دلایل تأسیس چهارمین کارخانه کشتی سازی در دریای خزر

ایران در کرانه جنوبی خزر سه کارخانه کشتی سازی در استان های گیلان و مازندارن دارد و تنها کارخانه کشتی سازی که درحال حاضر به کشتی هایی با تناژ بیش از سه هزار تن خدمات ارائه می دهد کارخانه کشتی سازی کاسپین از مجموعه صدراست که به تنهایی جوابگوی نیاز سه استان شمالی نیست.

به گزارش تین نیوز به نقل از مارین نیوز، توسعه دریامحور، اقتصاد دریا و استفاده پایدار از ظرفیت منابع و گستره های آبی در رشد اقتصاد، معیشت و اشتغال سواحل موضوعی مهم که رهبر معظم انقلاب سالها با عناوین مختلف بر آن تاکید کرده اند بالاخره در دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفت تا آنجا که رئیس جمهور دستور آزادسازی سواحل را صادر کرد. آن دستور و تاکیدات مقدمه ای شد تا در کنار اقداماتی در حوزه گردشگری و بندری در سواحل گیلان در جریان سفر هیاتی اقتصادی گیلان به ریاست استاندار به روسیه سرفصل توسعه اقتصاد دریا محور در این خطه وارد مرحله ای جدید شود و احداث کارخانه کشتی سازی در مجتمع بندری انزلی پس از چند سرمایه گذاری ناموفق بالاخره به عنوان گامی در این مسیر به ایستگاه نهایی برسد.

جمهوری اسلامی ایران در کرانه جنوبی خزر سه کارخانه کشتی سازی در استان های گیلان و مازندارن دارد؛ مجتمع صنایع دریایی شهید تمجیدی و کارخانه کشتی سازی شهدای هفتم آذر در بندرانزلی و کشتی سازی کاسپین در بهشهر.

اما آنچه این پروژه را مهم می کند آن است که به گفته مالکان کشتی تنها کارخانه کشتی سازی که درحال حاضر به کشتی هایی با تناژ بیش از سه هزار تن خدمات ارائه می دهد کارخانه کشتی سازی کاسپین از مجموعه صدراست که به تنهایی جوابگوی نیاز سه استان شمالی نیست.

کارخانه کاسپین در ساحل دریای خزر در بهشهر واقع شده و حداقل عمق آب آن ۵/۵ متر است این کارخانه یک واحد سیستم بالابر کشتی (Syncrolift) با ظرفیت اسمی سه هزار و ۸۰۰ تن دارد.

این مجموعه فعالیت های ارزشمندی در حوزه ساخت شناورهای دریایی دارد اما برای کشتی های با تناژ بالا و تجاری محدودیت هایی دارد.

معایب و مزایای کارخانه های کشتی سازی شمال کشور

با نگاهی به نوع فعالیت و عملکرد کارخانه های کشتی سازی شمال کشور، مالکان کشتی های تحت پرچم ایران در دریای خزر تعمیرات کشتی های تجاری خود را در کارخانه کشتی سازی صدرا انجام می دهند و کشتی هایی که بندر اصلی Home Port (بندرگاه دائم کشتی که برای تعمیر یا استراحت سرنشینان به آن می رود) بندرانزلی، آستارا و کاسپین هر سه در گیلان است که با مشکلات بسیاری برای تعمیرات کشتی مواجه هستند.

۷۱ کشتی و ۷۱ شرکت حمل و نقل دریایی در دریای خزر فعال هستند که از این تعداد بندر اصلی ۶۴ کشتی ترددی، مجتمع بندری انزلی است. کشتی هایی که گاه ماه ها در نوبت تعمیرات هستند و مالکان آنها در هتل ها و مهمانپذیرها سرگردان.

میعاد مقدم با بیان اینکه این شرکت کشتی های خود را در کشتی سازی صدرا تعمیر می کنند، گفت: گاه برای داکینگ کشتی باتوجه به ترافیک زیاد کشتی های ایرانی تحت پرچم، سه ماه تا یکسال در نوبت انتظار هستیم.

- داکینگ؛ عملیات ورود کشتی ها به حوضچه خشک به منظور تعمیریا نوسازی کردن است که با نظم، دقت و ظرافت خاصی انجام می شود و در صنعت کشتیرانی و در حوزه دریایی، عملیات مهمی تلقی می شود.

وی افزود: تعرفه کشتی سازی صدرا برای از آب کشیدن و به آب اندازی کشتی ثابت بوده و حداقل ۲۰ میلیارد ریال هزینه دارد که هزینه هتل را نیز باید به این مبلغ افزود.

مدیرعامل چند شرکت خصوصی حمل و نقل دریایی نیز با بررسی عملکرد شرکت های کشتی سازی ایرانی در حاشیه خزر، گفت: صنایع دریایی شهید تمجیدی بندرانزلی ساخت و تعمیرات ناو و ناوچه های نظامی را برعهده دارد، کشتی سازی هفت آذر نیز با انجام امور به شکل سنتی، طی سال های اخیر نتوانسته کشتی را از آب بیرون بکشد.

