اولین بانوی راننده کامیون جاده‌ های ایران

  در زمینه حمل و نقل فعالیت می کند و موفقیت های زیادی به دست آورده. درباره خود و خانواده اش می گوید: «همان طور که در خانواده ادیسون همه مخترع و در خانواده نیوتن همه کاشف نشدند، در خانواده مقیمی ها هم همه کارآفرین نشدند.» تا فوق دیپلم در ایران درس خوانده. پدر و مادرش فرهنگی بودند، به خاطر همین به ادامه تحصیل فرزندانشان خیلی توجه داشتند و برایش برنامه ریزی می کردند و همین، باعث و بانی فرستادن او به انگلستان شد و ادامه تحصیل اش در رشته مهندسی عمران؛ «همیشه دلم می خواست جراح مغز یا قلب شوم اما برخلاف میل باطنی ام، در این رشته تحصیل کردم و به ایران برگشتم.

آن موقع شرایط برای حضور خانم ها در انجام کارهای ساختمانی نبود. برای همین به فکر پیدا کردن کار دیگری افتادم.» به این ترتیب مقیمی برای پیدا کردن کار مناسب، آگهی های استخدام را زیرورو می کرد.

 در یکی از همین روزها برای پیدا کردن کار می خواست از باجه تلفنی در خیابان ولی عصر تماس بگیرد که با خانمی آشنا شد و همین دیدار غیرمنتظره، باعث تغییر غیرمنتظره زندگی اش شد؛ «آن خانم وقتی متوجه شد دنبال کار می گردم، یک شرکت بین المللی که به یک مترجم زبان انگلیسی احتیاج داشت به من معرفی کرد و از همان جا کار من شروع شد.» به این شکل مقیمی کارش را در یک شرکت حمل و نقل بین المللی شروع کرد و چند سال بعد با تجربیاتی که به دست آورده بود، شرکت حمل و نقل بین المللی خودش را تأسیس کرد.

از مترجمی تا مدیریت حمل و نقل

ماجرای تغییر ناگهانی زندگی و سرنوشت مقیمی را از زبان خودش می شنویم؛ «بهمن ماه ۵۷ بعد از پایان تحصیلاتم به ایران آمدم و تصمیم گرفتم در رشته تحصیلی ام وارد بازار کار شوم اما در آن زمان امکان نداشت یک زن در محیط کارگاه ساختمانی مشغول به کار شود. این بود که در فروردین ماه سال ۵۸ بعد از تعطیلات نوروز، از طریق آگهی روزنامه جویای کار شدم و با اتفاقاتی که افتاد توانستم به عنوان مترجم کار پیدا کنم.»

 کار مقیمی، با اتفاقاتی که افتاد ترجمه اسناد حمل و نقل بین المللی بود. روزهای اول، کار در آن محیط برای خانمی مثل او سخت و طاقت فرسا بود اما به خاطر حس مسوولیتی که داشت، از طرف مدیریت شرکت تشویق شد؛ «در حالی که پنج ماه از استخدامم گذشته بود، مسوول بخش کامیونی شرکت شدم.»

او در این بخش با رانندگان ترکیه ای و یونانی در ارتباط بود و به اسناد آنها رسیدگی می کرد اما این وضع زیاد طول نکشید؛ چراکه بعد از مدتی در غیاب مدیرعامل شرکت با همه پرسنل تسویه حساب شد؛ «تازه به کارم علاقه پیدا کرده بودم اما چاره ای نبود، برای اینکه بیکار نمانم، به سندیکای شرکت های حمل و نقل رفتم و برای شرکت های دیگر درخواست کار دادم.»

کارآفرین گزارش ما، به خاطر تجربیاتی که در همان مدت زمان کم به دست آورده بود، در زمان کوتاهی در شرکتی جدید مشغول به کار شد و در مدتی کوتاه، مدیریت داخلی مجموعه را به عهده او گذاشتند؛ «این شرکت ۱۵۰ دستگاه کامیون داشت که هفته ای ۳۰ تای آنها در ایران بارگیری می کردند و به سمت اروپا حرکت می کردند. در همین سال ها بود که با همسرم آشنا شده و ازدواج کردم. آن قدر عاشق کارم بودم که دوران بارداری ام نیز در شرکت کار می کردم. هیچ وقت یادم نمی رود که زمان وضع حمل، سر کار بودم و مرا از آنجا مستقیم راهی بیمارستان کردند.»

