◄ جفای راه آهن به لکوموتیوهای آلستوم و زیمنس!
تعداد قابل توجهی از لکوموتیوهای زیمنس و آلستوم در ایران متوقف شده اند و در پارکینگ ها خاک می خورند که اگر پرداخت های راه آهن به موقع انجام و هزینه تعمیر و نگهداری آنها تامین می شد، این لکوموتیوها در سرد نمی شدند. محمد مهدی اسلامی مدیرعامل مپنا لکوموتیو در این مصاحبه علل از متوقف شدن بخش مهمی از ناوگان کشش ریلی کشور را تشریح کرده است.
تعداد قابل توجهی از لکوموتیوهای زیمنس و آلستوم در ایران متوقف شده اند و در پارکینگ ها خاک می خورند که اگر پرداخت های راه آهن به موقع انجام و هزینه تعمیر و نگهداری آنها تامین می شد، این لکوموتیوها در سرد نمی شدند. محمد مهدی اسلامی مدیرعامل مپنا لکوموتیو در این مصاحبه علل از متوقف شدن بخش مهمی از ناوگان کشش ریلی کشور را تشریح کرده است.
وضعیت لکوموتیوهای در گردش و متوقف کشور در حال حاضر چگونه است؟
براساس آمار رسمی موجودی روزانه لوکوموتیو کشور که راه‌آهن منتشر می‌کند( فرم 101) وضعیت لکوموتیوهای موجود در کشور در مورخ 23/11/1402 به شرح جدول ذیل است:
|
تعداد ناوگان (دستگاه) |
موجودی کل سرمایه لکوموتیو |
لکوموتیو در سرویس |
لکوموتیو آماده بکار |
درصد آماده به کار به کل | از رده خارج | منتظر تعمیر |
جمع خارج از گردش (از رده خارج و منتظر تعمیر) |
درصد غیر فعال به کل |
|
لکوموتیو های راه آهن |
804 |
656 |
402 |
50% | 148 | 254 | 402 | 50% |
|
لکوموتیو های بخش خصوصی |
193 |
188 |
119 |
62% | 5 | 69 | 74 | 38% |
|
مجموع ناوگان |
997 |
844 |
521 |
52% | 163 | 323 | 476 | 48% |
یعنی در روز بیست و دوم اسفند ماه از مجموع بیش‌از 997 دستگاه لکوموتیو کشور، بیش‌از 470 دستگاه خارج از سرویس بوده‌اند (پنجاه و دو درصد دستگاه آماده‌به‌کار)
از این 476 دستگاه لوکوموتیو تعداد 163 دستگاه لکوموتیوهایی است که خارج از گردش محاسبه شده‌اند و مدت بیشتری متوقف (در اکثر موارد چندین سال) و 254 دستگاه نیز متوقف و منتظر تعمیرات اساسی و بازسازی است.
فقط 148 دستگاه از لکوموتیوهای متوقف در کارخانجات بازسازی لکوموتیو کرج راه آهن که بزرگترین پارکینگ لکوموتیوهای متوقف است، سال هاست بلااستفاده و بلاتکلیف مانده است .
چرا آمار لکوموتیوهای متوقف در کشور این قدر بالاست؟
مهم ترین مشکل، عدم توجه کافی به نگهداری و تعمیرات لکوموتیو است. نرخ پایین درآمد لکوموتیو و عدم تخصیص نقدینگی لازم باعث شده است تا سطح نگهداری و تعمیرات در کشور افت کرده و لوکوموتیو هایی که با عیوب پرهزینه متوقف می شوند عملاً راه اندازی نشوند و حتی قطعات آن به ناچار باز و در لکوموتیوهای دیگر مورداستفاده قرار گیرند، زیرا هزینه نت لکوموتیوها توسط مالکین دولتی خصوصی تأمین نمی شود.
نگاه دقیق تر به لکوموتیوهای متوقف نشان می دهد تنها لکوموتیوهای قدیمی متوقف نشده اند بلکه لکوموتیوهای جدید با سن پایین نیز به این عارضه مبتلا شده اند مثلاً:
- ناوگان لکوموتیوهای زیمنس با عمر متوسط حدود ده سال: از 150 دستگاه حدود 80 دستگاه در سرویس و تعداد 70 دستگاه منتظر قطعه و تعمیرات می باشد .
- ناوگان لکوموتیوهای آلستوم با عمر متوسط حدود شانزده سال: از 99 دستگاه لکوموتیو کمتر از 40 دستگاه در سرویس است و بیش‌از 60 دستگاه منتظر قطعه و تعمیرات است .
