در ۳۵ سال گذشته واردات هواپیمای نو صفر بوده

علیرضا منظری، معاون اسبق سازمان هواپیمایی درباره این بحران می گوید: در حال حاضر در کشور ۳۵۰ هواپیما وجود دارد که بیش از نیمی از آن ها پرواز می کنند اما فرآیند تعمیرات منجر به این می شود که این تعداد، کاهش یابد.

به گزارش تین نیوز به نقل از انتخاب، با اینکه هنوز تعداد هواپیماهای فعال در آسمان کشور به هشت عدد نرسیده اما کارشناسان هشدار می دهند که وضعیت صنعت هوایی مساعد نیست و با ادامه این روند، به زودی شاهد روزی خواهیم بود که تعداد هواپیماهای فعال، کاهش قابل توجهی پیدا کند.

منظری، معاون اسبق سازمان هواپیمایی درباره این بحران می گوید: در حال حاضر در کشور ۳۵۰ هواپیما وجود دارد که بیش از نیمی از آن ها پرواز می کنند اما فرآیند تعمیرات منجر به این می شود که این تعداد، کاهش یابد.

وی بیشتر از 150 هواپیمای فعال وجود دارد. به نظر می رسد این تعداد، هشداری برای ناوگان حمل و نقل هوایی باشد. به رغم اینکه ۳۵۰ هواپیما در ایران وجود دارد، اما بخشی از آنها غیرفعال هستند و بخش فعال کمتر از نصف این تعداد است. البته گاهی اوقات این تعداد هواپیمای فعال امکان استفاده ندارند زیرا این هواپیماها در تعمیرگاه هستند و امکان استفاده ندارند.

به همین دلیل هم در برخی اوقات تعداد کمتری هواپیما فعال هستند اما بعد از اینکه فرآیند تعمیرات انجام شود، هواپیماها دوباره به آسمان بازمی گردند و پرواز می کنند. اگر وضع به همین شکل باقی بماند طبعاً وضعیت ناوگان هوایی، نامناسب خواهد شد. اگر امکان اینکه قطعات مورد نیاز به موقع وارد شود وجود نداشته باشد و تکلیف قیمت بلیت روشن نشود، سرمایه و پول به صنعت تزریق نمی شود و روزبه روز هواپیماها از دست خواهند رفت.

پس برای اینکه این صنعت مشکل پیدا نکند، ابتدا باید بستری برای ورود سرمایه جدید به آن فراهم شود و پس از آن، هواپیماهای جدید وارد کشور شود. چرخه اقتصادی هم باید به شکلی باشد که قطعات هواپیما به موقع تعمیر شود تا هواپیما از صنعت خارج نشود. بنابراین خیلی سریع باید تکلیف قیمت بلیت روشن شود.

*درست است که ایرلاین ها همواره مدعی اند به دلیل همین سیاست ها زیان ده شده اند اما هر چند ماه یک بار، تعدادی ایرلاین جدید دوباره وارد شبکه پرواز می شوند و اخیراً سه ایرلاین جدید به صنعت هوایی کشور اضافه شده است. به نظر شما دلیل این تضاد چیست؟

شرکت های هواپیمایی که به شبکه اضافه می شوند، معمولاً با یک یا دو هواپیما وارد صنعت می شوند. سرمایه گذاران این ایرلاین ها هم عمدتاً شرکت های تولیدی بزرگ هستند. مثلاً یک شرکت فولادی بخشی از سرمایه خود را وارد صنعت هوایی کرده و هواپیما خریده است. اضافه شدن این ایرلاین ها برنامه گسترش و توسعه صنعت هوایی کشور به حساب نمی آید زیرا همین شرکت های جدید هم که وارد می شوند نمی توانند کار را توسعه دهند بلکه عقب گرد دارند.

مثلاً یکی از همین ایرلاین ها با سه هواپیما شروع به کار کرد اما اکثر مواقع از این سه فروند هواپیما، دو فروند آن پرواز نمی کند و خوابیده است. به همین دلیل نمی توان حضور این نوع مؤسسه ها که با تعداد انگشت شمار هواپیما یک ایرلاین جدید افتتاح می کنند، توسعه حمل ونقل هوایی نامید.

شرکت های جدید هم هیچ کدام سرمایه گذاری عمده انجام نداده اند و این مشکلی است که اکنون وجود دارد. در نهایت به نظرم باید چهار یا پنج شرکت هوایی توسعه یافته با تعداد هواپیماهای بالا -مثلاً هر کدام ۴۰ فروند هواپیما- فعالیت داشته باشند. وگرنه، این ایرلاین هایی که تازه تاسیس شده اند، مشکلی از مشکلات صنعت هوایی کشور را حل نخواهند کرد.

*در سال های گذشته چقدر توانستیم هواپیمای جدید وارد کنیم؟

تحریم وضعیت نامطلوبی برای صنعت ایجاد کرده و موجب شده که هواپیمای نو وارد کشور نشود. در ۳۵ سال گذشته واردات هواپیمای نو صفر بوده است. هرچند این تحریم ها منجر به تعطیل شدن صنعت هواپیمایی کشور نشده است.

به هرحال راهکارهایی ارائه شده و کشور از هواپیماهای دست دوم استفاده می کند. البته تحریم بی اثر نیست و هزینه را برای خرید هواپیما بالاتر برده است. هواپیما مستقیم خرید نمی شود و ارتباط مالی بین خریدار و فروشنده هم به شکل مستقیم نیست. همین مسئله هزینه ها را بسیار افزایش می دهد.

*نقدی که به صنعت هوایی کشور وجود دارد این است که ایرلاین ها، سوخت یارانه ای دریافت می کنند اما از سوی دیگر تقاضای آزادسازی قیمت بلیت را دارند. این خواسته تا چه اندازه منطقی است؟

زمانی که قیمت بلیت تکلیفی است، سوخت هم باید با همین قیمت ارزان به دست ایرلاین ها برسد. چون قیمت گذاری تکلیفی به دلیل ارائه سوخت اعمال شده است. اگر قرار باشد قیمت سوخت از حالت یارانه ای تبدیل به قیمت بازار آزاد شود، طبیعتاً آثار این افزایش قیمت باید در قیمت هواپیما هم مشخص شود .

یعنی نمی توان قیمت سوخت را افزایش داد و قیمت بلیت را ثابت نگه داشت. این اقدام برای صنعت بسیار آسیب زاست و باید متناسب با قیمت سوخت، قیمت بلیت هم افزایش یابد.

اکنون دولت اجازه نمی دهد قیمت هواپیما به صورت آزاد به فروش برسد پس لازم است که قیمت سوخت هم به شکل سوبسیددار، حساب شود.