مجوز با شرط و شروط

فاطمه مقیمی با پشتکاری وصف ناشدنی، همچنان به کارش ادامه داد تا اینکه سال ۶۱ درخواستی مبنی بر گرفتن مجوز تأسیس یک شرکت حمل و نقل را تقدیم وزارت راه وترابری کرد؛ «این درخواستم در کمال ناباوری رد شد. دلیل این کار، ممنوعیت قانونی نبود بلکه آن زمان جزو محالات بود که یک زن بتواند در حوزه حمل و نقل وارد بازار کار شود.» اما خانم کارآفرین آدمی نبود که با شنیدن جواب رد بی خیال درخواستش شود.

 او هر بار که برای گرفتن مجوز اقدام می کرد، با در بسته مواجه می شد اما باز هم دست از تلاش برنمی داشت؛ سرانجام تلاش های خانم مهندس نتیجه داد. در سال ۱۳۶۳ موفق شد به عنوان اولین زن ایرانی، مدیرعامل شرکت حمل و نقل بین المللی بشود و از وزارت راه و ترابری مجوز بگیرد؛ «در واقع مدیر کل وقت با این شرط مجوز را صادر کرد که اگر در مدت یک سال بعد از تاریخ ثبت شرکت، شکایت یا تخلف آئین نامه ای رخ بدهد، آن را منحل کند.» مشروط بودن مجوز، کار را برای مقیمی سخت می کرد، به خاطر همین با خودش عهد بست که اجازه ندهد مشکلی باعث ابطال مجوز شرکت اش شود.

سدید بار

«زمانی که برای اخذ مجوز شرکت در تلاش بودم، سعی کردم دانش علمی خود را هم در این زمینه بالا ببرم. این بود که برای دریافت مجوز در اولین دوره مدیریت حمل و نقل دانشگاه آزاد درس خواندم و آن دوره را با موفقیت تمام کردم.»

البته او علاوه بر این، در کلاس های آموزش کامپیوتر و مدیریت کشتیرانی و حمل ونقل پیشرفته هم شرکت کرد تا در کارش بهترین باشد؛ «بعد از تأسیس شرکت در اتاق کوچکی در دفتر کار همسرم که خیلی در این راه مشوقم بود، مشغول به کار شدم. یک منشی داشتم و در مدت کوتاهی با ارتباط هایی که داشتم، رانندگانی که در شرکت قبلی با من آشنا شده بودند، برای کار به شرکتم آمدند.» با گسترش کار شرکت، فاطمه مقیمی و همکارانش به جای بزرگ تری رفتند. به گفته خودش در زمانی کوتاه دفتر ۱۲ متری، جایش را به واحدی ۱۲۰ متری داد.  

به این ترتیب او کم کم سفرهای بین شهری خود را برای احداث نمایندگی در تمامی مرزهای ورودی و خروجی کشور و شهرهای بزرگ که گمرک مرزی داشتند، شروع کرد؛ «نام شرکت را سدیدبار گذاشتیم و شرکت با این نام رسمیت پیدا کرد و به طور جدی وارد حمل و نقل بین المللی شد. همان موقع بود که من سفرهایی برای عقد قرارداد به کشورهای مختلف انجام دادم و در این سفرها به تجربیاتی جدید رسیدم.»

او در این سفرها وقتی با نکات جدیدی آشنا می شد، به سرعت آن را به رانندگانش انتقال می داد. مقیمی تیم جدیدی از رانندگان را تشکیل داد که همه آنها لباس های یک شکل و مدارک کافی برای وارد شدن به این حوزه را داشتند. خانم مدیر به آنها قوانین و مقرارت بین المللی را هم آموزش داد؛ «برای اینکه در کشورهای دیگر دچار مشکل نشوند، من دفترچه ای از مکالمات روزمره و مرتبط با کارشان را در اختیارشان قرار دادم. به هر شکلی که بود، حمایتشان می کردم، حتی اگر تصادف می کردند یا بارشان صدمه می دید.»

خانم مدیر نه تنها از رانندگانش حمایت می کرد بلکه حواسش به خانواده های آنها هم بود؛ «یکی از حسن های زن بودنم همین بود که با همسران راننده ها ارتباط عاطفی برقرار می کردم تا در نبود شوهرانشان به آنها سخت نگذرد.» به گفته فاطمه مقیمی هر سفر ۲۰ روز تا چهار ماه طول می کشد و او در در این مدت با خانواده های راننده ها در ارتباط بود تا دوری از همسرانشان را راحت تر تحمل کنند.

