شرط تک نرخی شدن ارز اعلام شد / ۲۵ میلیارد دلار از کشور خارج می شود
رئیس اتاق ایران و چین شرط تک نرخی شدن ارز را خانه تکانی در تفکر حاکمیت اقتصادی دانست و تصریح کرد تا زمانی که یارانه ها در تولید و صادرات شفاف نشود و همه تقاضاها و عرضه ها به یک بازار منتقل نشود، نرخ ارز واحد در ایران شکل نمی گیرد.
تک نرخی شدن ارز بار دیگر به یکی از موضوعات اصلی اقتصاد ایران بدل شده است؛ سیاستی که موافقانی همچون وزیر اقتصاد دارد و مخالفانی همچون رئیس کل بانک مرکزی دارد.
به گزارش تین نیوز به نقل از تابناک، در شرایط کنونی، اقتصاد ایران با چندین نرخ متفاوت مواجه است؛ از دلار ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی گرفته تا دلار توافقی ۷۰ هزار تومانی و بازار آزاد که گاه تا مرز ۱۰۰ هزار تومان هم پیش رفته است. همین چندنرخی بودن، بستر شکل گیری رانت و فساد را فراهم کرده و مدنی زاده بارها بر ضرورت یکسان سازی تأکید کرده است، هرچند فرزین همچنان بر حفظ ساختار چندنرخی اصرار دارد.
در همین زمینه، مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی به صراحت اعلام کرد که تک نرخی شدن تنها زمانی ممکن است که تمام ارزهای حاصل از صادرات و کلیه تقاضاهای مشروع تحت مدیریت بانک مرکزی قرار گیرد.
وی ادامه داد: بانک مرکزی باید کلید تمامی عرضه و تقاضای ارز را در دست بگیرد و همه نیازهای ارزی را تامین کند. اما وقتی امروز به اعتراف همین بانک، حدود ۴۰ درصد ارز صادراتی اصلاً به چرخه رسمی بازنمی گردد، چگونه می توان انتظار داشت نرخ واحد شکل بگیرد؟ تا وقتی این حجم از ارز در بازارهای موازی می چرخد، هیچ سیاستی برای تک نرخی شدن جواب نمی دهد.
این فعال اقتصادی با بیان نمونه هایی از نیازهای ارزی که در حال حاضر بی پاسخ مانده، اضافه کرد: وقتی حتی مسافری که برای تفریح به خارج می رود نمی تواند ارز مورد نیازش را از بانک مرکزی تهیه کند و ناچار است به بازار غیررسمی مراجعه کند، بدیهی است که بازاری دیگر شکل می گیرد و نرخ می سازد. یا وقتی در بسیاری از خانه ها لوازم آرایشی قاچاق وجود دارد، یعنی ارز وارداتش نه از بانک مرکزی، بلکه از همان بازار غیررسمی تأمین شده است.
قیمت دلار تک نرخی چقدر می شود؟
رئیس اتاق ایران و چین به مسأله ریشه ای تری نیز اشاره کرد؛ یارانه های پنهان در تولید. او توضیح داد: بخش بزرگی از تولیدات ما بر دوش یارانه ها شکل می گیرد؛ از انرژی و سوخت گرفته تا حمل ونقل و حتی نیروی کار؛ بنابراین اگر کالایی قرار است صادر شود، باید سهم یارانه اش به بیت المال بازگردد. به عنوان مثال، وقتی پتروشیمی با خوراک یارانه ای یا کشاورز با آب و کود سوبسیددار محصول تولید می کند، طبیعی است که صادراتش نوعی انتقال یارانه به بازار خارجی است. راه درست این است که سهم یارانه در مرز صادراتی محاسبه و بازپس گرفته شود و سپس ارز صادراتی در بازار مذکور (بازاری با همه عرضه ها و تقاضاها) عرضه شود.
به گفته او، اجرای چنین سیاستی در نهایت به یک نرخ واقعی برای ارز منجر می شود؛ نرخی که به طور طبیعی و بر اساس عرضه و تقاضا کشف خواهد شد: اگر همه ارزها و همه تقاضاها به یک بازار بیایند، نرخ واقعی ارز تک نرخی بازاری که اشاره شد، بین ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان خواهد بود، نه ارقامی که امروز در بازار آزاد می بینیم.
۲۵ میلیارد دلار ارز از کشور خارج می شود
حریری در ادامه به معضل قاچاق و خروج سرمایه پرداخت و گفت: حداقل ۱۵ میلیارد دلار کالا به صورت قاچاق وارد کشور می شود و در کنار آن، حدود ۱۰ میلیارد دلار هم برای خرید ملک در کشورهایی مثل کانادا و ترکیه از کشور خارج می شود. یعنی سالانه ۲۵ میلیارد دلار ارز از چرخه رسمی بیرون می رود. اگر این منابع در یک چارچوب منظم به بازار بیاید، بخش بزرگی از نیازها پوشش داده می شود و نوسان کنونی بازار ارز معنا نخواهد داشت.
وقت خانه تکانی در تفکر حاکمیت اقتصادی است
رئیس اتاق ایران و چین با تأکید بر اینکه تحقق این سیاست تنها با «خانه تکانی در تفکر حاکمیت اقتصادی» امکان پذیر است، هشدار داد: در کوتاه مدت، اجرای این برنامه افت صادرات به همراه دارد، چون صادرکنندگان ما سال ها به سودهای رانتی ناشی از یارانه ها عادت کرده اند. اما پس از یک دوره تعدیل، آن دسته از صادرکنندگانی که توانایی واقعی در بازاریابی و رقابت دارند، باقی می مانند و صادرات کشور روی پای خودش می ایستند.