علیرضا محمدی تصریح کرد: تنها کارخانه کشتی سازی که تعمیرات کشتی های تجاری را بر عهده دارد کارخانه صدراست که تعرفه تعمیر آن بالا می باشد؛ آخرین باری که در این کشتی سازی تعمیرات داشتیم تعرفه ۲۵ میلیارد ریال بود، درحال حاضر نرخ تعمیرات در این کارخانه ۱۵ میلیارد ریال افزایش یافته است.

وی افزود: تعمیر هر کشتی در کارخانه های کشتی سازی روسیه ۲۵ تا ۳۰ روز است درحالیکه در کارخانه کشتی سازی صدرا این زمان از ۲۵ روز تا ۲ ماه و در سایر کشتی سازی ها ۶ تا هفت ماه طول می کشد.

حسین یونسی  گفت: در ساحل جنوبی خزر سه کارخانه کشتی سازی داریم اما این کارخانه ها پاسخگوی نیاز ناوگان دریایی کشور نیست.

وی یادآور شد: در راستای نوسازی ناوگان دریای خزر و تعمیرات شناورها و کشتی های خدماتی که داخل بنادر فعالیت می کنند و نیاز به تعمیر دارند کارخانه ها موجود کفایت نمی کند.

وی اضافه کرد: با توجه به اینکه کارخانه های کشتی سازی علاوه بر ساخت، تعمیرات کشتی را نیز انجام می دهند کشتی های بسیاری در نوبت تعمیر قرار دارند؛ به طور مثال یکی از شناورهای لایروب این اداره بعد از گذشت یکسال همچنان در نوبت تعمیر است.

رئیس شرکت دلتا مارین خزر با بیان اینکه در تاسیس کارخانه های کشتی سازی فقط موضوع ساخت کشی مطرح نیست بلکه تعمیرات آنها نیز حائز اهمیت است، گفت: با توجه به نوسازی ناوگان دریایی خزر، مالکان کشتی ازجمله این شرکت نسبت به تعمیرات ادواری ناوگان، تعویض پلیت (پلیت یک ورق فولادی به شکل مربع یا مستطیل است که در ضخامت های مختلف تولید شده و حتما باید دارای سطح صاف و یک دست باشد) و اورهال ( overhaul یا بازآماد، تعمیرات اساسی هر چیزی می تواند باشد، از کوچکترین قطعات و لوازم مکانیکی و الکترونیکی گرفته تا دستگاه ها و ابزار صنعتی) ماشین آلات خود اقدام کرده اند.

میعاد مقدم با بیان اینکه هم اکنون برخی از کشتی هایی که در این دریا فعالیت می کنند نوسازی و به روز شده اند، گفت: سن کشتی یک عدد است و گاه با تعمیرات اساسی و تعویض قطعات کشتی کاملا به روز و نو می شود.

وی ابراز امیدواری کرد با احداث کارخانه جدید مشکل ترافیک کشتی ها در نوبت تعمیر کارخانه های کشتی سازی تاحدودی رفع شود.

مقدم افزود: برای مالکان کشتی بومی انزلی، بندر اصلی «Home Port» مجتمع بندری این منطقه تعریف شده لذا احداث کارخانه جدید در این مجتمع بندری مزایایی بسیاری ازجمله کاهش هزینه ها و ارزآوری برای گیلان بدنبال دارد.

مقدم تصریح کرد: با احداث کارخانه کشتی سازی در مجتمع بندری انزلی و استفاده از تیم های متخصص در این کارخانه عملا به دلیل هزینه اندک تعمیر کشتی در ایران، مالکان کشتی های کشورهای حاشیه خزر و روسیه هم در استفاده از خدمات این کارخانه مشتاق می شوند.

وی تصریح کرد: هم اکنون در کارخانه کشتی سازی صدرا تعمیرات کشتی های روسی انجام می شود، با تاسیس این کارخانه گیلان رونق اقتصادی بیشتری را تجربه خواهدکرد.

مدیرعامل چند شرکت خصوصی حمل و نقل دریایی هم گفت: احداث این کارخانه علاوه بر صرفه جویی ۵۰ درصدی در هزینه تعمیرات کشتی از خروج ارز دولتی هم جلوگیری می کند.

محمدی، هزینه تعمیر کشتی در خارج از کشور را ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار دلار اعلام کرد و افزود: در این کشورها تعمیرات موتور و رادار نیز انجام می شود اما در کارخانه های کشتی سازی کشور شرکت های خصوصی بصورت پیمانکاری این تعمیرات را برعهده می گیرند.

وی، خواستار احداث کارخانه های بیشتر کشتی سازی در استانهای شمالی شد و اظهار کرد: بسیاری از مالکان کشتی های خارجی تمایل به تعمیر کشتی در ایران دارند و این خود به مفهوم ارزآوری بیشتر برای ایران و رونق سواحل است.

احداث کارخانه کشتی سازی در مجتمع بندری انزلی

آذرماه امسال استاندار گیلان در صدر هیاتی اقتصادی سفری به کشور روسیه و بازدیدی از یک کارخانه کشتی سازی داشت و در جریان آن بر حمایت از سرمایه گذاری در حوزه صنعت کشتی سازی در بنادر گیلان تاکید کرد.

اسدالله عباسی استقرار صنعت کشتی سازی در بنادر گیلان را از اولویت ها دانست و از سرمایه گذاری در حوزه کشتی سازی در بندر انزلی و سایر بنادر گیلان استقبال کرد.

وی با بیان اینکه استفاده از ظرفیت دریا در این استان مورد غفلت قرار گرفته است، گفت: این استان با وجود ۳۰۰ کیلومتر نوار ساحلی، سهم اندکی در اقتصاد دریا دارد و تا زمانی که نگاه علمی و دانش بنیان به این حوزه وجود نداشته باشد، تحول و اتفاق جدیدی رقم نمی خورد.

وی از سرمایه گذاری ۱۴ هزار میلیارد ریالی در بخش کشتی سازی در استان خبر داد و افزود: در راستای ابلاغ سند اقتصاد دریا محور از سوی مقام معظم رهبری این پروژه در دستور کار قرار دارد.

مدیر کل بنادر و دریانوردی گیلان هم در این رابطه با بیان اینکه در پنج سال اخیر مذاکراتی با شرکت های مختلفی برای تاسیس کارخانه کشتی سازی انجام شد که به دلیل ضعف مالی سرمایه گذاران بدون نتیجه باقی ماند، گفت: کارخانه کشتی سازی در طرح جامع بندرانزلی دیده شده و در حوضچه شرقی جنب اسکله تجاری، اسکله ای برای این کارخانه طراحی شده است.

یونسی اضافه کرد: اداره کل بنادر و دریانوردی گیلان طی هشت ماه گذشته با شرکت بزرگی که کارخانه های متعدد و بزرگ کشتی سازی در جنوب کشور دارد وارد مذاکره شد و تفاهم نامه ای برای تاسیس این کارخانه امضا کرد.

وی عنوان کرد: در مرحله نخست زمینی به مساحت ۶ هکتار به صورت یکساله و موقت در اختیار سرمایه گذار برای تجهیز کارگاه قرار خواهد گرفت تا مقدمات اجرای این پروژه بزرگ در گیلان اجرایی شود.

وی گفت: اشتغال پیش بینی شده این پروژه ۲۰۰ نفر به صورت مستقیم و ۸۰۰ اشتغال غیر مستقیم است.

مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان تاکید کرد: با توجه به کاهش آب دریای خزر این کارخانه کشتی هایی با طول و عرض بیشتر و آبخور کمتر تا پنج هزار تن خواهد ساخت.

وی توضیح داد: کشتی هایی که با این مشخصات ساخته می شوند قادرند در همه بنادر هدف تردد کنند به طور مثال هم اکنون در بندر آستاراخان که در حاشیه ولگا واقع شده کشتی هایی با ارتفاع چهار متر قادر به تردد نیستند؛ این بنادر عمق لازم برای پذیرش این کشتی ها را ندارند لذا ساخت کشتی هایی با این ویژگی ها با استقبال خوبی مواجه خواهد شد.

کارخانه کشتی سازی انزلی بدون آلودگی محیط زیستی

یونسی مانع بزرگ تاسیس کارخانه کشتی سازی در مجتمع بندری انزلی را مشکل زیست محیطی دانست و تاکید کرد: درحال حاضر این مشکل برطرف و مجوز آن اخذ شده است و پس از ۶ ماه در مرحله انعقاد قرارداد و تحویل زمین برای عملیات اجرایی قرار دارد.

وی اظهار کرد: با توجه به اینکه مجتمع بندری انزلی در داخل شهر واقع شده این مشکل را می توان با تکنولوژی که مقرر است سرمایه گذار خریداری کند برطرف می شود.

مدیر کل بنادر و دریانوردی گیلان تنها آلودگی محیط زیستی این کارخانه را بلند شدن خاکی که به هنگام انجام سندبلاست (نوعی از تمیزکاری سطح فلز است که در آن از طریق پاشیدن جریانی پرسرعت از ماسه یا ماده ساینده دیگر صورت می گیرد) پاک کردن بدنه کشتی از خزه دانست.

این مسئول افزود: این پروژه که با استفاده از تکنولوژی روز کشتی سازی های دنیا احداث و راه اندازی می شود با ایجاد فضایی سرپوشیده و فیلترهایی در داخل آن از آلودگی بندر و شهر بندری انزلی جلوگیری خواهد کرد.

وی تصریح کرد: این پروژه علاوه بر گیلان برای سایر کشور نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است و آمادگی دارد ناوگان حمل و نقل دریایی، دریای خزر را نوسازی کند.

کارخانه کشتی مجتمع بندری انزلی در محلی احداث می شود که زمانی محل دپوی مصالح لایروبی شده بود و بزودی با تجهیز کارگاهی موقعیتی رسمی پیدا خواهد کرد.

این کارخانه کشتی سازی و تعمیرات کشتی علاوه بر جلوگیری از خروج ارز برای کشور و استان گیلان ارزآوری بسیاری خواهد داشت.