تصدیق سفید 

فاطمه مقیمی به همین راحتی ها به جایگاه امروزی اش نرسیده است. او تا حالا با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کرده. همه او را به چشم رقیب کاری نمی دیدند بلکه او را یک زن می دانستند همین موضوع، کار را برای خانم کارآفرین سخت تر کرده بود؛ «همیشه دوست داشتم به عنوان یک رقیب کاری به من نگاه کنند نه یک مزاحم. بدترین اتفاق برای من در این مدت، حسادت  کسانی بود که با حضور یک زن در حرفه حمل و نقل مخالف بودند.»

 او با مخالفت های زیاد همکارانش جنگید اما به گفته خودش گرچه بهای سنگینی برای به دست آوردن تجربیاتش پرداخته اما پشیمان نیست چراکه به مقصودش رسیده است؛ «من اصطلاحی دارم که آن را همیشه برای همکاران تازه کارم می زنم: من حکم ماشین آب بندی شده ای را دارم که تجربیات خوبی را در این سه دهه به دست آورده ام و می توانم در کارم از آنها بهره بگیرم.» او برای اینکه کار را از نزدیک لمس کند و در جریان مشکلات رانندگان قرار بگیرد، رابطه خود را با خانواده آنها نزدیک تر کرد تا از نزدیک شاهد مشکلاتشان باشد؛ «در گذشته هر وقت با راننده ها درباره مشکلاتشان صحبت می کردم، با تمسخر به من می گفتند رنگ تصدیقت سفیده.  

آنها با همین عبارت ساده مرا متوجه می کردند که قادر به درک مشکلات آنها نیستم.» به همین خاطر مقیمی تصمیم گرفت برای بالا بردن سطح کیفی اطلاعات فنی خود گواهینامه پایه یک رانندگی بگیرد. او بعد از گرفتن گواهینامه خود در تیرماه سال ۶۸، با امور فنی بیشتر آشنا شد.

از حسادت تا رقابت

«وقتی من وارد این حرفه شدم، خیلی ها حسادت می کردند، حتی از طرف آشنایانی که مرا می شناختند؛ مثلا یکی از جمله هایی که در این مدت زیاد شنیدم این بوده که چقدر دنبال پول درآوردنی که این قدر کار می کنی. در صورتی که من دیگر مثل سابق به دنبال بهره وری مالی نیستم.» 

مقیمی دو روز در هفته در دفتر کارش حضور دارد و روزهای دیگر در مراکز مختلفی مشغول به کار است. او از این کار تنها یک هدف دارد؛ ایجاد ارتباطات اقتصادی و تجاری بین ایران و کشورهای دیگر؛ «من در این مدت خیلی با رانندگان کار کردم تا در هیچ حوزه ای از کارمان و در رسیدن به هدفمان با مشکل مواجه نشویم. رانندگان من در واقع سفیرانم هستند که باید مسوولیت پذیر باشند و جایگاه کاری شان را خوب درک کنند.»

 او هیچ وقت سعی نکرد مانند یک رئیس با رانندگانش برخورد کند. خانم مدیر معتقد است در جامعه ما خیلی ها دوست دارند رئیس منشانه رفتار کنند اما «من می گویم باید این چهره را عوض کرد. با یک لبخند وارد محیط کار شد و وقتی از کنار میز کارمندان رد می شویم. حال آنها را بپرسیم و با عبارات مناسب از دقت، تلاش و کیفیت کارشان تعریف و تمجید کنیم تا انگیزه بهتری برای ادامه کار داشته باشند.» اگرچه خانم کارآفرین برای رانندگانش جریمه مالی هم در نظر گرفته تا اگر خطایی کردند، از خجالت آنها دربیاید.

به گفته او جریمه های مالی پرداختن اش خیلی راحت تر از جریمه های اعتباری است. چراکه اگر خلافی از آنها در کشوری دیگر سر بزند، نه تنها دامنگیر شرکت می شود بلکه اعتبار ایران را هم زیرسوال می برند؛ «این حق را به خودم می دهم که در قبال تخلفات رانندگانم، آنها را جریمه کنم اما متاسفانه یا خوشبختانه به دلیل خلق و خوی زنانه و عاطفی ای که دارم، هیچ وقت جریمه واقعی برای فرد خطاکار در نظر نگرفته ام و اگر هم جریمه کنم، بعدها آن جریمه را به اسم دیگری به شخص راننده باز می گردانم.» 

مقیمی حالا در بین همکارانش به عنوان مدیری مقتدر شناخته شده است و۳۰سال است که در حرفه حمل و نقل به خوبی کار می کند. کاری که روزی، روزگاری برای یک زن محال به نظر می رسید.