◄ خرید واگن های مترو تهران، بدون ملاحظات ساخت داخل و اقتصاد مقاومتی
اگر کمیسیون اصل 90 به قرارداد خرید واگن مترو نیز بپردازد مناسبت آنها برای ساخت داخل را بالاتراز لوکوموتیو خواهد یافت.
یازدهم دی ماه گزارشی از مجلس مبنی بر مخالفت کمیسیون اصل 90 با واردات لوکوموتیو و واگن (تین 266420) در تین نیوز منتشر شد در حالی که در دهه سوم مهرماه رسانه ها خبر از لغو 15 ساله ممنوعیت واردات لوکوموتیو دادند (تین 264591). این دوگانگی و تفاوت رویکرد در واردات لوکوموتیو و واگن های مترو نشان از عدم توجه به ابعاد حساس صنعت و حمل و نقل ریلی دارد.
- نمایشگاه حمل ونقل و لجستیک امسال در 27 آذرماه فرصتی برای اطلاع از آخرین اخبار و دیدار فعالان صنعت بود. در بدو ورود خودروهای سنگین تجاری (کامیون، اتوبوس)، تنوع خودرو سازی داخلی و رانت و سودجویی برخی را در ذهن مجددا زنده نمود.
- در ادامه، از غرفه مترو تهران هم بازدید و سوالاتی از کارشناس حاضر در مورد قرارداد خرید 791 دستگاه واگن مترو تهران پرسیده شد که با یافتن روزنامه همشهری روز، پاسخ ها در گزارش تحول حمل و نقل تهران در صفحه 16 روزنامه مشاهده شد.
- گزارش به دستاوردهای سفر شهردار تهران به چین (پایان مهرماه) و امضای قراردادهایی به ارزش 3 میلیارد دلار اختصاص داشت که به خرید انبوه اتوبوس برقی، اتوبوس گازی دوکابین، موتور (سیکلت) برقی، ون و مترو پرداخته و در بخش گزارش ناوگان ریلی آن آمده بود:
- 1) قرارداد 630 واگن مترو که هفت سال بلاتکلیف مانده بود پیگیری و نهایی شد، 2) بر اساس متمم پیش بینی شده در همین قرارداد دو طرف با افزایش 25 درصدی تعهدات موافقت کردند و تعداد واگن ها به 791 دستگاه رسید، 3) علاوه بر قرارداد 630 واگن و 25 درصد افزایش آن تفاهم نامه دیگری با شرکت چینی برای تامین 259 واگن منعقد شد که سهم تهران به 1050 واگن رسید، 4) بر اساس توافقات صورت گرفته قرار شد نخستین محموله واگن ها 12 ماهه تحویل داده شود، 5) انتقال تکنولوژی بوژی با 7 میلیون دلار صورت می گیرد، 6) در تمام قراردادهای مربوط به واگن سازی سهم بومی سازی 30 درصد بوده که در قرارداد جدید به 55 درصد رسیده است، 7) قرار است 8 رام (چند واگنه) قطار کامل، 10 رام قطعات و 72 رام هم در داخل ساخته شود.
با امید به تامین نیازهای شبکه قطار شهری تهران و دیگر شهرها، به چند نکته ظاهرا مغفول در سفر شهردار اشاره می گردد:
- ظاهرا واگن های مذکور از نوع بدنه آلومینیمی هستند که در نگاه نخست مناسب و مطابق با فناوری روز است اما با نگاه ژرف می توان با آثار منفی آن پی برد بویژه با وابستگی شدید مواد و تجهیزات تولید این نوع بدنه به کشور سازنده در صورتی که نوع بدنه فولادی نه تنها مواد اولیه آن در داخل تولید می شود بلکه واگن سازان داخلی کاملا در تولید آن مجرب و آزموده هستند.
- با هدف شهردار محترم برای دریافت اولین قطارها ظرف 12 ماه، می توان 8 رام اولیه را با بدنه آلومینیومی و 10 رام قطعات منفصله را با تجهیزات پیشرانه، کنترل و ... یکسان با طرح بدنه فولادی دریافت کرد که با این روش وابستگی به خارج و قیمت کاهش و با تولید همزمان در چند شرکت واگن ساز داخلی سهم بومی و سرعت تحویل افزایش خواهد یافت (تین 199887).
- افزایش یا کاهش 25 درصد، یکی از بندهای مهم در قراردادهای تولید سفارشی است و در اواخر قرارداد با درخواست یک طرفه کارفرما اجرا می شود، تعجیل در استفاده از این بند، ریسک ها را افزایش می دهد ... (قیمت قبلی 700 هزاردلار)، (تین 217242).
- سهم ساخت داخل گذشته که در اینجا 30 درصد اعلام شده، از سوی برخی از مسئولان گذشته بالاتر اعلام شده که با تعداد زیاد واگن های ساخته داخل و تجربیات موفق کشور در طراحی و ساخت قطار ملی، باید مورد بررسی و نقد قرار گیرد (تین 260561).
