◄ بارنامه نویسی برای کامیون ها در شهرک های حمل و نقل به جای فعالیت ترانزیتی

یک کارشناس حمل و نقل در کلاب هاوس تین نیوز ناوگان بزرگ کامیون های خود مالک را یکی از چالش های موجود در توسعه ترانزیت و استفاده از فرصت های کریدوری ایران دانست و از انحراف شهرک های حمل و نقل از اهداف اصلی خود و تبدیل شدن به بارنامه نویس برای کامیون ها خبر داد.

بارنامه نویسی به جای فعالیت ترانزیتی!

محمد رضا عبدالرحیمی فعال و پژوهشگر حوزه حمل و نقل  در این کلاب هاوس بیان کرد: استفاده از فرصت های کریدوری و لجستیکی به شکل ملموسی به تجارت وابسته است و ما با توجه به محدودیت هایی که درزمینه تجارت خارجی داریم با وجود ظرفیتی که گمان می کنیم از نظر جغرافیایی از آن برخورداریم، نمی توانیم از فرصت های خود بهره مند شویم.

در حوزه ترانزیت و شرکت های فورواردری و کریری تشکل های فراوانی داریم به عنوان مثال انجمن شرکت های حمل و نقل بین المللی خراسان رضوی دارای 220 شرکت عضو و 10 هزار کامیون پلاک داخلی و 4 هزار کامیون پلاک خارجی تحت پوشش خود دارد که نقش بالایی در ترانزیت دارند اما بیش از هجده ارگان در ترانزیت ما فعال هستند که تعامل مناسبی با تشکل ها ندارند. از سوی دیگر، سهم ترانزیت در بودجه ها و اسناد بالادستی هم بسیار ناچیز است که این محدودیت نیز مانع توسعه این بخش می شود.

چالش دیگر در حوزه ترانزیت، خود مالک بودن 95 درصد ناوگان جاده ای کشور و فقدان ناوگان شرکتی بزرگ مقیاس است. یکی از مشکلاتی که مانع فعالیت شرکت های حمل و نقل بزرگ مقیاس در این حوزه می شود مالیات است. به این معنی که مالیات شرکت های حمل و نقلی بسیار سنگین است اما مالیات کامیون های خود مالک بسیار کمتر است.

مشکلات در بحث ترانزیت – در بخش جاده ای – بسیار متنوع است و به اعتقاد من مراکز پژوهشی و دانشگاهی باید در کنار متولیان این بخش قرار بگیرند تا این مشکلات به صورت جامع و علمی برطرف شود.

با استفاده از استراتژی های ادغام می توانیم کارهای بزرگی انجام دهیم. در این زمینه تلاش هایی صورت گرفته تا کامیون های خود مالک  تحت پوشش شهرک های حمل و نقل قرار بگیرند اما نتیجه لازم به دست نیامده است. به عنوان مثال شهرک حمل و نقل بندرعباس روبروی اسکله این بندر قرار گرفته ولی شرکت های فعال در این شهرک در 5 هزار متر زمین و 500 متر فضای اداری که در اختیار دارند تبدیل شده اند به بارنامه نویس؛ در صورتی که این کار را بنگاه های باربری در پایانه ها در یک غرفه 20 متری هم انجام می دهند.

توجه اهمیت زیرساخت های نرم افزاری حمل و نقل 

محمد صادق ترابی فر کارشناس و پژوهش گر حوزه حمل و نقل نیز در کلاب هاوس تین نیوز که یکشنبه اول مردادماه 1402 -  تحت عنوان بررسی فرصت ها، قوت ها، ضعف ها و تهدیدهای کریدوری ایران – با حضور فعالان و کارشناسان ترانزیت و حمل و نقل برگزار شد، بیان کرد: موضوعی که ما در یک پروژه پژوهشی برای وزارت راه و شهرسازی در حال پیگیری آن هستیم، بررسی نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدهای کریدورهای اقتصادی ایران و منطقه از نقطه نظر موافقتنامه ها و چارچوب ‌های منطقه ای است.

