امنیت بدون کمربند؛ راز طراحی ایمن قطارها چیست؟

در حالی که خودروها و هواپیماها به کمربند ایمنی مجهز هستند، قطارها از این قاعده مستثنا هستند—اما نه به دلیل سهل انگاری. نبود کمربند ایمنی در قطارها حاصل بررسی های دقیق مهندسی، رفتارشناسی مسافران و نوع تصادفات ریلی است؛ تصمیمی که پشت آن منطق علمی و فنی پیچیده ای نهفته است.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا،  شاید برایتان عجیب باشد که چرا در حالی که خودروها و هواپیماها همگی کمربند ایمنی دارند، در قطارها خبری از آن نیست. اگر اهل سفر با وسایل حمل ونقل عمومی باشید، احتمالاً این سؤال برایتان پیش آمده که چرا قطار، یکی از معدود وسایل نقلیه ی فاقد کمربند ایمنی است. پاسخ به این پرسش چندلایه است و فقط به هزینه نصب یا بی توجهی شرکت های ریلی مربوط نمی شود.

اول از همه باید بدانیم که تصادف های ریلی خیلی کم اتفاق می افتند. طبق آمار کمیسیون اروپا در سال ۲۰۱۹، احتمال مرگ مسافران قطار در کشورهای عضو اتحادیه اروپا فقط حدود ۰٫۰۹ نفر در هر یک میلیارد کیلومتر سفر است. به زبان ساده تر، سفر با قطار تقریباً سه برابر ایمن تر از سفر با اتوبوس و حدود ۲۸ برابر ایمن تر از سفر با خودرو است. به همین دلیل، قطار یکی از امن ترین روش های جابه جایی در جهان به حساب می آید.

در صورت بستن کمربند فقط توسط بخشی از مسافران، افراد بدون کمربند می توانند هنگام برخورد به دیگران یا صندلی ها آسیب بزنند و خطر را بیشتر کنند.

اما ماجرا فقط به آمار ختم نمی شود. تفاوت اصلی در ماهیت تصادف است. در تصادف های خودرویی، کمربند مانع از پرتاب سرنشینان به بیرون خودرو یا برخورد با صندلی جلو می شود. اما در قطار، شرایط متفاوت است: برخی مسافران نشسته اند و برخی ایستاده یا در حال حرکت در واگن هستند. در چنین وضعیتی، اگر عده ای کمربند بسته باشند و عده ای نه، افراد بدون کمربند ممکن است هنگام برخورد، مانند « جسم پرتاب شونده» به دیگران برخورد کنند و خطر را افزایش دهند.

گزارش های ایمنی ریلی نشان می دهد که طراحی صندلی ها در قطارها خود نقش حفاظتی مهمی دارد. در واقع، بیشتر آسیب های ثانویه هنگام برخورد ناشی از ضربه بدن مسافر به صندلی جلویی است و همین صندلی ها بهترین مانع برای کاهش شدت جراحت ها محسوب می شوند. بررسی ها نشان داده است که کمربند ایمنی در قطارها نمی تواند بیشترین سطح حفاظت مطلوب را فراهم کند، زیرا همه مسافران از آن استفاده نمی کنند و مسافران بدون کمربند به اجسام متحرک خطرناک تبدیل می شوند.

بااین حال، تلاش هایی برای بررسی استفاده از کمربندهای سه نقطه ای در قطارها انجام شده است، اما نتایج متناقض بوده اند. کسانی که از کمربند استفاده می کردند آسیب کمتری می دیدند، اما برای افرادی که آن را نبسته بودند، به ویژه زنان کوتاه قد و نوجوانان، شدت آسیب های گردنی افزایش پیدا می کرد. به همین دلیل، اجرای این طرح در عمل چندان مؤثر ارزیابی نشد.

حتی اگر فرض کنیم همه مسافران بنشینند و کمربند ببندند، باز هم چالش دیگری وجود دارد: رفتار مسافران و کارکنان. بسیاری از مردم ترجیح می دهند در قطار بتوانند آزادانه راه بروند یا از جای خود بلند شوند و کارکنان قطار نیز نمی خواهند مسئول کنترل کمربندها باشند.

همان طور که استیون دیت مایر، مدیر پیشین تحقیقات در اداره فدرال راه آهن آمریکا، گفته است: «در هیچ نقطه ای از جهان، قطارها از کمربند ایمنی استفاده نمی کنند. مردم می خواهند در قطار آزادی حرکت داشته باشند و این یکی از دلایل محبوبیت سفر ریلی است.»

در نتیجه، نبود کمربند ایمنی در قطار نه از روی سهل انگاری، بلکه نتیجه بررسی های دقیق فنی، رفتاری و آماری است. قطارها به گونه ای طراحی شده اند که حتی بدون کمربند نیز، یکی از ایمن ترین شیوه های سفر در جهان باقی بمانند.