خودرو سازی زیانبار

یکی از معضلات اساسی صنعت خودروسازی کشور که هر روز هم بر آن افزوده می شود زیان انباشته خودروسازان است، آنگونه که آمارها نشان می دهد ۳ شرکت ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در ۶ ماه ابتدای سال ۳۴ هزار میلیارد تومان زیان کردند که ۹۰ درصد بیشتر از زیان شش ماه سال گذشته بوده است. کارشناسان این حوزه بر این باورند که زیان خودروسازان ناشی از قیمت گذاری غلط و دخالت دستوری دولت هاست و در صورتی که قیمت گذاری ها به درستی انجام شود، شاید خودروسازان به این اندازه زیان نمی دادند و به عبارتی، افراد در عین حال که باید به دنبال نوآوری باشند به انگیزه و سرمایه گذاری هم نیاز دارند.

بر اساس این گزارش، بررسی جزییات رشد شاخص تولید و فروش فعالیت های صنعتی و معدنی بورسی آبان ماه سال جاری در بخش خودرو و قطعات نشان می دهد که این بخش برخلاف وعده های وزارت صمت نتوانسته به رشد مدنظر برسد. بر این اساس، در آبان ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات کاهش ۲۸.۳ و ۲۲.۴درصدی را ثبت کرده است.در مجموع هشت ماهه ۱۴۰۲ نسبت به هشت ماهه پارسال هم تولید و فروش خودرو به ترتیب با کاهش یک درصد و ۱۱.۲ درصدی مواجه بوده است.البته شاخص تولید و فروش در آبان ماه نسبت به ماه قبل (مهر ماه) افزایش ۵.۳ و ۲۴.۲ درصدی داشته است.

هزینه تمام شده خودرو بالاست

حسین رحیمی نژاد، کارشناس صنعت خودرو در مورد زیان روزانه ۱۸۵ میلیارد تومانی سهامداران حوزه خودرو به «اعتماد» گفت: یکی از دلایلی که همواره به آن اشاره شده دخالت های دولت در نرخ گذاری ها و از جمله قیمت گذاری خودرو است. اما به جز این موضوع بهره وری پایین، خرید گران قطعات خودرو و زیان ده بودن این صنعت است که بر قیمت تمام شده خودرو اثرگذار است.

رحیمی نژاد با اشاره به نرخ گذاری های شورای رقابت ادامه داد: با وجود آنکه قیمت های اعلامی از سوی این شورا پایین است اما به دلیل آنکه هزینه تمام شده خودرو بالاست این مساله منجر به زیان بیشتر خودروسازان شده و اصل زیانده بودن خودروسازان به قیمت تمام شده تولیدشان برمی گردد.

این کارشناس صنعت خودرو گفت: مهمترین مساله این است که قطعات خودرو گران خریداری می شود و در مراحل بعدی هم نیروی انسانی مازاد، سهام تو در تو و تعارض منافع وجود دارد و اینکه شرکت های متعددی در مجموعه خودروسازان وجود دارند که سربار هم هستند و خروجی چندانی هم ندارند که در راس همه این مشکلات خرید نادرست قطعات و گران بودن آن هم مطرح است.

گاهی به دلیل کمبود قطعات تولید قفل می شود

رحیمی نژاد با اشاره به میزان تولید خودرو خاطر نشان کرد: در بسیاری از مواقع در بحث تامین قطعات به دلیل اینکه یکسری از قطعات گلوگاهی وجود دارد که ساخت داخل هم نشده پس خرید خارجی دارد و تبدیل به گلوگاه شده و زمانی که این قطعات به دلیل مشکلات ارزی و تحریمی و… به درستی تامین نشود میزان تولید هم افت می کند و گاهی با قفل شدن تولید به دلیل تامین قطعات مواجه هستیم.

این کارشناس حوزه خودرو در ادامه افزود: البته به نظر می رسد امسال میزان تولید خودرو به ۱ میلیون دستگاه برسد و در مجموع بعید است که میزان تولید نسبت به سال گذشته کاهش داشته باشد البته عمده این تولیدات صرف تعهدات گذشته خودروسازان می شود که در طرح یکپارچه خودرو اعلام شده بود و با توجه به اینکه محصول جدیدی وجود ندارد، بعید است که شرکت ایران خودرو فروش جدیدی هم اعلام کند اما ممکن است شرکت سایپا بر روی محصولات جدیدش مانند سهند و شاهین پلاس فروش جدید داشته باشد.

همه بخش ها جزیره ای عمل می کنند

محمود نجفی سهی، کارشناس حوزه خودرو و عضو انجمن قطعه سازان کشور در مورد زیان ۳۴ هزار میلیارد تومانی خودروسازان به «اعتماد» گفت: هزینه تمام شده یک کالا عددی می شود که نمی توان آن را کتمان کرد و خودروسازان می توانند به کمک قطعه سازان شورای رقابت را متقاعد کنند تا از نرخ گذاری خودرو کنار بروند.

این کارشناس حوزه خودرو در ادامه افزود: هر چند نظارت ها باید در همه صنایع باشد و کنترل دولت هم در بخش های مختلف منطقی است اما جزیره ای عمل کردن نهادهای گوناگون از کالاهای اساسی گرفته تا نرخ گذاری های حوزه انرژی(آب، برق و گاز و …) درست نیست.

کیفیت پایین خودرو اولین موضوع حمله به خودروسازان

او ادامه داد: اگر خودروسازان ۳۴ هزار میلیارد تومان در ۶ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۲ زیان داده اند دلایل گوناگونی دارد، از جمله اینکه خودروسازان برای ظرفیت تولید ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو نیروی انسانی دارند و یک تعداد زیادی نیرو مازاد هم دارند که به دلایل امنیتی و اجتماعی اجازه تعدیل این نیروها هم به آنها داده نمی شود، این در حالی است که اگر این تعداد مازاد تعدیل شود و اعلام کنند که ۵۰ درصد نیرو برای این میزان تولید نیاز است این هزینه از قیمت تمام شده خارج می شود. این کارشناس حوزه خودرو با بیان اینکه این روزها تمامی حملات به سمت خودروسازان و کیفیت پایین خودرو است، خاطرنشان کرد: فرض کنیم ۲۰۰ قطعه ساز به یک خودروساز قطعه می فروشند باید این قیمت ها را لیست کنند و مجموع آن را به شورای رقابت و یا وزارت صمت بدهند و هزینه ها را اعلام کنند و هزینه های پرسنلی را هم اعلام کنند و بگویند چه تعداد پرسنل بر خودروسازی ها تحمیل شده و مجموع این رقم را بگویند که چقدر است و قیمتی را هم که شورای رقابت اعلام کرده، بگویند و اگر قرار است پرسنل اضافه ای بر خودروسازی تحمیل شود این هزینه را از رقم نهایی کسر کنند و در هزینه های کشوری و تامین اجتماعی محاسبه کنند.

قیمت تمام شده خودرو باید قابل دفاع باشد

نجفی با بیان اینکه قیمت تمام شده خودرو باید قابل دفاع باشد،گفت: باید شفاف اعلام شود که چرا خودروساز زیان می دهند آیا هزینه اضافه ای دارند؟ آیا ریخت و پاشی در خودروسازی ها می شود که این نرخ ها به مصرف کننده تحمیل می شود؟ و اینکه آیا قیمت تمام شده خودرو منطقی است؟این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: درگذشته هزینه خودروسازان ۲۰ درصد قیمت تمام شده بود، اما آیا امروز هزینه کارخانه ۲۰ درصد قیمت تمام شده است یا اینکه این عدد ۳۰ تا ۴۰ درصد شده است.او با اشاره به واردات خودروهای دست دوم به کشور گفت: زمانی که این خبر اعلام شد بنده به عنوان یک قطعه ساز احساس نگرانی کردم و اگر ممنوعیت های وارداتی برداشته شود و تعرفه های خودرویی هم کاهش پیدا کند دیگر صنعت خودرویی در کشور باقی نمی ماند.