برنامه اقدام مشترک و چشم اندازهای توسعه بخش‌های مختلف حمل ونقل

تین نیوز | توافق ایران با کشورهای گروه 5+ 1 و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، چشم انداز توسعه بخش های مختلف حمل ونقل هوایی، دریایی، زمینی و ریلی را در آینده مطلوب نشان می دهد.
 
تصویب لغو تحریم های ناعادلانه ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل و افزایش سفر مقامات بلندپایه کشورهای اروپایی در روزهای اخیر به تهران شرایط مناسبی را برای توسعه بخش های مختلف اقتصادی فراهم کرده که باید شرکت های ایرانی از این فرصت به نحو مطلوب استفاده کنند.

در طول سالهای گذشته یکی از بخش هایی که لطمه دید بخش حمل و نقل هوایی و دریایی بود که بیشترین تاثیر را از این محدودیت ها متحمل شدند به طوری که در بخش هوایی تامین ناوگان و قطعات مورد نیاز به یکی از مشکلات مهم این صنعت تبدیل شد.
در بخش دریایی نیز کاهش ورود شرکت های بین المللی و تخلیه بار کشتی های خارجی در بنادر کشورهای حاشیه خلیج فارس به جای تخلیه در بنادر ایران از چالش های دوران تحریم در حوزه دریانوردی کشور بود که باعث خسارت زیادی شد.

کاهش ورود سرمایه گذار خارجی در حوزه های ریلی و جاده ای نیز از نارسایی های این بخش در دوران تحریم بود که سبب افزایش عمر ناوگان و افت بازدهی امکانات این بخش شد، اما علیرغم وجود محدودیت های متعدد، این بخش توانست تاحدودی مشکلات خود را برطرف کند.

اعلام آمادگی و تلاش برخی از شرکت های اروپایی برای حضور در بخش های مختلف حمل و نقل همزمان با مذاکرات ایران و کشورهای گروه 1+5 و توافق برنامه جامع، تمایل مشترک اروپایی ها را برای سرمایه گذاری و حضور در ایران نشان می دهد که باید از توسعه مناسبات با شرکت های ایرانی و نوسازی ناوگان و تجهیزات مورد نیاز این بخش استفاده کنند.

بعد از سفر وزیر راه و شهرسازی به فرانسه شرکت های سازنده هواپیما از جمله بوئینگ و ایرباس برای همکاری در صنعت هوانوردی به ایران اعلام آمادگی کردند.
همچنین در حوزه ریلی قبل از توافق هسته ای شرکت فرانسوی ارپ (AREP) به منظور چندوجهی کردن ایستگاه های قطار تهران، قم و مشهد با حضور در ایران قرارداد مشاوره ای با راه آهن جمهوری اسلامی ایران منعقد کرد.

اما زمانی حضور شرکت های بین المللی در ایران پررنگ تر شد که هیاتی از آلمان به ریاست قائم مقام صدراعظم آلمان بعنوان نخستین هیات بلندپایه اروپایی وارد ایران شد تا در زمینه های مختلف اقتصادی بتواند مناسبات خود را توسعه دهد.

مدیرکل دفتر مشارکت ها و جذب سرمایه گذاری وزارت راه و شهرسازی درباره تأثیر توافق هسته ای بر جذب سرمایه گذاری و مشارکت های خارجی در حمل و نقل، گفت: این مسئله می تواند موجب جدیت و رقابت بیشتر سرمایه گذاران خارجی برای ورود به پروژه های حمل و نقل ایران شود.

مقداد رحیمیان افزود: طبق گفته کارشناسان و متخصصان اقتصاد توافق هسته ای تأثیر ملموسی در کوتاه مدت نخواهد داشت ولی انتظارات مثبتی در بازارها به وجود می آورد که همین مساله می تواند موجب جدیت و رقابت بیشتر سرمایه گذاران خارجی برای ورود به پروژه های حمل و نقل ایران شود.

وی گفت: در حال حاضر تأثیر توافق هسته ای در بازارهای آنی مثل بازار سکه و ارز مشاهده می شود و کاهش قیمت در این بازارها می تواند موجب هدایت سرمایه ها به بازارهای اصلی و تولید شود.

وی از دیگر اقدامات مهم برای جذب سرمایه های خارجی را نهادسازی و ایجاد صندوق توسعه آزادراه ها و بزرگراه ها برشمرد و گفت: باید بانک های صنعت و معدن و توسعه صادرات پوشش اعتباری و تأمین سرمایه ای در بخش حمل و نقل ایجاد کنند تا سرمایه گذار خارجی به سمت پروژه های وزارت راه و شهرسازی جذب شود.

این مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی با یادآوری عدم وجود مؤسسات اعتبارسنجی در حوزه حمل و نقل، گفت: به دلیل وجود همین خلأ است که سرمایه گذار خارجی ترجیح می دهد به سمت بازارهایی در حوزه نفت یا بورس برود البته ما نمی گوییم که سرمایه گذاری در آزادراه ها و بزرگراه ها پرخطر است اما از دید سرمایه گذار خارجی چنین نگاهی وجود دارد که نیاز به اقداماتی در این بخش است.

عباس نظری مدیرکل سرمایه گذاری و امور بین الملل شرکت راه آهن نیز در خصوص تاثیر توافق هسته ای بر حمل و نقل ریلی کشور، گفت: با توجه به اینکه ایران از مرز سرخس با جمهوری های آسیای میانه در دو حوزه صادرات و واردات و ترانزیت ارتباط دارد قطعا این توافق می تواند موجب گسترش و توسعه روابط در این مرز ریلی شود.

