کابوس آلودگی هوا؛ رؤیای حمل ونقل پاک
آسمان آبی، خیابان هایی عاری از ترافیک و هوای پاک آرزوی همهٔ ما ساکنان شهرهای بزرگ است. درواقع برخورداری از یک محیط زیست سالم و عاری از آلودگی جزئی از حقوق شهروندی به حساب می آید و در اصل پنجاهم قانون اساسی کشورمان بر لزوم شکل گیری محیط زیست سالم و پاک که یکی از شاخصه ها و عناصر آن حق بر هوای پاک می باشد، تأکید شده است.
آسمان آبی، خیابان هایی عاری از ترافیک و هوای پاک آرزوی همهٔ ما ساکنان شهرهای بزرگ است. درواقع برخورداری از یک محیط زیست سالم و عاری از آلودگی جزئی از حقوق شهروندی به حساب می آید و در اصل پنجاهم قانون اساسی کشورمان بر لزوم شکل گیری محیط زیست سالم و پاک که یکی از شاخصه ها و عناصر آن حق بر هوای پاک می باشد، تأکید شده است.
در خصوص آلودگی هوا و آن بخشی که مرتبط با تردد خودروها در سطح شهر است، راه حل تقریباً بر همه ما روشن و شفاف است. باید ناوگان حمل ونقل عمومی را توسعه و بهبود ببخشیم تا مردم نیازی به استفاده از خودروهای شخصی نداشته باشند و قطعاً مترو به عنوان تنها حمل ونقل پاک درون شهری در صدر راهکارهای این موضوع قرار دارد.
توسعه مترو چه از لحاظ ساخت خطوط جدید و چه از لحاظ خرید واگن و تجهیزات؛ برای حفظ محیط زیست، کاهش مصرف سوخت و داشتن آسمان آبی تر در پایتخت ضروری است.
در حال حاضر متروی تهران و حومه ۲۵۸ کیلومتر خط و ۱۴۴ ایستگاه فعال دارد و در پایان آذرماه ۱۴۰۱ تعداد سفرهای انجام شده از ابتدای بهره برداری با این ناوگان به رقم ۱۰ میلیارد و ۶۵۶ میلیون ۱۸۹ هزار و ۱۲۴ سفر رسید. متروی تهران و حومه اثرات اقتصادی و زیست محیطی قابل توجهی نیز برای پایتخت نشینان داشته به طوری که آمارها نشان می دهد طی هفت ماه ابتدایی سال جاری استفاده از مترو باعث صرفه جویی ۲۴ هزار و ۲۲۵ میلیاردریالی در مصرف سوخت شده است.
هر قطار مترو برابر ۱۱ اتوبوس بی آرتی ؛ ۳۷ اتوبوس درون شهری؛ ۵۶۲ تاکسی و ۱۱۲۵ خودروی شخصی مسافر در خود جای می دهد که با مقایسه این اعداد می توانیم هرچه بیشتر به اهمیت و کارایی مترو در کاهش ترافیک و آلودگی هوا نسبت به سایر وسایل حمل ونقلی پی ببریم.
گفتن این نکته هم خالی از لطف نیست که متروی تهران پس از پایان اپیدمی کرونا، با استقبال شهروندان روبرو شده است به طوری که با افزایش روزانه میزان مسافران، اکنون بیش از ۲ میلیون سفر در هر روز با این ناوگان انجام می شود.
ساخت مترو به عنوان یک زیرساخت ملی، سرمایه زیادی را نیاز دارد. مترو یک ابرسازه فوق مدرن در پایتخت است. ایجاد این شبکه بزرگ آن هم در زیرزمین سختی ها و ظرافت های خاص خود را داشته که با هیچ سازه دیگری در کشور قابل مقایسه نیست. تنها در ساخت خط ۷ به اندازه قطر کشور کابل استفاده شده و کل کابل های خطوط متروی تهران به اندازه 3 بار، دور مرزهای ایران می چرخد.
این اعداد و ارقام به مدیران شهری و نهادهای تصمیم گیر در بودجه این پیام را می دهد که برای توسعه و نگهداشت اصولی از متروی تهران و رسیدگی به نیاز مردم در این زمینه چینش مناسبی را در برنامه ریزی ها و تخصیص بودجه لحاظ کنند؛ چرا که علی رغم اذعان به بزرگی کار انجام شده، باید گفت این میزان از زیرساخت هنوز با سطح مناسب و ایده آل برای تهران فاصله دارد و باید هر چه سریع تر تکمیل خطوط ۶ و ۷ و ساخت ۴ خط دیگر (۸، ۹، ۱۰ و ۱۱) دنبال شود تا با ایجاد دسترسی مناسب، شهروندان به استفاده از این حمل ونقل ریلی سریع، پاک و ارزان بیش ازپیش ترغیب شوند. در این صورت این شهر زیرزمینی می تواند در کاهش ترافیک و به تبع آن کاهش آلودگی هوا نقش خود را ایفا کند.
در پایان به نکته مهم مشارکت مردم هم اشاره کنم. همه ما می دانیم که یکی از مسائل کلیدی در مدیریت موفق شهر، میزان مشارکت مردم در امور است؛ بنابراین از شهروندان هم این درخواست را دارم که در نگهداری از این سرمایه عظیم ملی مشارکت لازم را داشته باشند. این سازه عظیم در زیرزمین متعلق به تک تک مردم در شهر است و باید همانند اموالمان از آن نگهداری و سهم خود را در آبادانی شهرمان ایفا کنیم.
