◄ افتتاح قطار سریع السیر ملی روسیه تا 2 سال آینده و راه آهن پرسرعت ایران اندر خم یک کوچه!

ایران سالهاست پروژه طرح راه آهن پرسرعت را در مسیر تهران اصفهان و تهران مشهد آغاز کرده اما این طرح پیشرفت قابل ذکری ندارد و هنوز مشخص نیست چه زمانی به نتیجه برسد. این درحالیست که در شمال ایران، کشور روسیه با شتاب فراوان درحال احداث نخستین خط ریلی پرسرعت با قطار و تجهیزات داخلی است. شرایط ایران و روسیه، نه از نظر اقتصادی و نه از دیگاه جغرافیایی و ... قابل مقایسه نیست اما برای فعالان حمل و نقل ریلی کشور ما لازم است از تحولات کشورهایی همچون روسیه که روابط ایران با آنها، در افق پیش رو، روز به روز در حال عمق یافتن و گسترش است، با خبر شوند.

قطاری سریع با تاثیر گذاری بر زندگی 30 میلیون روس

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه اواخر اسفندماه سال قبل مراسمی از طریق ویدئو کنفرانس برای رونمایی از طرح راه‌آهن سریع السیر مسکو - سن پترزبورگ با حضور سرگئی سوبیانین  شهردار مسکو، ویتالی ساولیف وزیر حمل و نقل و اولگ بلوزروف مدیر کل راه آهن روسیه (RZD)، برگزار کرد. این راه‌آهن از شش منطقه در این کشور پهناور عبور می‌کند و جمعیتی حدود 30 میلیون نفر را تحت پوشش خدمات حمل‌و‌نقل ریلی قرار خواهد داد.

این اولین قطار سریع‌السیر در روسیه است و از شهرهای مسکو و سن پترزبورگ، لنینگراد، نووگورود، تور و مسکو می‌گذرد. این پروژه بلندپروازانه شامل 16 ایستگاه در طول مسیر است که چهار ایستگاه آن در پایتخت قرار دارند.

به باور کارشناسان حوزه حمل‌و‌نقل، این خط ریلی نقطه عطفی در توسعه مناطق واقع بین مسکو و سنت پترزبورگ تبدیل خواهد شد. خط آهن مورد اشاره از شش منطقه فدراسیون روسیه با حدود 30 میلیون نفر عبور خواهد کرد و این به معنای پوشش حدود 20 درصد از کل جمعیت روسیه توسط این راه‌آهن است.

ولادیمیر پوتین که شخصا تحولات صنعت ریلی روسیه را پیگیری می‌کند در این مراسم گفت: خط آهن سریع السیر مسکو – سن پترزبورگ نقطه آغاز خطوط پرسرعت ریلی روسیه است و در ادامه چنین مسیرهایی بین شهرهای بزرگ دیگر نیز تعریف می‌شود تا قطارها با سرعت بالا سایر مناطق روسیه را به هم متصل کرده و رشد گردشگری و فعالیت‌های تجاری را تسهیل کنند.

راه آهن سریع السیر مسکو – سن پترزبورگ زمان سفر بین دو شهر را از 4 ساعت به 2 ساعت و 15 دقیقه کاهش می‌دهد. همچنینن با احداث این خط ریلی، مسیر بین مسکو و ترور به 39 دقیقه و بین ولیکی نووگورود و سن پترزبورگ با 29 دقیقه کاهش می‌یابد.

قطار سریع السیر برای بار و مسافر

علاوه بر این خط جدید، به سیستم حمل‌و‌نقل عمومی مسکو متصل خواهد شد و دسترسی بیشتر به چنین خدماتی را فراهم می‌سازد و حمل‌و‌نقل ریلی سنگین و ریلی شهری را یکپارچه می کند.

کاهش زمان سفر بین مسکو و سن پترزبورگ به معنای ایجاد انقلابی در اتصال مسیرها و لجستیک است که باعث توسعه منطقه‌ای و رشد اقتصادی می شود. پیش بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال 2028، قطارهای راه‌آهن سریع‌السیر در فواصل زمانی 15 تا 20 دقیقه و از سال 2030 در ساعات اوج تقاضا در فواصل زمانی 10 تا 15 دقیقه حرکت خواهند کرد. پیش‌بینی می‌شود که خط جدید سالانه 23 میلیون مسافر را جابه جا کرده و افزایش قابل توجهی در تعداد گردشگران ایجاد کند.

