◄ جفای راه آهن به لکوموتیوهای آلستوم و زیمنس!
تعداد قابل توجهی از لکوموتیوهای زیمنس و آلستوم در ایران متوقف شده اند و در پارکینگ ها خاک می خورند که اگر پرداخت های راه آهن به موقع انجام و هزینه تعمیر و نگهداری آنها تامین می شد، این لکوموتیوها در سرد نمی شدند. محمد مهدی اسلامی مدیرعامل مپنا لکوموتیو در این مصاحبه علل از متوقف شدن بخش مهمی از ناوگان کشش ریلی کشور را تشریح کرده است.
تعداد قابل توجهی از لکوموتیوهای زیمنس و آلستوم در ایران متوقف شده اند و در پارکینگ ها خاک می خورند که اگر پرداخت های راه آهن به موقع انجام و هزینه تعمیر و نگهداری آنها تامین می شد، این لکوموتیوها در سرد نمی شدند. محمد مهدی اسلامی مدیرعامل مپنا لکوموتیو در این مصاحبه علل از متوقف شدن بخش مهمی از ناوگان کشش ریلی کشور را تشریح کرده است.
وضعیت لکوموتیوهای در گردش و متوقف کشور در حال حاضر چگونه است؟
براساس آمار رسمی موجودی روزانه لوکوموتیو کشور که راه‌آهن منتشر می‌کند( فرم 101) وضعیت لکوموتیوهای موجود در کشور در مورخ 23/11/1402 به شرح جدول ذیل است:
|
تعداد ناوگان (دستگاه) |
موجودی کل سرمایه لکوموتیو |
لکوموتیو در سرویس |
لکوموتیو آماده بکار |
درصد آماده به کار به کل | از رده خارج | منتظر تعمیر |
جمع خارج از گردش (از رده خارج و منتظر تعمیر) |
درصد غیر فعال به کل |
|
لکوموتیو های راه آهن |
804 |
656 |
402 |
50% | 148 | 254 | 402 | 50% |
|
لکوموتیو های بخش خصوصی |
193 |
188 |
119 |
62% | 5 | 69 | 74 | 38% |
|
مجموع ناوگان |
997 |
844 |
521 |
52% | 163 | 323 | 476 | 48% |
یعنی در روز بیست و دوم اسفند ماه از مجموع بیش‌از 997 دستگاه لکوموتیو کشور، بیش‌از 470 دستگاه خارج از سرویس بوده‌اند (پنجاه و دو درصد دستگاه آماده‌به‌کار)
از این 476 دستگاه لوکوموتیو تعداد 163 دستگاه لکوموتیوهایی است که خارج از گردش محاسبه شده‌اند و مدت بیشتری متوقف (در اکثر موارد چندین سال) و 254 دستگاه نیز متوقف و منتظر تعمیرات اساسی و بازسازی است.
فقط 148 دستگاه از لکوموتیوهای متوقف در کارخانجات بازسازی لکوموتیو کرج راه آهن که بزرگترین پارکینگ لکوموتیوهای متوقف است، سال هاست بلااستفاده و بلاتکلیف مانده است .
چرا آمار لکوموتیوهای متوقف در کشور این قدر بالاست؟
مهم ترین مشکل، عدم توجه کافی به نگهداری و تعمیرات لکوموتیو است. نرخ پایین درآمد لکوموتیو و عدم تخصیص نقدینگی لازم باعث شده است تا سطح نگهداری و تعمیرات در کشور افت کرده و لوکوموتیو هایی که با عیوب پرهزینه متوقف می شوند عملاً راه اندازی نشوند و حتی قطعات آن به ناچار باز و در لکوموتیوهای دیگر مورداستفاده قرار گیرند، زیرا هزینه نت لکوموتیوها توسط مالکین دولتی خصوصی تأمین نمی شود.
نگاه دقیق تر به لکوموتیوهای متوقف نشان می دهد تنها لکوموتیوهای قدیمی متوقف نشده اند بلکه لکوموتیوهای جدید با سن پایین نیز به این عارضه مبتلا شده اند مثلاً:
- ناوگان لکوموتیوهای زیمنس با عمر متوسط حدود ده سال: از 150 دستگاه حدود 80 دستگاه در سرویس و تعداد 70 دستگاه منتظر قطعه و تعمیرات می باشد .
- ناوگان لکوموتیوهای آلستوم با عمر متوسط حدود شانزده سال: از 99 دستگاه لکوموتیو کمتر از 40 دستگاه در سرویس است و بیش‌از 60 دستگاه منتظر قطعه و تعمیرات است .
شما اشاره کردید که 70 دستگاه از لکوموتیوهای زیمنس زمین‌گیر شده‌اند چرا و چه زمانی لکوموتیوها زمان زمین گیر شده اند؟
همان طورکه گفتم عدم پرداخت های مالی به موقع، عدم تأمین قطعات یدکی را در پی دارد. لذا از قبل کرونا راه‌آهن پرداخت‌ها را انجام نداد و به‌همین دلیل تأمین قطعه انجام نشده و به‌مرور لکوموتیوها در این چند سال زمین‌گیر شده اند. در مورد لکوموتیوهای آلستوم وضعیت بدتر است، به گونه ای برای آنها تأمین قطعات مناسبی صورت نگرفته است و واقعاً به این لکوموتیوها اجحاف شده‌است. دلیل متداولی که برای عدم تامین منابع مالی هزینه تعمیر لکوموتیوها ارائه می شود گران بودن قطعات مورد نیاز این لکوموتیوها است که البته در برآوردهای فنی، این هزینه کرد توجیه اقتصادی دارد.
