۳.۷ میلیارد دلار در دود گم شد
تهران هر سال تا ۳.۷ میلیارد دلار فقط بابت آلودگی، ترافیک و فشارهای روانی از دست می دهد؛ عددی که نشان می دهد سیاست های کنونی عمودی سازی و تمرکز جمعیت نه تنها هزینه ها را کم نمی کند بلکه می تواند بحران شهری پایتخت را عمیق تر کند.
تهران هر سال تا ۳.۷ میلیارد دلار فقط بابت آلودگی، ترافیک و فشارهای روانی از دست می دهد؛ عددی که نشان می دهد سیاست های کنونیِ عمودی سازی و تمرکز جمعیت نه تنها هزینه ها را کم نمی کند بلکه می تواند بحران شهری پایتخت را عمیق تر کند.
به گزارش تین نیوز به نقل از فارس؛ آلودگی هوای تهران در سال های اخیر به یکی از مهم ترین بحران های شهری کشور تبدیل شده است؛ بحرانی که نه تنها سلامت جسمی شهروندان را تهدید می کند، بلکه هزینه های اقتصادی و اجتماعی گسترده ای نیز بر پایتخت تحمیل می نماید.
بررسی منابع علمی معتبر، گزارش های بین المللی و داده های پژوهشی محلی نشان می دهد هزینه های مستقیم و غیرمستقیم آلودگی هوا، ترافیک، سلامت روان و الگوهای توسعه شهری، به طور معنا داری بر کیفیت زندگی و بهره وری اقتصادی تهران اثر می گذارد.
این گزارش تلاش دارد با اتکا به داده های معتبر، تصویری روشن از هزینه های فعلی و پیامدهای محتمل سیاست های شهری به ویژه «عمودی سازی شدید» و «شهر طبقه ای» ارائه دهد.
۱- هزینه های سلامت ناشی از آلودگی هوا
بر اساس گزارش بانک جهانی، آلودگی هوای تهران سالانه حدود ۲.۶ میلیارد دلار هزینه مستقیم ناشی از مرگ ومیر زودرس، بیماری های قلبی ریوی و بیماری های منتسب به ذرات معلق ایجاد می کند.این عدد تنها مربوط به هزینه های قابل اندازه گیری بخش سلامت جسمی است و مؤلفه های دیگر مانند کاهش کیفیت زندگی، بهره وری ازدست رفته یا هزینه های خانوار در آن محاسبه نشده است.با در نظر گرفتن جمعیت حدود ۹.۷ میلیون نفری تهران، این هزینه معادل حدود ۲۷۰ دلار برای هر شهروند در سال است؛ رقمی که به روشنی نشان می دهد مهار آلودگی هوا از منظر اقتصادی نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت حیاتی است.
۲- هزینه های ترافیک و زمان ازدست رفته
ترافیک تهران یکی از عوامل تشدیدکننده آلودگی و یکی از بزرگ ترین عامل اتلاف وقت مفید شاغلان است.با فرض ارزش سالانه تولید هر شاغل بر اساس GDP سرانه کشور، و با درنظر گرفتن حداقل ۱۰۰ ساعت زمان ازدست رفته سالانه برای هر راننده، برآورد می شود که شهروندان تهرانی سالانه حدود ۵۵۰ میلیون دلار صرفاً از محل اتلاف وقت در ترافیک زیان می بینند.
این محاسبه محافظه کارانه است و هزینه هایی نظیر مصرف سوخت اضافی، استهلاک خودرو، افزایش آلایندگی ناشی از ازدحام و کاهش کیفیت زندگی در آن لحاظ نشده است.
۳- بار سلامت روان ناشی از فشارهای شهری و آلودگی
پژوهش های محلی و ملی نشان می دهد حدود ۲.۷ میلیون نفر از شهروندان تهران نیازمند خدمات مرتبط با سلامت روان هستند.
آلودگی هوا، کمبود فضاهای باز، تراکم بالای جمعیت، استرس های ترافیکی و ناهنجاری های شهری از جمله عوامل مؤثر بر تشدید اختلالات روانی در پایتخت محسوب می شوند.برآوردهای محافظه کارانه نشان می دهد هزینه های مستقیم درمان، کاهش بهره وری شغلی و هزینه های اجتماعی مرتبط با بحران سلامت روان در تهران بین ۲۰۰ تا ۶۰۰ میلیون دلار در سال است.
۴- اثر چگالی شهری و عمودی سازی بر هزینه های زیرساخت
مطالعات بین المللی نشان می دهد هزینه ارائه خدمات زیرساختی در مناطق کم چگالی بسیار بیشتر از مناطق فشرده است.اما این یافته تنها زمانی معتبر است که چگالی با سیاست های مکمل مانند حمل ونقل عمومی قوی، مدیریت کاربری زمین، فضای سبز و تهویه شهری همراه باشد.
در صورتی که «چگال سازی» به معنای صرفاً افزایش ارتفاع و تراکم در یک نقطه اجرا شود، بدون اینکه هم زمان ظرفیت حمل ونقل عمومی، پارکینگ، خدمات اضطراری یا فضاهای باز افزایش یابد، می تواند هزینه های زیرساختی و اجتماعی را افزایش دهد.
اگر هزینه سالانه زیرساخت شهری تهران حدود ۲۰۰ دلار به ازای هر نفر فرض شود، سیاست عمودی سازی شدید ممکن است این رقم را تا حدود ۲۵۰ یا حتی ۳۰۰ دلار افزایش دهد.در این صورت هزینه سالانه مدیریت شهر حدود نیم میلیارد دلار بیشتر از وضعیت فعلی خواهد شد.در مقابل، یک الگوی متعادل تر چگالی همراه با گسترش کنترل شده و حمل ونقل عمومی کارآمد می تواند تا ۳۰ درصد از هزینه های زیرساختی بکاهد؛ یعنی حدود ۵۸۰ میلیون دلار صرفه جویی سالانه.
ترکیب سه قلم اصلی هزینه های شهری، تصویری روشن از بار اقتصادی تحمیل شده بر تهران به دلیل سیاست های جمعیتی و آلودگی ارائه می دهد:
هزینه سالانه سلامت ناشی از آلودگی: حدود ۲.۶ میلیارد دلار
هزینه سالانه اتلاف زمان در ترافیک: حدود ۵۵۰ میلیون دلار
هزینه بار سلامت روان: بین ۲۰۰ تا ۶۰۰ میلیون دلار
در مجموع، تهران هر سال بین ۳.۳ تا ۳.۷ میلیارد دلار تنها به دلیل سه عامل آلودگی، ترافیک و سلامت روان زیان می بیند.
این هزینه ها هم تراز یا حتی بیشتر از سرمایه گذاری سالانه موردنیاز برای اصلاح الگوی توسعه شهری، حمل ونقل عمومی و مدیریت کلان شهر است.