در بحث فرصت های کریدوری، کریدورهای شمالی جنوبی ایران از اهمیت فراوانی برخوردارند. نقاط ابتدایی و انتهایی این کریدورها در بنادر جنوب کشور و سرخس و اینچه برون و بنادر شمالی ایران و ... است و کریدورهای شرقی غربی ایران نیز که برای کشور ما اهمیت استراتژیک دارند و مسیرهای جاده ای و ریلی آن در حال توسعه است، فرصت های فراوانی را پیش روی کشور قرار می دهند.

در پژوهش مورد اشاره، در مورد کمربندهای حمل و نقلی و اقتصادی نگاه ما نباید صرفا به زیرساخت های بندری، ریلی و جاده ای معطوف باشد چرا که این کریدورها مسیر توسعه کشور را جانمایی می کنند و زنجیره تامین نیز در محور این کریدورها شکل می گیرد و عمده مشارکت خارجی هم با کریدورهای اقتصادی است که تعریف می شود.

یکی از موارد و لایه های مهم این بحث که باید به آن توجه ویژه داشته باشیم تجهیزات و زیرساخت های نرم لازم برای توسعه کریدورهای حمل و نقلی و اقتصادی است که اهمیت آن از زیرساخت های سخت افزاری به مراتب بیشتر است. این زیرساخت های نرم شامل قوانین و مقررات و ترتیبات ترانزیتی تا زیرساخت های مالی و پولی و تصفیه و پرداخت و وجود شرکت های حمل و نقل بین المللی قوی است.

لایه دوم این بحث زیرساخت های سخت افزاری مثل ریل و فرودگاه و بندر و جاده است و لایه سوم نیز کارایی عملیاتی این کریدور هاست که باید بر اساس منطق جغرافیایی توضیح دهیم در حال حاضر ظرفیت حجم بار عبوری و مدت زمان حمل و هزینه حمل و سایر پارامترها در کریدورهای ما چقدر است. ضمن این که شرکت های حمل و نقل بین المللی ما بیشتر دارنده ناوگان هستند ولی در جهان این فورواردرها و شرکت هایی که در حمل و نقل ترکیبی فعالیت می کنند نقش فعالی در تجارت دارند.

نیازمند تکمیل زیرساخت های خود هستیم

محمد مهدی کبیری کارشناس و پژوهشگر حمل و نقل نیز در این کلاب هاوس بیان کرد: نگاه پژوهشی به کریدورها بسیار ارزنده است. توجه داشته باشیم که در متودولوژی هر تحقیقی در حوزه کریدورهای اقتصادی و حمل و نقلی ما باید علاوه بر ورودی ها و مبانی بحث، مشخص کنیم که خروجی های ما چه خواهد بود و توصیه های اجرایی در حوزه نرم افزار و اقدامات و اکشن پلنت ها در حوزه سخت افزار و هماهنگ سازی تجارت کشور با حوزه حمل و نقل شامل چه مواردی خواهد بود. ضمنا بخش خصوصی باید در متن فرآیند توسعه کریدورها باشد چرا که آنها هستند فرصت ها و تهدیدهای این بخش را با پوست و گوشت خود حس می کنند. ما در مدهای مختلف حمل و نقل در حوزه زیرساخت نیازمند نوسازی و تکمیل زیرساخت های خود هستیم. تفاوت های تکنولوژیکی برخی مدهای حمل و نقل ما با فناوری روز بسیار فاحش است. کشورهای منطقه مثل ترکیه و عراق اقدامات توسعه ای زیرساخت های خود را در حوزه هوایی و ریلی به شدت پیگیری می کنند و همه کشورهای منطقه به دنبال سهم بازار بیشتر از بازار لجستیک منطقه ای و جهانی هستند. ما هم نیازمند سرمایه گذاری فوری در این حوزه هستیم.

انتهای پیام