ساخت این خط ،اولین فاز شبکه ریلی پرسرعت روسیه است که برای برقراری ارتباط به ریازان، کازان، یکاترینبورگ و آدلر با اتصال احتمالی به مینسک در بلاروس ساخته خواهد شد.

این پروژه در مسکو شامل گسترش مسیر از ایستگاه راه‌آهن لنینگرادسکی تا آلابوشوو، ساخت شش پل و پنج روگذر ریلی، تکمیل بازسازی سه روگذر بزرگراه، نوسازی امکانات مسافری در 9 ایستگاه برای مطابقت با استانداردهای مرکز مسکو است.

لازم به ذکر است این مسیر ریلی فقط اهداف حمل‌و‌نقل مسافری را تعقیب نمی‌کند و احداث خط جدید پرسرعت، ظرفیت و سرعت بیشتری را برای جابه‌جایی بار فراهم خواهد ساخت. این به روسیه اجازه می دهد تا حجم جابجایی محموله های بار را 30 میلیون تن در 18 منطقه روسیه افزایش دهد.

ارتقاء لجستیکی و مدرن‌سازی زیرساخت‌های ریلی

به گفته مدیر کل راه‌آهن روسیه، در این راستا در سالجاری میلادی 14میلیارد روبل (153.7 میلیون دلار) برای ساخت یک پل منحصر به فرد در کانال مسکو و تعدادی سازه عظیم حمل‌و‌نقلی سرمایه‌گذاری خواهد شد.

علاوه بر این، در مسکو، این پروژه بازسازی چهار ایستگاه راه‌آهن سریع‌السیر آینده، از جمله ایستگاه لنینگرادسکی، ریژسکایا، پتروفسکو-رازوموفسکایا، و زلنوگراد-کریوکوو را نیز دربر می‌گیرد و انتقال به 14 ایستگاه مترو و MCD را با تمام وسایل حمل‌ونقل عمومی زمینی تسهیل می‌کند. ضمنا تمام ایستگاه‌های کلیدی راه‌آهن در پایتخت روسیه، به زیرساخت‌های مسافربری مدرن مجهز خواهد شد.

این خط ریلی مهم‌ترین مسیر تجاری و گردشگری بین مسکو و سن پترزبورگ خواهد بود که میلیون‌ها نفر را بین این دو قطب تجاری، فرهنگی و صنعتی کشور در کمترین زمان جابجا می‌کند. بر این اساس، راه‌آهن سریع‌السیر مذکور نه تنها یک جهش لجستیکی بلکه ارتقاء کیفیت زندگی و دسترسی به فرصت‌های اقتصادی را برای تعداد قابل توجهی از شهروندان روسیه و علی‌الخصوص اهالی مسکو و سن پترزبورگ ایجاد خواهد کرد.

تعریف بسته‌های تامین مالی داخلی برای پیشبرد پروژه ریلی

به نظر می رسد روسیه در دورانی که تامین مالی پروژه‌های عمرانی این کشور از سوی بانک‌های غربی به دلیل تحریم‌های گسترده آمریکا و اروپا تقریبا غیرممکن شده، برای پیشبرد این طرح عظیم ریلی، بیش از پیش به ظرفیت‌های داخلی متکی شده است.

هرمان اسکاروویچ گرف، رئیس Sberbank روسیه، در مورد تامین‌ مالی این پروژه می‌گوید: "ما یک بسته کامل سرمایه‌گذاری 1.5 تریلیون روبلی(16.4 میلیارد دلار آمریکا) برای این خط ریلی جمع‌آوری کرده‌ایم که عمدتا برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری بانکی و بازنشستگی تعریف شده است. با این تمهیدات تقریباً تمام مکانیسم‌های لازم برای تأمین مالی پروژه فراهم شده است و ما آماده‌ایم با استفاده از فرآیندهای نوین تأمین مالی پروژه، پول مورد نیاز برای ساخت خط مورد اشاره را فراهم کنیم.

ساخت قطار سریع السیر روسیه به صورت خودکفا

تامین مالی با استفاده از منابع داخلی تنها تفاوت این پروژه با سایر پروژه های عمرانی بزرگ روسیه نیست بلکه قرار است این خط ریلی و قطارهای جدیدی که روی آن سیر خواهند کرد هم توسط شرکت‌های داخلی روسیه طراحی و ساخته شوند.

