◄ الگوی کانادا در بهبود شرایط فرودگاه‌های محلی

فراز شیخ حسنی* : بدون شک می‌توان کشور کانادا را پیش‌رو حمل‌ونقل دانست. این کشور علاوه بر حمل‌ونقل زمینی کارا و مؤثر، دارای شبکه پروازی بسیار منظم و دقیقی است که دورترین نقاط این کشور را به مناطق پرجمعیت‌تر متصل کرده است.

شهر سالوایت (Salluit)، در شمالی‌ترین بخش ایالت کبک کانادا قرار دارد. جمعیت ساکن و دائم آن اما فقط 1350 نفر است؛ با این حال این شهر کوچک دارای یک فرودگاه مسافربری است تا مردم محلی را به مرکز استان و شهرهای با جمعیت بیش‌تر برساند. همچنین کارگران، معدن‌کاران و صنعت‌کاران از این فرودگاه به‌صورت مستمر برای رفت‌وآمد خود استفاده می‌کنند. «سالوایت» تنها شهر کانادا با شرایط ذکر‌شده نیست. دورترین شهرهای کانادا علاوه بر راه‌های زمینی،  به‌وسیله شبکه پروازی نیز به هم متصل هستند. اما چرا این فرودگاه‌ها در کانادا بازدهی و سوددهی مناسب را دارند اما در ایران ندارند؟

بی‌شک هواپیمای «توربوپراپ بمباردیر دش 8»، در این توسعه نقشی بسیار کلیدی را بازی کرده است. این هواپیمای ساخت کانادا، با برد پروازی حدود 2000 کیلومتر می‌تواند تعداد حدودی 40  الی 80 نفر را جابه‌جا کند. تعداد ساخته شده از این هواپیما از عدد هزار فروند فراتر رفته زیرا این هواپیما در اروپا و آمریکا بسیار محبوب است. این هواپیما قادر است در شرایط نامناسب جوی، نشست‌وبرخاست و پروازی ایمن را به مسافران ارائه دهد. همچنین هزینه‌های عملیاتی آن بسیار پایین بوده و هزینه‌های تعمیر و نگهداری آن نیز نسبتاً معقول است.

رقیب قدرتمند این هواپیما، هواپیماهای ATR42 و ATR72   هستند؛ دو هواپیمای ذکرشده حتی از «بمباردیر» هزینه‌های عملیاتی کمتری دارند. با این حال، شرکت‌های هواپیمایی ایرانی، چندان از این هواپیماها استقبال نکردند. تنها شرکت‌های «آسمان» و «ایران‌ایر» از این نوع هواپیما برای پرواز بین شهرهای مختلف استفاده می‌کنند. شرکت هواپیمایی «ایران‌ایر»  تعداد 20 فروند از هواپیماهای «توربوپراپ» را سفارش داده است و احتمالاً به دلیل سوددهی بالا، قرارداد سفارش 20 فروند دیگر را نیز امضا خواهد کرد. اگر فرض کنیم شهرهای کوچک ایران با تقاضای مسافری کمی روبرو باشند و مسافت‌های بین این شهرها و شهرهای بزرگ‌تر، برای مثال مرکز استان، کوتاه باشد، استفاده از هواپیماهای «توربوپراپ» کوچک می‌تواند راهی برای نجات این شهرها از زیان‌دهی سالانه باشد.

در حال حاضر در کشورمان ده‌ها فرودگاه کوچک عملیاتی در شرایط زیان‌ده هستند در حالی که می‌توان با خرید این نوع هواپیماها، رونق دوباره‌ای را به این فرودگاه‌ها بازگرداند. تأسیس شرکت‌هایی که تنها از هواپیماهای «توربوپراپ» برای جابه‌جایی مسافران در فرودگاه‌های کوچک کشور استفاده کنند نیز می‌تواند رونق‌بخش فرودگاه‌های کوچک در سرتاسر ایران باشد. با توجه به این‌که هواپیماهای توربوپراپ همچون ATR72 هزینه‌های عملیات پروازی بسیار مقرون به صرفه‌ای دارند پیشنهاد می‌شود شرکت‌های هواپیمایی از این نوع هواپیما در ناوگان خود قرار دهند.

کارشناس ارشد مهندسی حمل‌ونقل*