- مناسبت است به تجربه مشابه بپردازیم: آمریکا با سابقه طولانی ساخت لوکوموتیوهای مسافری، در سال 2017 ده لوکوموتیو دیزلی شارژر از زیمنس تحویل گرفت، این لوکوموتیوهای 4 محوره با سرعت 201 کیلومتر بر ساعت، برخلاف سایر لوکوموتیوهای تولید زیمنس (که مجهز به موتورهای MTU آلمانی اند)، مجهز به موتور کامینز 4400 اسب آمریکایی هستند (تین 261703).
- لازم است ضمن آسیب شناسی قراردادهای قبلی خرید و انتقال فناوری که با وجود صرف هزینه و زمان زیاد همچنان کشور را وابسته نگاه داشته (تین 260561)، در این گونه قراردادها پیوستی برای ارزیابی انطباق با اقتصاد مقاومتی تهیه و برای اطمینان از تحقق انتقال فناوری و رفع وابستگی، به تایید هیئت کارشناسی وزارت صنایع، معاونت علمی ... برسد (بومی سازی، تین 85227).
- اگر کمیسیون اصل 90 به قرارداد خرید واگن مترو نیز بپردازد مناسبت آنها برای ساخت داخل را بالاتراز لوکوموتیو خواهد یافت.
* کارشناس ریلی
مسئولین شهرداری به فکر اشتغال جوانان چینی هستند تا ایرانی البته معلوم نیست که چه شیرینی گرفته باشند
به بهانه حمایت ها از داخل نمی شود کشور را لنگ گذاشت مردم ما در ترافیک و آلودگی هوا جان می دن چون شبکه حمل و نقل عمومی ضعیف است چون جاهایی هم که خط مترو وجود دارد سرفاصله ها زیاد است و ناوگان کم که کل کشور این مشکل را داریم ما همین امروز به حداقل 100 رام قطار مترو برای کل کشور نیاز داریم و این نیازها رو به افزایش هم هست با هر ایستگاه جدیدی که افتتاح می شه بعد آیا صلاح است که کشور و ملت را فریز کنیم به مردم بگیم فعلا دود بخورید و تو ترافیک صفا کنید تا تولید داخل برسد ؟؟؟!!! شما اگر دنبال تولید داخل باشید این قراردادها نمی تونه جلوی چنین هدفی را بگیره چون نیازها اینجا تمام نمی شود و قرار هم نیست که بعدش شبکه مترو جمع شود ! ضمن اینکه بازارهای صادراتی گسترده هم وجود دارد .
ضمنا کشوری که می خواهد به ما تکنولوژی بدهد مثلا چین , این کار را با چند امضا پای چند برگه و ایستادن و لبخند زدن و دست دادن و عکس یادگاری گرفتن انجام نمی دهد ! می گوید اکی من به شما فلان تکنولوژی را می دهم اما به شروطی مثل :
1 . کشور من بتواند روی کشور شما حساب کند و روابط دو کشور حسنه باشد مثلا دولت قبل می بود قطعا چینی ها جلو نمی آمدند که سرخورده هم می ماندند .
2 . فلان روابط و همکاری های پشت پرده در فلان عرصه ها را داشته باشیم
3 . خرید بزرگ در فلان شاخه ها ثبت کنید سیاستی برای حمایت از داخل و نیروی کاری شان در ازای چیزی که می خوان بدن
4 . فلان درصد فلان کارخانه ساختتون را هم به ما بدین
و ...
فیلم لاو استوری نیست که برای همدیگر بوسه بفرستیم و عاشقانه یکدیگر را در آغوش بگیریم و همکاری کنیم ! خیر ! این ها بخشی از قرارداد 25 ساله ما با چینی هاست که در سطوح ارشد دو کشور پیگیری می شود و شاید زوایای پنهان بیشتری نسبت به بخش عیان داشته باشد تا دو کشور با همکاری یکدیگر از شر زورگویی ها رها شوند مشابه اتفاقی که با روس ها و طرف های دیگر تجربه می کنیم و باز بخش های غیرعلنی بسیار دارد که همکاری ها را عمیق تر و گسترده تر می کند , شهرداری تهران با قرار گرفتن در چنین صحنه ایی و گرایشات دو کشور از سطوح بالا دست به چنین اقدامی زده که اگر بعدا بشنویم بخشی دیگر از ادامه این قرارداد به بخشی دیگر از کشورمان گره خورده نباید تعجب کنیم در هر حال برد برد نصیب طرفین خواهد شد .
این اتفاق بین ما و بقیه هم می افتد مثلا قرار نبوده و نیست که ما تکنولوژی ساخت تراکتور را همراه با بوسه به ونزوئلایی ها بدیم در کنارش دنبال منافع خصوصا غیرمالی و همکاری های برد برد طولانی مدت می گردیم .
