پاک نژاد و فرصتی برای آوردن نفت به سفره های مردم

به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، یکشنبه ۲۱ مردادماه ۱۴۰۳ بود که محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در نشست علنی، اعضای کابینه پیشنهادی دولت مسعود پزشکیان را معرفی کرد تا بالاخره حرف، حدیث ها و گمانه زنی ها به پایان برسد و چهره هایی که می بایست سکاندار وزارت شوند، برای مردم مشخص شدند. در میان وزارتخانه ها چند وزارتخانه مهم که حساسیت ها نسبت به آنها بیشتر است، وجود دارد. برای بسیاری مهم است که چه کسی سکاندار این وزارتخانه ها می شود. یکی از این وزارتخانه ها وزارت نفت است که به نظر می آمد یکی از چهره های مطرح در عرصه سیاست یا یکی از بازیگران این عرصه سکاندار این وزارتخانه شود اما معرفی محسن پاک نژاد به عنوان یکی از مدیران این وزارتخانه برای این وزارتخانه شاید تا حدودی به دور از گمانه زنی ها بود.

در ادامه نگاهی می اندازیم به سوابق کاری و ویژگی های محسن پاک نژاد:

پاک نژاد باتجربه در نفت

محسن پاک نژاد متولد ۱۳۴۵شمسی در تهران، دانش آموخته برق دانشگاه تهران (لیسانس) و کارشناسی ارشد مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی امیرکبیر است که از ابتدای دهه ۱۳۷۰ شمسی با وزارت نیرو کار خود را آغاز کرد. پاک نژاد از اواسط دهه ۷۰ بود که به عنوان مشاور وزیر نفت و رئیس ستاد نظارت بر سوخت رسانی وزارت نفت انتخاب شد و تا به امروز در این حوزه فعالیت داشته است.

وی از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۹ به عنوان مدیر طرح توسعه میدان های گازی، در سال ۱۳۷۹ به عنوان مدیرکل نظارت بر صادرات مواد نفتی و بازرسی فنی وزارت نفت، در سال های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۶ با حفظ سمت، عضو هیات مدیره شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، در سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ مدیر برنامه ریزی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، تا ۱۳۹۲به عنوان معاون مدیر برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران، از ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ به عنوان معاون وزیر نفت در نظارت بر منابع هیدروکربوری و در سال های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ معاون مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران در امور تولید و از اعضای هیات مدیره این شرکت بوده است.

علاوه بر اینها پاک نژاد سابقه مدیر کلی نظارت بر صادرات و مبادلات مواد نفتی وزارت نفت و مدیرعاملی و نایب رئیسی هیئت مدیره شرکت بازرگانی نفت ایران را در کارنامه خود دارد.

حضور پاک نژاد درجایگاه های مهم و خطیر عرصه مدیریت مانند مدیر طرح توسعه میادین گازی، مدیرکل نظارت بر صادرات مواد نفتی و بازرسی فنی وزارت نفت، مدیرکل نظارت بر صادرات و مبادلات مواد نفتی وزارت نفت، مدیرعامل و نایب رئیس هیئت مدیره شرکت بازرگانی نفت ایران (به اختصار شرکت نیکو) و مدیریت های دیگر در عرصه نفت او را با کوله باری از تجربه برای عرصه وزارت مطرح کرده است.

او به عنوان مدیری غیرسیاسی سال ها در بدنه وزارت نفت خدمت کرده و مدیریت و اجرای پروژه های بزرگ نفتی در کارنامه خود را دارد؛ یعنی همان چیزی که در شرایط فعلی حوزه نفت و انرژی کشور سخت نیازمند آن است. یکی از نمونه های تجربه کاری پاک نژاد در اطفای حریق دکل نفتی «رگ سفید» گچساران شکل گرفت. او که خود در این عملیات حضور داشت در اطفای این حریق از روش Top Kill یا حمله به آتش از سطح استفاده کرد.

