◄ انقضای دوران تخصیص بار در پایانههای فیزیکی
به اقتضای زمان و شرایط کشور فرآیند تخصیص بار به رانندگان در پایانههای عمومی بار بندرعباس و بندر امام بهصورت نوبتدهی شکلگرفته است. درواقع شرکت پایانههای وقت (سازمان راهداری و حملونقل جادهای کنونی)، بهمنظور ایجاد سیستم نوبتدهی برای رانندگان جهت تخصیص بار از طریق سالن اعلام بار، آنان را ملزم به مراجعه به پایانهها و دریافت نوبت کرده و از سوی دیگر شرکتهای حملونقل را ملزم به اعلام بارهای خود فقط در سامانه پایانه کرده است.
به اقتضای زمان و شرایط کشور فرآیند تخصیص بار به رانندگان در پایانههای عمومی بار بندرعباس و بندر امام بهصورت نوبتدهی شکلگرفته است. درواقع شرکت پایانههای وقت (سازمان راهداری و حملونقل جادهای کنونی)، بهمنظور ایجاد سیستم نوبتدهی برای رانندگان جهت تخصیص بار از طریق سالن اعلام بار، آنان را ملزم به مراجعه به پایانهها و دریافت نوبت کرده و از سوی دیگر شرکتهای حملونقل را ملزم به اعلام بارهای خود فقط در سامانه پایانه کرده است. در همین راستا نیز بهمنظور جلوگیری از دور زدن این سیستم از طرق مختلف مانند 1- کنترل مجوزهای صادره در سیستم و 2-کنترل بارنامههای صادره با بارهای اعلامی در سالنهای اعلان بار، اهرمهای لازم را جهت برخورد با هرگونه اقدامی خارج از این سیستم فراهم کرده است مانند اهرم عدم صدور حواله بارنامه و....
این روش تخصیص بار در این پایانهها شاید به اقتضای زمان منافع متعددی برای کشور داشته است اما امروز نهتنها دیگر از آن منافع خبری نیست بلکه به مانعی برای رشد و توسعه بدل شده و تداوم آن برای کشور هزینه خواهد داشت، چراکه این سیستم اشکالات متعددی دارد از قبیل 1- تمرکز بر مراجعات فیزیکی و حضوری (ضرورت ترک مکان تخلیه بار قبلی و مراجعه به پایانه جهت گرفتن بار جدید و دریافت فیزیک بارنامه و گاها مراجعه مجدد به همان محل جهت بارگیری) 2- محدویتهای زمانی اعلام بار (محدودیت اعلام بار 3 بار در هر 24 ساعت) 3- محدودیتهای مکانی (ضرورت تجمع رانندگان در یک مکان مشخص) 4- کارکرد ناقص (عدم امکان مدیریت بار برگشت و زمانبندی بارگیری) 5- تضعیف نقش و هویت شرکتهای حملونقل (نقش صدور بارنامه) 6 –تضعیف نقش و هویت رانندگان (بیتوجهی به ارزشهای عملکردی رانندگان مانند وقتشناسی، رعایت اصول ایمنی حمل و...) 7- افزایش سطح متوسط نرخ حمل بار (به دلیل انتظار طولانی برای گرفتن بار، محیط چانهزنی فراهمشده و دامن زدن به فعالیت واسطههای متعدد و...) 8- عدم رعایت اصول استاندارد به خدمت گرفتن راننده و ناوگان (تحمیل راننده و ناوگان به دلیل عدم اولویتبندی شاخصهایی مانند سن، سوابق عملکردی و کیفیت راننده و ناوگان و ...) 9- فراهمسازی زمینه برای ورود انجمنهای صنفی در قراردادهای خودگردانی پایانهها و امور اجرایی دارای بار و عملکرد مالی علیرغم صراحت قانون در منع ورود انجمنها در موضوعات انتفاعی 10- عدم شفافسازی معاملات حملونقلی (ظهور پرداختهای پنهان یا پشت بارنامهای، پرداختهای چمدانی و...) 11- عدم وصول کامل عوارض دولتی 4درصد جابهجایی کالا توسط سازمان راهداری و حملونقل جادهای (به دلیل گسترش پرداختهای پنهان)
امروزه به اتکای توسعه فناوری، تخصیص بار میتواند توسط کسبوکارهای B2B حملونقلی مانند بازارگاههای الکترونیکی صورت پذیرد و میتوان گفت که این کسبوکارها در اغلب کشورها امتحان خود را پس دادهاند و نقش موثر خود را به اثبات رساندهاند و اخیرا نیز در کشورهای همسایه مانند ترکیه و امارات، شاهد ظهور چنین کسبوکارهایی هستیم مانند بازارگاه دیجیتال تیرپورت و لودمی.
در پایانههای بندرعباس و بندر امام روزانه هزاران کامیون مراجعه میکنند و در این پایانهها روزانه حدود هزاران اعلام بار صورت میگیرد. استانهای خوزستان و هرمزگان که این دو پایانه در آنها قرار دارند جمعاً 10.5 درصد سهم حمل بار جادهای کشور را به خود اختصاص میدهند.
بنابراین با در نظر گرفتن این واقعیت که اگر حملونقل کالا کشور را توسعه ندهیم این صنعت روز بروز ضعیفتر خواهد شد، ضروری است سیاستها و مقررات در زمینه پایانهداری در بنادر و سالنهای اعلام بار را با توجه به پیشرفت فناوری، بازنگری و بهروزرسانی کنیم. از همینرو پیشنهاد میکنم اقدامات زیر در دستور کار قرار گیرد:
نخست اینکه جهت هوشمندسازی پایانههای بار و ارتقای بهرهوری آنها، امکان استفاده از بازارگاهها بهصورت پایانههای مجازی در کنار پایانههای فیزیکی فراهم گردد، بهعبارتدیگر اتصال نرمافزاری بازارگاهها و پایانهها و اشتراک اطلاعات برقرار شود.
دوم اینکه دولت، الزام شرکتهای حملونقل جهت اعلام بارها خود در سالنهای اعلان بار پایانهها را اختیاری کند یعنی اجازه اعلام بار در بازارگاه موردنظر خودشان را داشته باشند که البته در این زمینه نباید انحصارگرایی صورت پذیرد و همکاری آنها با بازارگاهها در یک مدل رقابتی باشد.
درنهایت بهتر است توجیهات لازم برای رانندگان و کامیونداران ارائه شود تا در این زمینه همراه باشند و از این اصلاحات حمایت کنند و به پذیرش عمومی این فناوری کمک کنند و در استفاده از سامانههای اعلان بار اینترنتی که با عنوان بازارگاههای حملونقل ظهور یافتهاند فعالتر باشند.
*کارشناس حمل و نقل
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمیکند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.