◄ احداث 23 هتل فرودگاهی در کشور با کدام توجیه اقتصادی؟

احداث هتل فرودگاهی در برخی فرودگاه های کشور به هیچ وجه توجیه اقتصادی ندارد. 

به گزارش تین نیوز، صحبت های مطرح شده چند روز اخیر توسط یکی از مسئولان شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران در مورد احداث 23 هتل فرودگاهی در کشور، نگرانی تعدادی از کارشناسان و دلسوزان صنعت فرودگاهی کشور را برانگیخت، به نحوی که همچنان طرح هایی که هیچ گونه توجیه اقتصادی ندارند در پهنه وسیعی از زیرساخت های حمل و نقل هوایی ایران به اجرا در می آیند.

هادی یوسف پور آذری عضو هیئت مدیره شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران  هدف از این اقدام را ایجاد زمینه های مناسب همکاری و مشارکت بخش خصوصی کشور برای رفاه عمومی مسافران، توسعه گردشگری، ایجاد کسب و کار، اشتغال زایی و افزایش بهره وری از اراضی و امکانات فرودگاه ها عنوان کرد و افزود: در گام اول این اقدام یک تفاهم نامه همکاری فی ما بین شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران و معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، منعقد شده که این تفاهم نامه مسیر را جهت مشارکت بخش خصوصی در توسعه همه جانبه صنعت گردشگری و افزایش خدمات مناسب و استاندارد به مردم، هموار خواهد کرد. وی با بیان اینکه هتل ها و تاسیسات گردشگری مذکور در اراضی مستعد فرودگاه های شیراز، آبادان، اردبیل، ارومیه، بندرعباس، ایلام، بجنورد، بندرلنگه، بوشهر، تبریز، بیرجند، خرم آباد، زابل، زاهدان، رشت، سنندج، طبس، کرمان، گرگان، کرمانشاه، لارستان، یاسوج و یزد احداث خواهند شد، افزود: کلیه هماهنگی های لازم جهت انجام پروژه ها زیر نظر معاونت برنامه ریزی، نظارت و امور اقتصادی با همکاری معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انجام می شود. 

یک کارشناس در مورد احداث همزمان 23 هتل فرودگاهی به تین نیوز گفت: این گونه طرح ها به مانند بسیاری دیگر از پروژه های فرودگاهی منطق و استدلال اقتصادی ندارند. در صحبت های یوسف پور آذری کلید واژه افزایش بهره وری بیشتر از همه ذهن ها را به خود مشغول می کند، در حالیکه راهکارهای افزایش بهره وری در اراضی فرودگاهی با توجه به ساختار عملکردی فرودگاه و همچنین موقعیت جغرافیایی آن متفاوت است. به طور مثال، در مناطقی که به لحاظ ویژگی های زیست محیطی و جغرافیایی امکان بهره گیری از انرژی های تجدید پذیر وجود دارد، چنین طرح هایی می توانند کارایی فرودگاه را افزایش دهند، در حالیکه ممکن است در همان فرودگاه احداث هتل فرودگاهی به هیچ وجه توجیه پذیر نباشد. ناگفته نماند که فرودگاه های متعددی در جهان هستند که به جهت کسب درآمد بیشتر و اقتصادی کردن فرودگاه در اراضی بلا استفاده خود هتل فرودگاهی احداث می کنند، اما این مهم در صورتی توجیه پذیر است که فرودگاه تعداد قابل توجهی پرواز را در برنامه خود داشته باشد.