ما دنبال این جنس روابط برد برد با غرب هم بودیم اما غرب طبق معمول تو زرد از آب درآمد و بجای اینکه صنایع و داشته هایش را سمت ما روان کند جاسوس هایش را فرستاد تا سیستم دور زدن تحریم ها را از درون به بیرون پیدا کنند که کردند و ضربات بزرگی به مکانیسم ضدتحریمی ما زدند که شاید تا دهه بعد هم باید تاوانشو بدیم .
با سلام و تشکر از توضیحات کامل شما
بخشی از فرمایش شما صحیح است که نمیشود کشور را به بهانه ساخت داخل لنگ گذاشت
اما در سوی دیگر به بهانه لنگ بودن کشور هم نمیشود در خرید خارجی افراط کرد
اگر رویکرد منطقی وزارت نیرو و وزارت صنعت در سه دهه پیش نبود اکنون برای نیروگاه هم باید دست گدایی دراز میکردیم
ما باید در همه کارها اعتدال را رعایت کنیم، این اعتقاد را برای لکوموتیو و سایر تجهیزات هم دارم
اینکه 25% قرارداد 630 واگن با عجله ابلاغ شود نشان از افراط در خرید خارج دارد و حتی خرید آن حجم اتوبوس برقی و گازی ون و موتور برقی بدون آزمون و تایید کارایی و کیفیت آنها
رویکرد خردمندانه اینگونه نیست بویژه با تجربیات پروژههای ناموفق با برخی شرکتهای چینی و خلف وعده مکرر در مواردی مانند انتقال فناوری مترو در گذشته و قیمتهای نجومی و چندبرابری در مناقصه پروژههای گذشته مانند برقی تهران مشهد
آقای قربانعلی بیک
نیاز داخلی کشور ما آنقدر زیاد است که با خرید چند صد واگن مترو و بخش ریلی , درصد خاصی از این نیازها پر نمی شود .
ما امروز تقریبا 15 هزار کیلومتر شبکه ریلی و تقریبا 500 کیلومتر شبکه مترو داریم که اولی به 25 هزار کیلومتر و دومی به 2000 کیلومتر خواهد رسید همین حالا به شدت کسری ناوگان در هر دو بخش داریم میزان فرسودگی ها هم بالاست و نیازها هم رو به گسترش , بله افراط نباید کرد اما تولید کننده داخلی هم باید بداند که این بازار بی انتهاست هم بازار داخلی خودمان و پس فردا بازارهای منطقه ایی , آفریقا و آمریکای لاتین .
مگر ما اجرا کننده بخش ریلی و مترویی نیستیم پس چرا به سمت صادرات خدمات فنی مهندسی در همین منطقه خودمان به امثال عراق و کلی کشور آفریقایی و آمریکای لاتین نمی رویم ؟ که کنارش قرارداد صادرات هم ببندیم ؟
ما یک چیزی وسط گذاشتیم به اسم حمایت از داخل و بابت آن , باعث شدیم که اتفاقا این بخش ها تنبل بشن ما این همه صنایع بزرگ , قدیمی و با تکنولوژی بالا داریم چرا یک برند جهانی نداریم ؟
تولید کننده ما باید کار خودش را بکند و دنبال بستن درهای مملکت و بازار انحصاری نباشد ما در 7 8 استان کشور , چندین کارخانه و صنعت در کلاس جهانی داریم اما همشون هم نشستن که سفارش دولتی بیاد ! خوب این ها را هل بدین که در جایی مثل پس کرانه های چابهار , کارخانه های تکمیلی بزنند و دنبال گرفتن حداقل صدم درصدی از بازار جهانی باشند .
🔹قرارداد واردات واگن از چین، تکرار یک اشتباه؛
♦️با سفارش ساخت واگن به چین چه خطراتی تهدیدمان میکند؟
🔸«بزرگترین قرارداد مترو» گرچه لبخند بر لبهای مدیران شهری تهران آورد، اما چهره شرکتهای واگنسازی داخلی را عبوستر از قبل کرد. به گفته یک کارشناس حوزه ریلی؛ قرارداد شهرداری تهران با چین برای واردات بیش از هزار دستگاه واگن مترو با وجود خودکفایی ایران در این حوزه جای تامل بسیار دارد.
🔸عباس قربانعلی بیک گفت: «واگنهایی که قرار است از چین وارد کشور شود با بدنه آلومینیومی ساخته شدهاند، بنابراین تامین این مواد و ساختشان برای ما مشکلات زیادی ایجاد میکند و ما را وابستهتر خواهد کرد.»
با سلام و تشکر مجدد از پیشنهاد شما
صادرات وقتی معنا پیدا میکند که در کیفیت و قیمت و سرعت تحویل رقابتی باشد
بدون مشتری داخلی و تولید انبوه این اتفاق بسیار بعید است