کرد که شرکت های هواپیمایی کشور که به طور میانگین کمتر از 10 فروند هواپیما در اختیار دارند، ضمن ادغام با یکدیگر در قامت ایرلاین ارزان قیمت می توانند به عنوان شرکت های کمکی و یا حتی اقماری در کنار شرکت های بزرگی همچون هواپیمایی ملی ایران (هما) و ماهان فعالیت کنند.

به طور مثال، در سال های اخیر خانواده ایرباس های A320 به تعداد قابل توجهی وارد کشور شده است و هم اکنون در ایرلاین های کوچک از آن ها استفاده می شود. این ایرباس ها در صورتی که در قالب یک شرکت بزرگ هواپیمایی به کار گرفته شوند، هزینه های عملیاتی آن ها کاهش می یابد و این قابلیت را ایجاد می کند که آنها هم در قامت یک شرکت ارزان قیمت فعالیت کنند.

لازم به ذکر است که ایرلاین های ارزان قیمت منطقه هر کدام ده ها فروند هواپیما در اختیار دارند و ده ها فروند دیگر نیز در دست سفارش دارند. گرچه تعدد ناوگان ایرلاین های ارزان قیمت به پای ایرلاین های قدرتمندی همچون امارات و قطر نمی رسد، اما همین چند ده هواپیما می تواند برای شبکه پروازی گسترده، آن هم پرواز های برد متوسط و برد کوتاه موثر باشد.

نکته دیگر، تقسیم پروازی بین ایرلاین های مادر و شرکت های ارزان قیمت است. برای مثال، هواپیمایی فلای دبی و ایر عربیا علاوه بر پرواز به مسکو و سن پترزبورگ، به چندین شهر دیگر فدراتیو روسیه پرواز دارند. پروازهایی با برد متوسط و زمان کوتاه پرواز در حالی که هواپیمایی امارات تنها به دو شهر مسکو و سن پترزبورگ پرواز دارد.

در واقع پرواز این دو شرکت از دبی و شارجه به شهرهای با جمعیت متوسط روسیه، مسافران این شهرها (کانکشن، توریستی و . . .) را جمع آوری کرده و آن زمان در ایستگاه اصلی پروازی (فرودگاه دبی)، هواپیمایی امارات پروازهای متنوعی را به اقصی نقاط جهان در اختیار مسافران قرار می دهد.

چه کنیم؟

امیدواریم که تحریم های صنعت هوانوردی به مانند پسا برجام پایان یابد، اما در شرایط فعلی و اوضاع مبهم آینده باید بر داشته های حال حاضر ناوگان هوایی مملکت تمرکز کرد.

اولویت اول فعال کردن پرنده های زمین گیر کشور است و اینکه ایرلاین های کوچک به این درایت برسند که ادغام با دیگر ایرلاین های هم سطح با ناوگان مشابه می تواند زمینه را برای تاسیس ایرلاین ارزان قیمت فراهم کند.

قطعا فعالیت ایرلاین هایی با چنین ناوگان ضعیفی نمی تواند به سود دهی منتج شود، پس نباید آب در هاون کوبید.