◄ انتظار 15 ساله ایران برای عبور بار بین المللی راه آهن کرمان زاهدان / توجیه اقتصادی پروژه برای حمل کالای کشور های دیگر معنی ندارد

ترکیه و پاکستان در حال مذاکره برای از سرگیری خدمات حمل بار ریلی بین دو کشور از مسیر ایران یعنی احیای کریدور اسلام آباد تهران استانبول، هستند.

به گزارش تین نیوز ، محمد اسمعیل علیخانی در این باره به خبرنگار ما گفت: زمینه تکمیل مطالعه و احداث راه آهن یک خطه کرمان زاهدان به طول ۵۴۶ کیلومتر، در بهار سال ۷۲ و در خلال سفر خانم بوتو نخست وزیر وقت کشور همسایه ( پاکستان ) به ایران فراهم شد.

وی خاطرنشان کرد: تا آنجا که به یاد دارم طرف پاکستانی علاوه بر بهسازی راه آهن فرسوده طرف خود، قول خرید سنگ آهن از ایران و حمل آن با راه آهن کرمان زاهدان میرجاوه به پاکستان را داده بود.

این کارشناس افزود: مطالعات مرحله اول این محور قبل از انقلاب و در دهه ۵۰ توسط سه مهندس مشاور خارجی الکترو وات/ سوئیس، رایتز/ هندوستان و کامپساکس/ دانمارک انجام شد و این راه آهن به عنوان یک قطعه مفقوده Missing Link موجود بین راه آهن اسیا و اروپا مورد مطالعه قرار گرفت، اما مطالعات در حد فاز  یک متوقف شد.

وی تاکید کرد: شاید یکی از علل عدم مطالعه مرحله دوم این محور در آن سال ها، وضعیت نامناسب راه آهن موجود بین کویته میرجاوه و متوقف شدن خط در پاکستان به علت اختلافات هند و پاکستان بوده است ضمن این که این راه آهن  در قلمرو پاکستان حد فاصل میرجاوه - کویته از نوع خطوط پهن Broad Gauge و فاقد زیرسازی و ابنیه فنی و در بیشتر  طول فقط با تسطیح زمین ریل گذاری ( با ریل و ادوات تثببت فرسوده) شده است.

 علیخانی خاطرنشان کرد: عملکرد این قطعه راه  آهن در پاکستان محلی و تواتر قطارها چند سفر در هفته بوده و درحال حاضر هم وضع به همین منوال است. تا آنجا که من می دانم‌ طرف پاکستانی اقدام لازم برای بهسازی ابن خط  که قرار است به عنوان یک قطعه از راه آهن بین المللی و ارتباط بین اروپا و آسیا عمل نماید، انجام نداده بود.

وی گفت: طرف ایران مطابق معمول به قول خود عمل کرد و پس از انجام مطالعات مرحله دوم توسط مهندسان مشاور داخلی و …. و احداث قطعات مختلف خط توسط پیمانکاران ایرانی، احداث ایستگاه ها، روسازی و ریل گذازی، در بهار سال ۸۹ خط به بهره برداری رسید و به مدت ۱۵ سال چشم به راه تقاضای بار بین المللی نشسته است.

این کارشناس افزود: بجا خواهد بود اگر در موقع  تنظیم تفاهم نامه ضمن اشاره به این سرمایه گذاری کلان در طرف ایران،  به ضرورت بهسازی خط در کشور همسایه شرقی اشاره شود.

وی تاکید کرد: یادمان باشد که مطابق معمول  گذشته، طرف ایرانی سخاوتمندانه اجرای تعهدات دارای بار مالی اطراف تفاهم نامه را به عهده نگیرد و بازهم تاکید می شود فعالیت های حمل و نقل به خصوص زیر بخش ریلی‌ علیرغم اهمیت و ضرورت  در محورهای یک خطه از این دست، توجیه مالی ندارند.

 علیخانی خاطرنشان کرد: توجیه اقتصادی پروژه برای حمل کالای کشور های دیگر معنی ندارد و فقط در حمل و نقل داخلی و ملی می تواند لحاظ شود. 

وی با بیان این که از احداث کامل راه آهن کرمان زاهدان حدود ۱۵ سال می گذرد، افزود: اگر نرخ بهره سرمایه گذاری انجام شده را کمتر از نصف بهره رایج و ۱۰ درصد در سال فرض کنیم با اعمال نرخ بهره غیر مرکب تاکنون مبلغ ستون بدهکار این پروژه  به بیش از دو برابر سرمایه گذاری انجام شده اولیه رسیده است  و به این زیان انباشته باید هزینه های جاری و  نگهداری ولو جاری نیز، افزوده شود.

این کارشناس با اظهار امیدواری نسبت به رونق بار و مسافر در این محور در سال های پیش رو، تاکید کرد: طرف ایران در این خط ترانزیت بین المللی به غایت گشاده دستی نشان داده  و سال ها به امید عبور بار از شرق به غرب و بالعکس خطی را که کارکرد داخلی نداشته احداث کرده اما  طرف های دیگر هیچ هزینه ای متحمل نشده اند.  

علیخانی با اظهرا امیدواری درباره حل اختلافات بین همه همسایگان و غیر آنها و جهانی آکنده از صلح و دوستی، افزود: با توجه به وجود اختلافات ریشه دار بین دو کشور هند و پاکستان، چشم انداز ادامه خط تا اقصای هند، افزایش تقاضا و… فعلا روشن نیست، اما عاقبت روزی این اختلافات حل و فصل و در آن شرایط به اهمیت این خط افزوده می شود که در این صورت شاید تمام یا بخشی از تقاضای حمل و نقل بین هند و افغانستان هم‌ از دریا، به این محور منتقل شود.