امکان استفاده از سامانه اسکوتر برقی اشتراکی برای کاهش ترافیک شهری تهران

مطالعه اخیر پژوهشگران دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تهران ، امکان استفاده از سامانه اسکوتر برقی اشتراکی در تهران و شرایط پذیرش اجتماعی این فناوری را مورد سنجش قرار داده است.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، مطابق یافته های پژوهش انجام شده در دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تهران، استفاده از سامانه های اسکوتر برقی اشتراکی می تواند یک شیوه سفر جایگزین برای ترابری پایدار و سازگار با محیط زیست باشد.

به گفته دکتر مهدی صمدزاد، استادیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تهران، سامانه های اسکوتر برقی اشتراکی در سال ۲۰۱۷ معرفی شده اند و مطالعات انجام شده عمدتاً نشان دهنده نتایج مثبت استفاده از این سامانه ها برای سفر در مسافت های کوتاه تا متوسط بوده است.

اسکوتر برقی از وسایل نقلیه مشابه مانند دوچرخه برقی کوچک تر و نسبتاً ارزان تر است و در عین حال یک وسیله سبز به شمار می آید که تولید آلاینده نمی کند. به علاوه از آنجا که در بسیاری از مناطق شهری، ایستگاه های مترو یا اتوبوس تندرو در فاصله های نسبتاً دور از مبدأ یا مقصد نهایی قرار دارند، اسکوتر برقی اشتراکی می تواند کمک شایانی به افزایش سطح دسترسی به شیوه های ترابری همگانی کند.

صمدزاد، پژوهشگر حوزه برنامه ریزی حمل ونقل ، در رابطه با شرایط استفاده از این فناوری نو توضیح داد: برای گسترش استفاده از اسکوترهای برقی اشتراکی، موانع متعددی وجود دارد که از جمله مهمترین آنها می توان به کمبود مسیرهای اختصاصی ایمن اشاره کرد. با این حال اولین عامل اثرگذار بر گسترش استفاده از اسکوتر برقی اشتراکی به عنوان یک شیوه جدید ترابری، میزان پذیرش اجتماعی آن است.

وی درباره مطالعه ای که به تازگی انجام گرفته است، گفت: در این مطالعه، از مدل روانشناسی اجتماعی موسوم به «مدل پذیرش فناوری توسعه یافته» بهره گرفته ایم تا میزان اثرگذاری عواملی از قبیل مشخصات سامانه (سازگاری، مزیت نسبی، لذت درک شده، ارزیابی قیمت)، مشخصات فردی (آگاهی زیست محیطی، نگرانی از حفظ حریم خصوصی، اعتماد، نوآوری شخصی) و هنجارهای اجتماعی (هنجارهای ذهنی) را بر تصمیم افراد برای استفاده از اسکوتر برقی اشتراکی ارزیابی کنیم.

نویسنده کتاب «مقاومت مصالح» همچنین افزود: بر اساس این مطالعه که بر روی یک جامعه آماری از ساکنان کلانشهر تهران انجام شده است، مهم ترین عوامل اثرگذار بر تمایل ایشان برای استفاده از این سامانه ها ناظر بر افزایش دسترسی، اجتناب از ترافیک و صرفه جویی در زمان / هزینه بود. همچنین مؤلفه هایی نظیر اعتماد، هنجارهای ذهنی و گرایش به استفاده از نوآوری به عنوان عامل های مهم بعدی شناخته شده اند. افراد هنگام انتخاب استفاده از اسکوتر برقی به قضاوت دیگران اهمیت می دهند، هرچند اثرپذیری استفاده کنندگانی که تمایل به آزمودن فناوری های جدید دارند، کمتر خواهد بود. آگاهی زیست محیطی، برداشت افراد از سهولت استفاده و ارزیابی ایشان از قیمت با نگرش مثبت به اسکوتر برقی همبستگی دارند. در نهایت نگرانی نسبت به حفظ حریم خصوصی تنها عاملی است که دارای اثر منفی بر تمایل به استفاده از این سامانه است.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در رابطه با ابعاد دیگر استفاده از این فناوری تأکید کرد: تنظیم مقررات شرکت های ارائه کننده خدمات ترابری خرد (micromobility) یک چالش مهم است. این شرکت ها به دلیل مسائل ایمنی که به سبب پارک نامناسب اسکوترها و تأثیر آنها بر تردد عابران پیاده به وجود می آید، مورد انتقاد قرار گرفته اند. همچنین حوادث منجر به جرح در استفاده از این وسایل نقلیه در کشورهای دیگر باعث نگرانی های جدی شده است. در این خصوص اعمال قید حداقل سن و محدود کردن تعداد وسایل نقلیه اشتراکی مستقر در یک منطقه خاص، می تواند مؤثر باشد. سامانه های ترابری خُرد باید در شبکه های ترابری موجود، مانند سامانه ترابری همگانی، ادغام شوند تا مزایای محیط زیستی و افزایش دسترسی آنها عملیاتی شود. همچنین توسعه مسیرهای محافظت شده و توسعه پارکینگ مناسب برای اسکوترها حائز اهمیت است.

صمدزاد در پایان خاطرنشان کرد: سامانه های اسکوتر برقی اشتراکی دارای این ظرفیت هستند که به عنوان یک شیوه سفر جایگزین برای ترابری پایدار و سازگار با محیط زیست ایفای نقش کنند. ولی دستیابی به این ظرفیت نیازمند برنامه ریزی دقیق، وضع مقررات جامع و همکاری بین شرکت های ارائه کننده خدمات، شهرداری ها و دیگر ذینفعان است. توسعه مسیرهای اختصاصی ایمن، حفاظت از اطلاعات مربوط به سفرهای کاربران و ارائه مشوق های یارانه ای از جمله پیش نیازهای موفقیت سامانه های اسکوتر برقی اشتراکی خواهد بود.

به نقل از روابط عمومی دانشگاه تهران، این پژوهش به تازگی در نشریه «سیاست گذاری حمل ونقل» از سوی الزویر منتشر شده و از مسیر پیوند زیر دست یافتنی است: