بنزین؛ اولین عملیات فریب روی ذهن پزشکیان/ نفع پالایشگاه ها در کاهش تولید بنزین است!!

آقای دکتر پزشکیان رئیس جمهور منتخب گفته اند: «ما در کشور ناترازی انرژی داریم و در حال حاضر برای خرید بنزین، ۸ میلیارد دلار پول می دهیم یعنی بنزین را مثلاً حدوداً ۳۰ یا ۴۰ هزار تومان می خریم، بعد ۱۵۰۰ تومان می فروشیم! خب تا کجا می توانیم این کار را بکنیم؟»

آنچه از این اظهارات برداشت می شود اینست که در مدتی که دکتر پزشکیان در ساختمان قرمز ریاست جمهوری مستقر شده اند، در معرض یک عملیات روانی سنگین قرار گرفته اند تا به گران سازی بنزین رضایت دهند.

اما واقعیت چیست؟ آیا این ادعا که دولت بابت خرید بنزین ۸ میلیارد دلار پول می دهد، صحیح است؟ آیا واقعا دولت بنزین را ۳۰ یا ۴۰ هزار تومان می خرد و ۱۵۰۰ تومان می فروشد؟

پاسخ، خیر است! من از آقای پزشکیان خواهش می کنم در برابر هر ادعایی از این جنس، سوالات اساسی و راهبردی بپرسند. سوال کنند که این ۸ میلیارد دلار ادعایی دقیقا از چه منبعی تامین شده و از چه مسیری به چه کسی پرداخت شده است؟

واقعیت این است که دولت حتی یک دلار بابت خرید بنزین پرداخت نکرده است!!

بر اساس گزارش کارشناسان و به استناد مدارک موجود، خدمت رئیس جمهور محترم عارضم که از سال ۱۳۸۶ تا امروز، دولت جمهوری اسلامی نفت خام را با تخفیف ۵ درصد نسبت به قیمت فوب خلیج فارس، به پالایشگاه های داخلی می دهد. اما پالایشگاه ها بابت نفت پولی به دولت پرداخت نمی کنند. پالایشگاه ها بنزین و ۴ فرآورده اصلی دیگر (گازوئیل، نفت سفید، مازوت و گاز مایع) را به قیمت فوب خلیج فارس با نفت دریافتی از دولت، تهاتر می کنند. به عبارت ساده تر، دولت نفت می دهد، ۵ فرآورده از جمله بنزین می گیرد، بدون اینکه ریالی رد و بدل شود. اما نکته اینجاست که پالایشگاه ها علاوه بر ۵ فرآورده اصلی، بیش از ۴۰ فرآورده دیگر نیز از نفت استحصال می کنند(معادل حدودا ۴۰۰ هزار بشکه نفت خام در روز) و به قیمت فوب به داخل کشور می فروشند.

دقت بفرمایید! نفت را با ۵ درصد تخفیف فوب می گیرند، اما بدون تخفیف نسبت به فوب، ۵ فرآورده به دولت تحویل می دهند. ۵ درصد تخفیف از یک سو، و ارزش بیشتر ۵ فرآورده نسبت به نفت خام از سوی دیگر، باعث شده دولت با وجود فروش روزانه ۲.۲ میلیون بشکه نفت به پالایشگاه های داخلی، بیش از ۲ میلیارد دلار به این پالایشگاه ها بدهکار شود!

اما آنچه جدیدا اتفاق افتاده، این است که وزیر نفت آقای روحانی معتقد بود پالایشگاه سازی کثافت کاری است و پالایشگاه های کشور را توسعه نداد. با توجه به افزوده شدن سالانه بیش از یک میلیون دستگاه خودرو به ناوگان کشور، تقاضای بنزین بیش از عرضه بنزین رشد کرد.

اینکه به دلیل عدم توسعه کافی ظرفیت پالایشی کشور، دولت همان رابطه تهاتری را که با پالایشگاه های داخلی داشت، با پالایشگاه های خارجی برقرار کرده است. یعنی به پالایشگاه های خارجی نفت خام می دهد (بدون تخفیف ۵ درصدِ فوب) و بنزینِ باکیفیت تر با قیمت فوب تحویل می گیرد. یعنی مع الاسف بر اساس تفکر یارانه پنهان، توجیه اقتصادی واردات بنزین برای دولت بیش از خرید بنزین از پالایشگاه های داخلی است!

یک نکته جالب دیگر، تغییر ترکیب تولید پالایشگاه ها است. گفتیم که پالایشگاه ها فرآورده های نفتی را به قیمت فوب به داخل می فروشند. بنابراین، هرچه بنزین کمتر و فرآورده ویژه بیشتری تولید کنند، سود بیشتری می برند. بر اساس گزارش های رسمی، سهم فرآورده های ویژه از کل تولید، از یک درصد در سال ۸۶ به حدود ۲۰ درصد در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است. یعنی پالایشگاه ها به جای تولید بنزین و عرضه آن به شکل تهاتری با دولت و درگیر شدن با روابط مالی ناشی از هدفمندسازی یارانه ها، ترجیح می دهند محصولات دیگری تولید کرده و به نرخ جهانی به مردم بفروشند. به عبارت ساده تر، اگر سهم بنزین از تولیدات پالایشگاه ها، مانند دوره پیش از ۱۳۸۶ بود، شاید امروز کمبود بنزین نداشتیم!

دقت بفرمائید که این مطلب نیز مبتنی بر نظرات کارشناسی است. اما کارشناسان متنوع اند و متفاوت می اندیشند. ما هستیم که باید تشخیص دهیم کدام نظر کارشناسی، در جهت منافع ملی است.

راهکار روشن است: اولا سیاست غلط جهانی سازی قیمت ها و حاکم کردن دلار آمریکا در خاک ایران باید کنار گذاشته شود. ثانیا، اَنفال [معادن ] متعلق به دولت اسلامی است. بنگاه هایی نظیر پالایشگاه ها و پتروشیمی ها و شرکت های بازرگانی نفتی و... صرفا باید حق العمل ارائه خدمات خود را دریافت نمایند، نه اینکه مالک اَنفال فرآوری شده شوند.

لطفا دقیق بخونید تا به عمق ماجرا پی ببرید! حتی شده دو بار بخونید!

 فوب یعنی قیمت جهانی نفت روی کشتی که پایین ترین قیمت بدون هزینه حمل و بیمه و... محسوب می  شود

* یک کارشناس ناشناس