از جمله دلایل احداث هتل فرودگاهی را می توان به شرح ذیل عنوان کرد:

• امکان استراحت کادر پروازی: هتل فرودگاهی معمولا یکی از مقاصد بالقوه خدمه پرواز شرکت های هواپیمایی است. به گونه ای که درصورت طولانی بودن ساعت پرواز و دلایلی دیگر، کادر پروازی می توانند مدت کوتاهی را در هتل فرودگاه اسکان داشته باشند.
• استراحت مسافران پروازهای کانکشن در فرودگاه: مسافرین پروازهای کانشکن عمدتا چند ساعتی را در محوطه ترمینال و یا دیگر ترمینال های فرودگاه بین المللی منتظر مانده تا نوبت پرواز بعدی سر برسد. در صورت طولانی شدن ساعات وقفه مسافرین در فرودگاه، هتل فرودگاهی می تواند فرصتی را برای مسافران کانشکن جهت استراحت کوتاه مدت و کم کردن استرس های پرواز ایجاد کند.

در جدیدترین طرحی که توسط شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران مطرح شده، نام 23 فرودگاه کشور آمده که هتل فرودگاهی در آنها ساخته خواهد شد. ناگفته نماند که ساخت هتل در برخی از این فرودگاه ها توجیه پذیر است. به طور مثال فرودگاه لارستان که در حال حاضر مقصد پروازی شرکت های هواپیمایی ایرعربیا و فلای دبی بوده و از مقصد شارجه و دبی پروازهای منظم روزانه را به لار انجام می دهند. همچنین پروازهای دیگری نیز به مقصد کویت و قطر برقرار است. علی رغم جمعیت کم شهرستان لارستان، مرز هوایی لار هم اکنون یکی از پرترافیک ترین مقاصد شرکت های هواپیمایی ارزان قیمت امارات عربی متحده بوده و به نظر می رسد که پروازهای لار به مقصد کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس افزایش یابد. در چنین حالتی و با توجه به استعداد ویژه لار برای توسعه پروازهای منطقه و جذب ایرلاین های خارجی برای برقراری پرواز، احداث یک هتل فرودگاهی می تواند توجیه پذیر باشد. چرا که این هتل می تواند خود عاملی محرک برای جذب دیگر ایرلاین ها نظیر قطر ایرویز برای پرواز به لار باشد. 

از طرفی دیگر انتخاب شهرهایی نظیر بجنورد، طبس، بندر لنگه و زابل که در پروازهای روزانه خود به تهران با فقر مواجه هستند تعجب برانگیز است. چرا که نه افق روشنی برای پروازهای بین المللی در این فرودگاه ها وجود دارد و نه گردشگری این مناطق می تواند بار اقتصادی درخور و چشمگیری را برعهده گیرد. 

یکی دیگر از کارشناسان صنعت فرودگاهی در ارتباط با تصمیم اخیر شرکت فرودگاه ها به نکات ذیل اشاره کرد:

1. در شرایط فعلی اقتصاد ایران، گردشگری رونقی ندارد. لازم به ذکر است که رشد گردشگری رابطه مستقیم با رشد اقتصادی دارد. 
2. صنعت حمل و نقل هوایی در مرحله فروپاشی است. شرکت های هواپیمایی با سرکوب قیمت ها شرایط سخت و دشواری را برای بقا طی می کنند. 
3. استمرار تحریم ها در بخش هوایی، ناوگان ملی را زمین گیر کرده است.
4. بخش خصوصی واقعی برای سرمایه گذاری به طور قطع به شرایط کلان اقتصادی و توجیه تامین منابع مالی در این بخش التفات داشته و هوشمندانه اقدام خواهد کرد.

آنچه که از نظر عموم کارشناسان امر برآورد می شود عدم دوراندیشی در اجرای پروژه های فرودگاهی کشور است، به نحوی که پروژه های کلان با صرف هزینه های هنگفت از جیب دولت (فی الواقع مردم) به اجرا در آمده در حالیکه کوچکترین اثرات و نشانه هایی از رونق صنعت هوانوردی دیده نمی شود. متاسفانه پروژه های فرودگاهی ایران در دهه های گذشته محلی برای ارضای مطامع سیاسی و استانی شده و در بسیاری از موارد رد پای نمایندگان مجلس و افراد ذی نفوذ نیز در این قبیل طرح های غیر اقتصادی دیده می شود.