◄ بحران مسکن در ایران؛ انحصار زمین، گرانی بی سابقه و راهکارهای دولتی
با رسیدن سهم مسکن به ۶۰ درصد هزینه خانوارهای شهری در تهران و افزایش ۱۰ برابری قیمت خانه طی یک دهه، بحران مسکن به یکی از اولویت های اصلی حاکمیت تبدیل شده است. انحصار زمین، محدودیت های محدوده شهری و احتکار منابع دولتی از عوامل اصلی این بحران هستند. در همین حال، وزارت علوم با شناسایی زمین های مازاد در ۳۵ دانشگاه، احداث خوابگاه های متأهلی و مسکن اساتید را در دستور کار قرار داده است.

بر اساس آمار رسمی، سهم مسکن از هزینه خانوارهای شهری به ۴۴ درصد رسیده و در تهران این رقم به حدود ۶۰ درصد افزایش یافته است. در همین حال، قیمت خانه در پایتخت طی ده سال گذشته بیش از ۱۰ برابر رشد داشته است. این جهش بی سابقه، بخش بزرگی از تقاضای واقعی را از بازار مصرفی حذف کرده و بسیاری از خانوارها را به حاشیه نشینی یا سکونت در واحدهای کوچک تر سوق داده است.
به گزارش تین نیوز، بررسی های کارشناسی نشان می دهد که سهم زمین در قیمت تمام شده واحدهای مسکونی در تهران بین ۶۰ تا ۷۰ درصد است. این نسبت در سطح کشور نیز به حدود ۴۷ درصد می رسد. کارشناسان معتقدند که محدودیت در الحاق زمین های جدید به محدوده شهری، عامل اصلی این بحران است. مصوبه سال ۱۳۷۸ شورای عالی شهرسازی مبنی بر جلوگیری از گسترش محدوده شهرها، عرضه زمین شهری را به شکل مصنوعی کاهش داده و زمینه ساز انحصار شده است.
زمین های دولتی؛ منابع مغفول
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، اعلام کرده است که ۱.۸ میلیون هکتار زمین دولتی در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار دارد که بخش زیادی از آن بلااستفاده مانده است. این اظهارنظر نشان می دهد که حتی در سطح مدیریت کلان کشور نیز بر وجود منابع گسترده اما مغفول در حوزه زمین تأکید می شود.
تأکید رهبری بر حل بحران
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدارهای متعدد با اعضای دولت، مسئله مسکن را یکی از مشکلات اساسی کشور دانسته اند. ایشان با اشاره به عقب ماندگی در حوزه مسکن، خواستار اقدام جدی و مؤثر برای حل این بحران شده اند. این تأکید نشان می دهد که بحران مسکن از سطح هشدار کارشناسان عبور کرده و به اولویت قطعی سیاست گذاری اقتصادی کشور تبدیل شده است.
راهکارهای وزارت علوم برای تأمین مسکن دانشگاهیان
در حوزه آموزش عالی، وزارت علوم با شناسایی زمین های مازاد در ۳۵ دانشگاه، احداث خوابگاه های متأهلی و مسکن اساتید و کارکنان را در دستور کار قرار داده است. به گفته مهدی قاسمی، مشاور وزیر علوم، تاکنون ساخت ۶۰۰۰ واحد خوابگاه متأهلی آغاز شده و مجوز ساخت ۱۰ هزار واحد دیگر نیز اخذ شده است. این اقدامات در چارچوب قانون جهش تولید مسکن و با همکاری سازمان برنامه و بودجه انجام می شود.
هشدار کارشناسان درباره فشار معیشتی
فرهاد بیضایی، کارشناس حوزه مسکن، با استناد به داده های مرکز آمار ایران، اعلام کرده است که خانوارهای شهری در تهران بیش از ۵۰ درصد درآمد خود را صرف هزینه های مسکن می کنند. این وضعیت به افزایش سن ازدواج، مهاجرت به حاشیه شهرها و کاهش کیفیت زندگی در کلان شهرها منجر شده و در صورت تداوم، می تواند شکاف های اجتماعی را عمیق تر کند.