نقش اتاق‌های بازرگانی در کارآفرینی

حمایت از کارآفرینی جوانان در کشورهای مختلف تحت لوای برنامه‌های گوناگونی انجام می‌شود و بازیگران مختلفی نیز در آن دخیل هستند.

بر اساس گزارشی که از سوی مرکز تحقیقات و بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی ایران تهیه شده است، اتاق‌های بازرگانی و انجمن‌های کسب‌وکار از کلیدی‌ترین بازیگران عرصه کارآفرینی جوانان هستند که معمولا فعالیت‌های زیادی را در این راستا انجام می‌دهند.

برنامه‌های اشتغال و کارآفرینی جوانان در اتاق‌های بازرگانی به اشکال مختلفی ارائه می‌شود. البته باید به این نکته هم توجه داشت که هیچ برنامه کارآفرینی واحدی برای همه کشورها وجود ندارد. یک برنامه موفق در یک منطقه و با ویژگی‌های خاص آن منطقه ممکن است بی ارتباط با کشور یا منطقه دیگری باشد.

در نهایت برخی از ویژگی‌های مشترک در بسیاری از برنامه‌های کارآفرینی موفق برای جوانان دیده شده که می‌تواند الگویی برای سایرین باشد. از جمله این ویژگی‌ها آموزش،‌ استفاده از مهارت، ‌مشاوره و راهنمایی و ایجاد شبکه همتایان است که با اولویت حمایتی که اکثر کارآفرینان در شروع کسب‌وکار خود به آن نیاز دارند، هماهنگی دارد.

این اولویت‌ها شامل «ضمانت وام و کمک‌های مالی»، «آموزش در زمینه‌هایی مانند بازاریابی، قوانین استخدام و اخراج، مدیریت و بودجه‌ریزی»، «مشاوره در رابطه با نوشتن طرح‌های کسب‌وکار و اداره سازمان»، «گسترش شبکه ارتباطی با مشتریان، تامین‌کنندگان، شرکا و مشاوران خبره»، «فرصت یادگیری از شبکه همتایان» و «کمک به ثبت اختراع» است.

یکی از توصیه‌های مهم در راستای توسعه کارآفرینی در یک کشور مشارکت میان مدارس فنی و حرفه‌ای، مراکز آموزشی و موسسات تحصیلات عالی و اتاق‌های بازرگانی است. این موضوع سبب ایجاد کانال قوی برای پخش و دسترسی به اطلاعات مربوط به کارآفرینی، آموزش و بنگاه‌های نوپا می‌شود.

همچنین اهمیت این هماهنگی از آن جهت است که نیاز به ترکیب برنامه آموزش فنی و حرفه‌ای با آموزش کارآفرینی وجود دارد. از سوی دیگر ارتباط میان کارآفرینان و کسب‌وکارهای کوچک با شهرداری‌ها، ادارات استانی و مقامات محلی به منظور بهبود فرآیند اداری و پاسخگویی بهتر به نیازهایشان هم بسیار مهم است. اتاق‌های بازرگانی ایالتی و استانی در این مورد نقش حیاتی ایفا می‌کنند.

همچنین اتاق‌های بازرگانی به‌عنوان مشاور دولت می‌توانند با آگاهی از نیازهای ضروری کارآفرینان، به دولت برای ارائه یک برنامه هدفمند، سودمند و توام با خدمات مناسب برای کارآفرینان راهنمایی و کمک کنند. البته مشارکت در برنامه‌های کارآفرینی به جز کمک به رشد اقتصادی برای اتاق‌ها منافع دیگری نیز در بردارد. اتاق‌های بازرگانی از طریق برنامه‌های کارآفرینی برای جوانان می‌توانند تعداد اعضای خود را افزایش داده و به بخش خصوصی اجازه دهند در مسیر اقتصاد باثبات سرمایه‌گذاری کرده، ظرفیت جوانان را توسعه بخشیده و نسل جدید کارآفرینان را ایجاد کنند.

اتاق‌ها با آموزش جوانان کمک می‌کنند تا دسترسی راحت‌تری به نیروی کار از طریق ایجاد یک کسب‌وکار جدید یا به‌وسیله پیوستن به یک کسب‌وکار موجود به‌وجود‌ آید. برنامه‌های اشتغال و کارآفرینی جوانان در اتاق‌های بازرگانی به اشکال مختلفی ارائه می‌شود. اتاق‌ها به دلیل شبکه ارتباطی قوی که با جامعه کسب‌وکار داشته و همچنین به دلیل طیف وسیع خدمات حمایتی که به کسب‌وکارها ارائه می‌دهند، توانایی زیادی در توسعه مهره‌های کارآفرینی و طرح و اجرای برنامه‌های مرتبط با این موضوع دارند. این برنامه‌ها از کارگاه‌های آموزشی تا رقابت کسب‌وکارها برای ارائه طرح‌هایی که با نیازهای کارآموزی جوانان یک منطقه منطبق باشد را شامل می‌شود.

هرچند در دنیا نمونه‌های موفق زیادی برای این امر وجود دارد. اما اتاق شیراز هم یک برنامه اثربخش در زمینه توسعه اشتغال اجرا کرده که این برنامه توانست در رقابت جهانی اتاق‌های بازرگانی در سال 2017 در بخش پروژه بهترین توسعه کسب‌وکار و اشتغال جزو 5 نامزد نهایی این بخش شود.

اتاق بازرگانی شیراز با همکاری برخی نهادها و با هدف توسعه گیاهان دارویی در استان فارس در نوامبر سال 2014 همراه با شکل‌گیری ستاد گیاهان دارویی، کمیته بازاریابی گیاهان دارویی دارای مزیت نسبی برای تولید در استان فارس و جایگزینی آنها با محصولات با نیاز آبی بالا، رونق مجدد کشاورزی استان و به تبع آن ایجاد اشتغال پایدار و ارتقای سطح معیشت روستاییان استان ایجاد کرده است. این طرح موفق شد در سال اول فعالیت خود برای 7100 نفر-روز و در سال دوم برای 4300 نفر-روز اشتغال ایجاد کند که این رقم تنها مربوط به بخش تولید گیاهان دارویی است.