وی با بیان اینکه نگاه جامعه بین الملل به استفاده از خطوط ریلی ایران تغییر خواهد کرد، گفت: جامعه بین الملل محدودیت هایی را علیه جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده بود برهمین اساس کشورهای همسایه ترجیح می دادند که از مسیرها و کریدورهای غیر از ایران سیر خود را انجام دهند اما با لغو تحریم ها شرایط دگرگون خواهد شد و شاهد درخواست حضور کشورهای مختلف در بخش ریلی ایران خواهیم بود.

وی تصریح کرد: انتقال تکنولوژی٬ خرید واگن٬ لوکوموتیو و سایر ماشین آلات نیز در ایام تحریم ها مشکلاتی را برای کشور ایجاد کرده بود البته تمام این تحریم ها باعث خودکفایی و پیشرفت های قابل توجه در صنایع ریلی شد اما در عین حال با برداشته شدن تحریم ها در این حوزه نیز می توانیم با شرکت های بین المللی روابط مثبت و سازنده ای داشته باشیم.

سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به برنامه ریزی برای راه اندازی و افزایش پروازها بعد از توافقات ایران با گروه 5+1، گفت: در این خصوص مذاکرات به صورت جدی ادامه دارد و بعضا پیش نویس یادداشت تفاهم نامه هایی در زمینه برقراری پروازها آماده شده که از جمله می توان به برقراری پروازهای آلمان٬ ایتالیا٬ اتریش و روسیه اشاره کرد٬ البته کشورهای دیگری نیز برای برقراری پرواز به تهران درخواست هایی به سازمان هواپیمایی ارائه داده اند.

محمد خداکرمی با بیان اینکه تقاضاهایی نیز از سوی شرکت های خارجی برای فروش هواپیما، راه اندازی شرکت تعمیر و نگهداری هواپیما در ایران و فروش تجهیزات راداری به ایران وجود دارد، گفت: شرکت های بوئینگ و ایرباس نیز منتظر نتایج کامل توافقات هستند و این آمادگی برای همکاری دو طرف وجود دارد.

سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری با تاکید بر اینکه این سازمان در زمینه تسهیل شرایط خرید هواپیما برنامه ریزی می کند، اضافه کرد: قطعا با شرایط جدید بستر برای خرید هواپیما تسهیل می شود اما موضوعی که باید مدنظر باشد تامین نقدینگی برای خرید هواپیما است، بنابراین تامین منابع مالی از طریق صندوق توسعه ملی، فاینانس یا سایر روش های مالی بسیار مهم است.

یک کارشناس صنعت هوانوردی با بیان اینکه بعد از توافق ایران و کشورهای 1+5 و لغو تحریم ها، واردات و خرید هواپیماهای جدید به کشور تسهیل می شود، ادامه داد: تحریم ها تنها بخشی از مشکل صنعت هوانوردی هستند.

آرمان بیات اظهار داشت: نظام مدیریتی، نیروی انسانی، بینش مدیریتی و برخی مقررات بعضا اجازه نمی دهد شرکت های هواپیمایی به دید بازرگانی خود نزدیک شوند که باید یک بازنگری در روش مدیریتی ایرلاین ها انجام شود.

این کارشناس صنعت هوانوردی با بیان آنکه شرکت های هواپیمایی در حال حاضر به جای دیدگاه بازرگانی، بینش تجاری دارند که باید اصلاح شود، افزود: زمانی که این نگاه تجاری بر یک شرکت حاکم باشد ایرلاین ها به دنبال کسب درآمد از بخش حمل مسافر بدون در نظر گرفتن سایر شاخص ها از جمله مقاصد پروازی، مسیر و روش های بازرگانی جذب مسافر هستند.

مشاور سازمان بنادر و دریانوردی نیز به تاثیر توافق هسته ای در صنعت دریانوردی کشور به ورود مستقیم لاینرها به بنادر ایران بعد از لغو تحریم ها اشاره کرد و گفت: حوزه ترانزیت کشور رونق و هزینه حمل و نقل دریایی کالاها کاهش می یابد.

هادی حق شناس افزود: اگر به سال های قبل از تحریم برگردیم و به نوع تردد کشتی ها در بنادر ایران نگاه کنیم روشن است که حجم ورود کالا و تردد لاینرهای مختلف جهان به بنادر ایران مخصوصا بندر شهید رجایی پس از تحریم به حداقل رسید.

وی با بیان اینکه قبل از تحریم بیش از 20 شرکت بین المللی به طور مستقیم وارد بندر شهید رجایی می شدند، گفت: این میزان پس از تحریم به تعداد انگشتان دست هم نرسید.

حق شناس تاکید کرد: پس از تحریم انتظار می رود نقل و انتقال کالا و تردد کشتی های حامل پرچم جمهوری اسلامی ایران اعم از شرکت ملی نفتکش و شرکت کشتیرانی ایران به بنادر بین المللی و شرکت های خارجی به بنادر ایران افزایش یابد.

با آغاز همکاری بیش از 200 شرکت اروپایی، آسیایی و امریکایی با شرکت های ایرانی به نظر می رسد دوران شکوفایی اقتصاد ایران در منطقه آغاز شده لذا شرکت های ایرانی می توانند پس از رفع مشکلات و محدودیت های ناشی از تحریم، با نوسازی تجهیزات و ماشین آلات قدرت رقابت با تولیدات کشورهای دیگر در منطقه پیدا کنند.

تحریم ها یکی از بزرگترین موانع بر سر راه توسعه اقتصاد ایران بودند که با رفع آنها می توان امیدوار شد از حجم واسطه گری در روند تعامل خارجی اقتصاد ایران کاسته شود زیرا با انجام معاملات مستقیم با شرکت های خارجی بسیاری از هزینه های کشور که از جیب مردم پرداخت می شد، کاهش خواهد یافت.