منحنی بیکاری در تابستان معکوس شد

مرکز آمار به عنوان مرجع رسمی انتشار آمارهای اقتصادی ایران در جدیدترین گزارش خود به وضعیت اشتغال در تابستان سال جاری پرداخته و خبر از کاهش تعداد بیکاران در این فصل در قیاس با مدت مشابه سال قبل می‌دهد.

به گزارش تین نیوز به نقل از اعتماد، این مرکز اعلام کرده که در تابستان امسال، نرخ بیکاری به 10.5 درصد رسیده که این عدد در قیاس با مدت مشابه سال قبل، کاهش 1.8 درصدی را نشان می‌دهد. بر این اساس تعداد بیکاران در تابستان حدود دو میلیون و ۸۹۴ هزار نفر بوده که در قیاس با تابستان سال 97 کاهشی حدود 844 هزار نفری را نشان می‌دهد.

با وجود آنکه هنوز نرخ بیکاری در اقتصاد ایران دو رقمی است و نسبت به اقتصادهای توسعه یافته فاصله طولانی دارد اما صرف مثبت شدن این روند در یک سال اخیر نشان از بهبود نسبی شرایط در قیاس با ماه‌هایی دارد که تحریم‌ها، ‌شوک‌هایی جدی بر اقتصاد ایران وارد می‌کرد.

مرکز آمار در گزارش خود اعلام کرده با توجه به تغییرات جهانی به وجود آمده در آمارگیری در این گزارش سن جمعیت فعال از 15 سال حساب شده و از این پس نیز همین سن معیار قرار می‌گیرد و به این ترتیب گزارش‌های ارایه شده، دیگر فعالان را از سن 10 سالگی حساب نخواهند کرد. در این گزارش همچنان آمار بیکاری در میان جوانان بالاست. نرخ بیکاری جوانان ١٥ تا ٢٤ ساله حاکی از آن است که ٢٦.١ درصد از فعالان این گروه سنی در تابستان ١٣٩٨ بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ١٣٩٧) ١.١ درصد کاهش یافته است. در میان 18 تا 35 ساله‌ها ‌نیز نرخ بیکاری حدود 18 درصد اعلام شده است.

هر چند دولت دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده امریکا گمان می‌کرد با فشار حداکثری که ظرف چند ماه به اقتصاد ایران وارد می‌کند، این اقتصاد از داخل دچار فروپاشی می‌شود و در نتیجه بازگرداندن ایران به میز مذاکره‌ ممکن خواهد شد اما آنچه در ماه‌های گذشته رخ داده، نشان از آن دارد که کاخ سفید هر روز از رسیدن به هدفش دورتر می‌شود. هر چند شرایط در اقتصاد ایران مطلوب نیست و بر اثر شوک‌های مداومی که در سال 97 به مردم وارد شد هنوز فشاری جدی بر اقشار مختلف ایرانیان وارد می‌شود اما آمارهای جدیدی که از شاخص‌های کلان اقتصادی کشور منتشر می‌شود، نشان از آن دارد که حربه فشار حداکثری پاسخ نخواهد داد و کاهش تعداد بیکاران ایران، دلیلی برای اثبات این مدعی است.

بررسی فصل‌های اخیری که بر اقتصاد ایران گذشته، نشان از موفقیت نسبی دولت در مدیریت بازارها و شاخص‌های کلان در تابستان سال جاری دارد. در این فصل بود که بانک مرکزی سرانجام توانست، کنترل نرخ ارز در بازار را در اختیار بگیرد و قیمت‌ها با یک شیب نزولی در کانال

11 و 12 هزار تومان آرام گرفت. هر چند این نرخ در قیاس با یک سال و نیم قبل افزایشی قابل توجه را نشان می‌دهد اما بازگشت ثبات به این بازار مهم برای فعالان اقتصادی، چراغ سبز جدید را در آغاز سرمایه‌گذاری‌هایشان روشن کرده است.حفظ آمار صادرات غیرنفتی و حتی افزایش وزنی آن ‌دیگر آمار مثبتی بود که در تابستان 98 منتشر شد.

اگر تبصره کاهش ارزش صادرات به دلیل تغییر در قیمت‌های پایه صادراتی را لحاظ کنیم به نظر می‌رسد، صادرکنندگان ایرانی توانسته‌اند بخش قابل توجهی از بازارهای خود را در دوران تحریم حفظ کنند و به این ترتیب بخشی از محدودیت‌های دولت در درآمدهای نفتی به وسیله ارز حاصل از صادرات پوشش داده شده است.نتیجه بهبود نسبی در دو شاخص بالا اثری جانبی اما بسیار مهم بر اقتصاد ایران می‌گذارد. حفظ توان هزینه‌ای دولت با استفاده از شیوه‌های جایگزین نفت از یک سو و بازگشت نسبی اعتماد بخش خصوصی برای حفظ و افزایش سرمایه‌گذاری‌های‌شان در فعالیت‌های مولد از سوی دیگر می‌تواند به افزایش اشتغال در اقتصاد ایران منجر شود و جدیدترین گزارش مرکز آمار نشان از بهبود عملکرد کشور در این حوزه دارد.