آیا پاک نژاد گزینه زنگنه است؟

محسن پاک نژاد با چنین سابقه کاری به عنوان گزینه وزارت نفت دولت پزشکیان به مجلس معرفی شده است؛ گزینه ای که با مخالفت ها روبه رو شده است. برخی از انتقادهایی که به وی وارد شده شامل این موضوع است که می گویند «پاک نژاد گزینه زنگنه است.» مخالفان وی استدلال می کنند او در زمانی که زنگنه وزیر نفت بود و از سال ۱۳۷۶ به این وزارتخانه آمده و پست هایی گرفته است.

البته پاک نژاد در دوره طولانی وزارت بیژن زنگنه مسئولیت هایی داشته و در مواردی هم اختلافاتی با وزیر سابق داشته اما طبق اخبار موجود، او گزینه پیشنهادی زنگنه برای وزارت نبوده است. با این حال بعد از منتفی شدن برخی گزینه ها، پاک نژاد به عنوان یکی از ۳ گزینه کارگروه وزارت نفت مورد توجه قرار می گیرد و برخی معاونان زنگنه برای تدوین برنامه به یاری او می روند؛ موضوعی که سبب طرح این ادعا در میان نمایندگان مخالف شده که او گزینه زنگنه است.

بیرون از لابی های نفتی، محسن پاک نژاد یک بوروکرات-تکنوکرات است و آگاهان حوزه نفت معتقدند او در لابی های نفتی حضور ندارد و ظاهراً پرهیز از انگ فساد برای او بسیار مهم است و ویژگی رفیق بازی را ندارد و بر خلاف برخی نفتی ها، جنوبی محسوب نمی شود.

آیا به گفته مخالفان، وزیر پیشنهادی تخصص در حوزه نفت ندارد؟

فارغ از انتقادها و مخالفت ها، موافقان می گویند: او می تواند با توجه به حضور در جایگاههای مهم و خطیر، در سه دهه فعالیت، در حوزه نفت موفق عمل کند. در این رویکرد، اولین و حتی مهمترین ویژگی پاک نژاد که سبب معرفی وی برای سکانداری وزارت نفت شود، سابقه کاری او بوده است

به گزارش سایت خبری- تحلیلی «میز نفت»، پاک نژاد «در دو کمیسیون امنیت ملی و انرژی» به طور قاطع رد شده است. برخی نمایندگان مجلس مدعی هستند «او نه تخصصی در نفت دارد و نه تعهدی به انقلاب و نظام». البته گفته می شود او نتوانسته به سوالات فنی اعضای کمیسیون پاسخ دهد و «از سوی دیگر، او طی چند روزی که به مجلس رفت، مواضع خاصی را اتخاذ کرده و اظهاراتی داشته که این موضوع، نگرانی مخالفانش را مضاعف کرده است.»

«مصطفی نخعی» عضو کمیسیون انرژی در توییتر نوشته: «برنامه مشخصی از پاک نژاد در حل چالش های اساسی صنعت نفت از جمله نگهداشت نیروهای متخصص و نخبه، تامین سرمایه طرح های کلان و توسعه دیپلماسی انرژی مشاهده نکردیم». البته گفته «فضل الله رنجبر» عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی کاملاً خلاف این موضوع است؛ به گفته او، «نگاه کارشناسی در برنامه های وزیر پیشنهادی نفت به طور کامل لحاظ شده و او به مشکلات حوزه نفت و گاز آشنا بوده و با برنامه می تواند در حل مشکلات این حوزه موثر باشد.»

اما فارغ از انتقادها و مخالفت ها، موافقان، پاک نژاد را حائز ویژگی هایی می دانند و معتقدند او می تواند در حوزه نفت موفق عمل کند. اولین و حتی مهمترین ویژگی پاک نژاد که سبب شده برای سکانداری وزارت نفت معرفی شود، سابقه کاری او بوده است.
«علی کاردر» مدیرعامل پیشین شرکت ملی نفت ایران گفته: پاک نژاد شناخت بالایی از بدنه صنعت نفت دارد. او از دهه ۱۳۷۰ شمسی، یعنی نزدیک به ۳۰ سال است که در حوزه نفت و سطح بالای مدیریتی آن فعالیت دارد. چنین امری حتماً باعث شده شناختی کافی از بدنه این وزارتخانه داشته باشد و تمام چالش ها و فرصت های این حوزه را به خوبی بشناسد.