آیا هزینه های تعمیرات لکوموتیوهای متوقف زیاد است ؟
جالب است بدانید براساس برآوردهای کارشناسی با هزینه خرید یک دستگاه لکوموتیو می‌توان 3 دستگاه لکوموتیو متوقف راه اندازی کرد. به این ترتیب هزینه گرم نگه داشتن لکوموتیو نسبت به خرید لکوموتیو جدید کمتر بوده و هزینه کردن در مورد تعمیرات صرفه اقتصادی دارد. لکوموتیو، محصولی است که هزینه تعمیرات دوره ای و نگهداری آن قسمتی از هزینه های بهره برداری است که پیش بینی شده و دارای محاسبات فنی است و از ابتدا می بایست برای تامین آن در حین دوره طولانی بهره برداری برنامه ریزی نمود.
همچنین دانش و ظرفیت‌های فنی و اجرایی لازم در کشور برای بازسازی و تعمیر لکوموتیوها وجود دارد و مجموعه‌های صنعتی نظیر کارخانجات بازسازی لکوموتیو کرج/ لوکوموتیو سازی مپنا/ واگن‌سازی پارس و... می‌توانند راه‌اندازی لکوموتیوها را سرعت بخشند و بخشی از کمبود لکوموتیو کشور را جبران نمایند. مابقی کمبود لکوموتیو از طریق سفارش لکوموتیوهای جدید به سازندگان داخلی قابل تأمین است.
آیا امکان تولید لکوموتیو در کشور وجود دارد و آیا ظرفیت تولید داریم؟
بله. به مقدار مورد نیاز ظرفیت داریم و در حال حاضر دو نوع لکوموتیو تولید شده‌است لکوموتیو map24 با توان3000 اسب با بخار و لکوموتیو map30 با توان 4000اسب بخار که اخیراً تولید شده‌است و به‌زودی رونمایی خواهد شد.
آیا راه‌آهن برای خرید لکوموتیو به شما مراجعه کرده‌است ؟
راه‌آهن هنوز مراجعه‌ای نداشته است لیکن شرکت فولاد 50 دستگاه خریداری نموده است و برخی شرکتهای خصوصی نیز خرید کردند و یا در حال انعقاد قرارداد هستند که بزودی اعلام می شود.
به‌نظر شما تعمیرات ارجح می‌باشد یا خرید لکوموتیو؟
به‌عنوان یک کارشناس نظرم این است که نگهداری لکوموتیو ارجح تر است. لیکن باید لکوموتیو هم خریداری کرد. مشکل فعلی ریلی کشور این است که به تناوب کار نمی شود و وقتی مدتی مشکل حل می شود همه توسعه پیوسته را فراموش می کنیم. نگهداری مناسب و انجام سرویس های دوره ای به موقع بهره وری لکوموتیو را افزایش داده و باعث افزایش امکان بهره برداری از ظرفیت ناوگان ریلی کشور را فراهم می سازد. با توسعه خطوط ریلی و به میزان برآورد شده برای بهره برداری از خطوط توسعه یافته می بایست لوکوموتیو نو هم خریداری نمود. همچنین خرید لکوموتیو نو به کاهش سن ناوگان ریلی کمک نموده و در مجموع باعث کاهش هزینه های بهره برداری می گردد.
آیا برای خرید تجهیزات ریلی ارز هم به شما اختصاص میدهند؟
وزارت صمت متولی واگذاری و اختصاص ارز به مجموعه‌های ریلی کشور است. علیرغم همه حمایت‌ها توسط وزارت صمت از صنعت ریلی، متأسفانه باید اعلام کنم که سهم ریل از منابع ارزی بسیار کم است. به‌عنوان مثال برای صنعت دخانیات کشور قریب به دو برابر صنعت ریلی کشور ارز اختصاص پیدا می‌کند که مردم بیشتر دخانیات مصرف نمایند و این بسیار باعث تأسف است.
و مطلب آخر :
اینکه اگر به نگهداری و تعمیرات لکوموتیوها توجه کافی نشود و صرفاً به‌دنبال واردات لکوموتیو به تعداد بالا باشیم همین سرمایه لکوموتیو در سرویس موجود نیز به‌مرور تحلیل رفته و کاهش می‌یابد و لکوموتیوهای جدید نیز به‌سرعت متوقف و بلااستفاده خواهند شد. همانگونه که خاطر نشان شد، هزینه تعمیرات دوره ای و نگهداری از لکوموتیوها با هدف افزایش زمان در دسترس بودن آن، قسمتی از پروسه بهره برداری از لکوموتیو بوده و صرف نظر از نو بودن یا نبودن لکوموتیو، ناوگان ریلی کشور نیازمند تجدید نظر اساسی در برنامه ریزی و تامین منابع مالی برای بهینه کردن چرخه عمر لکوموتیو از این طریق است.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.