شاغلان ناقص

مرکز آمار در تعریف شاغلان توضیح داده: افراد 15 ساله و بیشتر که در طول هفته مرجع (هفته‌ای که در آن آمارگیری صورت گرفته) طبق تعریف کار حداقل یک ساعت کار کرده یا بنا به دلایلی به طور موقت کارشان را ترک کرده باشند، افرادی که بدون دریافت مزد برای یکی از اعضای خانوار خود کار می‌کنند، کارآموزانی که در دوره کارآموزی، فعالیتی در ارتباط با فعالیت موسسه محل کارآموزی انجام می‌دهند، محصلانی که در هفته مرجع کار کرده‌اند و تمام افرادی که در نیروهای مسلح به شکل کادر دایم یا موقت(سرباز) خدمت می‌کنند، شاغل محسوب می‌شوند.

با این تعریف، مرکز آمار اعلام کرده که بخش خدمات بیشترین سهم را در اشتغال به کار ایرانی‌ها دارد. بر این اساس این بخش به تنهایی بیش از 49 درصد از جمعیت فعال ایران را شاغل کرده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ٣٢ درصد و کشاورزی با ١٩ درصد قرار دارند.همچنین در این گزارش تفکیکی نیز میان شاغلان تمام وقت و شاغلان ناقص در نظر گرفته شده است. مرکز آمار اعلام کرده، کسانی که در این مدت کمتر از 44 ساعت در هفته کار کرده‌اند، شاغل ناقص به شمار می‌روند و در این مدت حدود 8.8 درصد از شاغلان در این گروه طبقه‌بندی می‌شوند. این افراد آماده بوده‌اند که در صورت پیشنهاد شغلی جدید، یک کار بیشتر را نیز تقبل کنند.

بیشترین بیکاری در سیستان و بلوچستان

در بخش پایانی گزارش مرکز آمار، وضعیت اشتغال و بیکاری به تفکیک استان‌های کشور نیز اعلام شده است. بر این اساس استان سیستان و بلوچستان با ثبت عدد 15.2 بالاترین آمار بیکاران را داشته و در رده بعدی یزد با 15.1 درصد بیکاری قرار گرفته است. در فاصله میان تابستان سال قبل تا تابستان امسال، درصد بیکاری در سیستان و بلوچستان 0.4 درصد کاهش یافته اما در یزد حدود دو درصد افزایش یافته است. لرستان و خوزستان با 14.7 و چهارمحال و بختیاری با 14.1 دیگر استان‌هایی بوده‌اند که بیشترین میزان بیکاری کشور در تابستان سال جاری را به خود اختصاص داده‌اند.

فاصله میان استان‌هایی که بالاترین نرخ و پایین‌ترین نرخ اشتغال را داشته‌اند به 10 درصد رسیده است. نرخ بیکاری در میان جمعیت فعال استان زنجان در تابستان امسال تنها 5.2 درصد بوده و پس از آن همدان با 5.3 درصد قرار گرفته است. خراسان جنوبی و فارس نیز با نرخ بیکاری 7.6 درصد در رده بعدی بهترین عملکرد کشور در حوزه اشتغال قرار گرفته‌اند.

آنچه که این آمار را امیدوارکننده می‌کند، ‌وضعیت مثبت عملکرد اکثر استان‌های کشور در یک سال گذشته است. گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که در 24 استان وضعیت اشتغال بهبود یافته و وضعیت در دو استان نیز ثابت باقی مانده است. بهترین بهبود عملکرد به آذربایجان غربی اختصاص دارد که رقم بیکاری خود را از 14.9 درصد در تابستان سال قبل به 8.6 درصد کاهش داده است. بیکاری در تهران نیز که در تابستان سال گذشته

13.4 درصد بوده، امسال به 10.7 درصد رسیده تا آمار بیکاران پایتخت را به عدد مجموع کشور نزدیک کند.

با اعلام شاخص فلاکت اقتصادی ‌مشخص شد که ایران هر چند توانسته رتبه خود را در این حوزه بهبود ببخشد اما همچنان برای فاصله گرفتن از رده‌های آخر نیاز به تغییر در دو شاخص عمده دارد، نخستین موضوع نرخ تورم است که دولت تلاش کرده در شرایط فعلی لااقل از روند افزایشی آن جلوگیری کند و دومین عامل آمار بیکاران کشور است که حرکت خود به سوی بهبود نسبی را آغاز کرده و فاصله چندانی با تک رقمی شدن ندارد.