همچنین «حمید بورد» مدیرعامل پیشین شرکت نفت فلات قاره ایران به عنوان یکی از باسابقه ترین مدیران در بخش بالادست صنعت نفت با اعلام حمایت قاطع، وزیر پیشنهادی نفت دولت چهاردهم را فردی متخصص، مستقل و پاکدست خوانده که می تواند وضعی مناسب تر در این حوزه مهم اقتصادی کشور ایجاد کند.

پاک نژاد از مدیران نفتی است که در نزدیک به سه دهه گذشته، کم حاشیه و به دور از سیاسی کاری بوده است؛ آنچنان که طی دوره فعالیتش گفتمان یا اظهارنظری که برای او حاشیه سازی کند، وجود ندارد. بسیاری از مدیران نفتی نیز بر تخصص و مدیریت او تاکید دارند و معتقدند نگاه کارشناسی او برنامه های توسعه ای را تسریع می بخشد

پاک نژاد از مدیران نفتی است که در نزدیک به سه دهه گذشته، کم حاشیه و به دور از سیاسی کاری بوده است؛ آنچنان که طی دوره فعالیتش گفتمان یا اظهارنظری که برای او حاشیه سازی کند، وجود ندارد. بسیاری از مدیران نفتی نیز بر تخصص و مدیریت او تاکید دارند و معتقدند نگاه کارشناسی او برنامه های توسعه ای را تسریع می بخشد. بنابراین هیچ کدام به اظهارنظر خلاف واقع یا حاشیه سازی او اشاره ای نداشته اند. شاید این ویژگی را هم بتوان به عنوان یکی از نقاط مثبت برای او در نظر گرفت.

به نظر می رسد، فردی با چنین ویژگی هایی در وزارت نفت می تواند مفید واقع شود و هر آنچه انتظار می رود یا لااقل بخشی از آنچه قرار است انجام شود، برآورده کند. البته برخی نمایندگان مجلس نیز به این ویژگی ها به خوبی آگاهند. آنچنان که «غلامرضا شریعتی» عضو کمیسیون عمران مجلس گفته، «از سوابق و رزومه محسن پاک نژاد مشخص است که او از وزارت نفت شناخت کافی دارد، همچنین سن وزیر پیشنهادی به گونه ای است که با توجه به گستردگی فعالیت های وزارت نفت، این امکان وجود دارد که با قدرت در صحنه حاضر شود و مأموریت های این وزارتخانه را به پیش ببرد».

نسخه پاک نژاد برای نفت چیست؟

برنامه محسن پاک نژاد به عنوان وزیر پیشنهادی نفت دولت چهاردهم برای اداره صنعت نفت در ۱۱ فصل شامل فصل نخست «ابرچالش های صنعت نفت»، فصل دوم «اسناد بالادستی حاکم بر برنامه پیشنهادی»، فصل سوم «تحولات عرضه و تقاضای جهانی نفت و جایگاه ایران»، فصل چهارم تا هفتم درباره برنامه های وزارت نفت برای چهار شرکت اصلی، فصل هشتم «تقویت منابع انسانی و اصلاح ساختار وزارت نفت»، فصل نهم «دیپلماسی انرژی»، فصل دهم «بهینه سازی مصرف سوخت و شدت انرژی» و فصل یازدهم «مسئولیت های اجتماعی و محرومیت زدایی» تنظیم شده است.

با توجه به مطالبه عمومی و وعده ای که پزشکیان داده، پاک نژاد به عنوان گزینه ای از دل کارگروه تعیین وزارت نفت انتخاب شده و پیشتر نیز سابقه وزارت در کارنامه خود نداشته است.
سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس گفته است «مقرر شد در صورت رأی اعتماد به پاک نژاد تمام خواسته های نمایندگان به نوعی محقق شود تا مردم شاهد آثار برخورداری از نفت بر سر سفره های خود باشند» اما فارغ از همه اینها باید دید که در نهایت تصمیم نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مورد وی چه خواهد بود و آیا وی مجال وزارت و اجرای برنامه هایش را در این وزارتخانه بسیار مهم اقتصادی به دست خواهد آورد؟