بدیهی است که پروژه راه‌آهن پرسرعت مستلزم همکاری تولیدی در مقیاس بزرگ و مشارکت بسیاری از گروه‌های کارگری و تیم‌های مهندسی است. این چالشی است که می‌تواند به تحرک صنایع روسیه بینجامد و بسیاری از شاخه‌های اقتصاد و فناوری این کشور را متحول کند. از دیدگاه ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه روبرو شدن با چنین چالشی، غلبه بر محدودیت‌های تحریمی را در صنایع این کشور میسر می‌کند و گامی بلند و محکم در جهت تقویت حاکمیت ملی روسیه است.

بی‌گمان یکی از مراحل کلیدی این پروژه، ساخت قطار سریع‌السیر روسی خواهد بود. اخیراً ولادیمیر پوتین به همراه دنیس مانتوروف وزیر صنعت و تجارت از کارخانه لوکوموتیوسازی اورال بازدید کردند که در آن مدلی از قطار سریع‌السیر با هشت واگن به تولید رسیده است.

در این بازدید، مدیر تولید قطار  پرسرعت روسیه گفت: حجم عظیمی از کارهای طراحی و ساخت در زمینه تجهیزات و قطعات قطار سریع‌السیر انجام شده است. نسخه اولیه این قطار به تولید رسیده و با طی کردن مراحل آزمایشی مورد تایید قرار گرفته است. مدل ازمایشی یک قطار 8 واگنی است که با حداکثر سرعت 400 کیلومتر در ساعت و سرعت عملیاتی 360 کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند. این قطار را می توان با مدل 8 یا 16 واگنی با چهار نوع واگن مختلف تولید کرد و اکنون عملا طراح‌های تولید آنها مراحل تست را پشت سر گذاشته است.

تولید انبوه قطار پرسرعت روسیه در سال 2026

دنیس مانتوروف، وزیر صنعت و تجارت نیز در حاشیه بازدید از کارخانه لوکوموتیوسازی اورال، اظهار کرد: «ما موضوع ساخت قطارهای سریع السیر و تجهیزات مرتبط اعم از لوکوموتیو، واگن، قطعات و ملزومات آنها در داخل کشور را به طور جامع بررسی کردیم و تأیید می‌کنم که گروه سینارا برای به سرانجام رساندن این ماموریت ملی، مناسب‌ترین گزینه است.

وی تصریح کرد: در سال 2023، هلدینگ صنعتی سینارا موفق شد قطار وارداتی Lastochka EMU را با قطار Finist کاملاً ساخت روسیه جایگزین کند. تاکنون 16 قطار Finist به راه آهن روسیه تحویل داده شده است و شش قطار دیگر در حال آماده سازی برای تحویل در سه ماهه دوم 2024 هستند. شایستگی‌ها و فناوری‌های توسعه یافته به سینارا اجازه می‌دهد به تولید قطارهای الکتریکی با سرعت 400 کیلومتر در ساعت ورود کند. وزیر صنعت روسیه این را هم گفت که برای این منظور قرار است دو کارخانه جدید به مساحت 60 هزارمتر مربع در سایت لوکوموتیو اورال احداث شود.

در این پروژه، هلدینگ صنعتی مشهور دیگر کشور روسیه یعنی Transmashholding  نیز مشارکت خواهد داشت و قطارهای جدید را به اجزا و سیستم‌های ضروری تجهیز می‌کند. بد نیست بدانیم در مجموع، 100 شرکت تولید کننده، و تامین‌کننده روسیه در این پروژه شرکت خواهند کرد.

مدیرکل بخش حمل‌ونقل سینارا درباره این پروژه توضیح داد: ما در هلدینگ سینارا در حال آماده‌سازی بسته تامین مالی هدفمند در چارچوب مکانیزم سرمایه‌گذاری خوشه‌ای برای پیشبرد این پروژه ریلی ملی هستیم که بخشی از آن از طریق صندوق توسعه صنعتی روسیه تامین می‌شود. تا فوریه 2025، ما طرح های عملیاتی را کاملا آماده خواهیم کرد. بر اساس پیش‌بینی‌ها در آگوست 2025، آزمایشات اولیه سیستم ترمز قطار سریع‌السیر تکمیل خواهد شد. نیکولای اگورنکوف، مدیر کل MTZ Transmash نیز می‌گوید: تا آگوست 2026، فرآیند اخذ گواهینامه سیستم ترمز قطار سریع السیر تولید روسیه به پایان می‌رسد و ما به همراه سینارا آماده تولید انبوه خواهیم بود.

مترجم: سید امیربهادر هاشمی

منبع: مجله ندای حمل و نقل ریلی به نقل از  railwaypro.com