شما اشاره کردید که 70 دستگاه از لکوموتیوهای زیمنس زمین‌گیر شده‌اند چرا و چه زمانی لکوموتیوها زمان زمین گیر شده اند؟
همان طورکه گفتم عدم پرداخت های مالی به موقع، عدم تأمین قطعات یدکی را در پی دارد. لذا از قبل کرونا راه‌آهن پرداخت‌ها را انجام نداد و به‌همین دلیل تأمین قطعه انجام نشده و به‌مرور لکوموتیوها در این چند سال زمین‌گیر شده اند. در مورد لکوموتیوهای آلستوم وضعیت بدتر است، به گونه ای برای آنها تأمین قطعات مناسبی صورت نگرفته است و واقعاً به این لکوموتیوها اجحاف شده‌است. دلیل متداولی که برای عدم تامین منابع مالی هزینه تعمیر لکوموتیوها ارائه می شود گران بودن قطعات مورد نیاز این لکوموتیوها است که البته در برآوردهای فنی، این هزینه کرد توجیه اقتصادی دارد.
آیا هزینه های تعمیرات لکوموتیوهای متوقف زیاد است ؟
جالب است بدانید براساس برآوردهای کارشناسی با هزینه خرید یک دستگاه لکوموتیو می‌توان 3 دستگاه لکوموتیو متوقف راه اندازی کرد. به این ترتیب هزینه گرم نگه داشتن لکوموتیو نسبت به خرید لکوموتیو جدید کمتر بوده و هزینه کردن در مورد تعمیرات صرفه اقتصادی دارد. لکوموتیو، محصولی است که هزینه تعمیرات دوره ای و نگهداری آن قسمتی از هزینه های بهره برداری است که پیش بینی شده و دارای محاسبات فنی است و از ابتدا می بایست برای تامین آن در حین دوره طولانی بهره برداری برنامه ریزی نمود.
همچنین دانش و ظرفیت‌های فنی و اجرایی لازم در کشور برای بازسازی و تعمیر لکوموتیوها وجود دارد و مجموعه‌های صنعتی نظیر کارخانجات بازسازی لکوموتیو کرج/ لوکوموتیو سازی مپنا/ واگن‌سازی پارس و... می‌توانند راه‌اندازی لکوموتیوها را سرعت بخشند و بخشی از کمبود لکوموتیو کشور را جبران نمایند. مابقی کمبود لکوموتیو از طریق سفارش لکوموتیوهای جدید به سازندگان داخلی قابل تأمین است.
آیا امکان تولید لکوموتیو در کشور وجود دارد و آیا ظرفیت تولید داریم؟
بله. به مقدار مورد نیاز ظرفیت داریم و در حال حاضر دو نوع لکوموتیو تولید شده‌است لکوموتیو map24 با توان3000 اسب با بخار و لکوموتیو map30 با توان 4000اسب بخار که اخیراً تولید شده‌است و به‌زودی رونمایی خواهد شد.
آیا راه‌آهن برای خرید لکوموتیو به شما مراجعه کرده‌است ؟
راه‌آهن هنوز مراجعه‌ای نداشته است لیکن شرکت فولاد 50 دستگاه خریداری نموده است و برخی شرکتهای خصوصی نیز خرید کردند و یا در حال انعقاد قرارداد هستند که بزودی اعلام می شود.
به‌نظر شما تعمیرات ارجح می‌باشد یا خرید لکوموتیو؟
به‌عنوان یک کارشناس نظرم این است که نگهداری لکوموتیو ارجح تر است. لیکن باید لکوموتیو هم خریداری کرد. مشکل فعلی ریلی کشور این است که به تناوب کار نمی شود و وقتی مدتی مشکل حل می شود همه توسعه پیوسته را فراموش می کنیم. نگهداری مناسب و انجام سرویس های دوره ای به موقع بهره وری لکوموتیو را افزایش داده و باعث افزایش امکان بهره برداری از ظرفیت ناوگان ریلی کشور را فراهم می سازد. با توسعه خطوط ریلی و به میزان برآورد شده برای بهره برداری از خطوط توسعه یافته می بایست لوکوموتیو نو هم خریداری نمود. همچنین خرید لکوموتیو نو به کاهش سن ناوگان ریلی کمک نموده و در مجموع باعث کاهش هزینه های بهره برداری می گردد.
آیا برای خرید تجهیزات ریلی ارز هم به شما اختصاص میدهند؟
وزارت صمت متولی واگذاری و اختصاص ارز به مجموعه‌های ریلی کشور است. علیرغم همه حمایت‌ها توسط وزارت صمت از صنعت ریلی، متأسفانه باید اعلام کنم که سهم ریل از منابع ارزی بسیار کم است. به‌عنوان مثال برای صنعت دخانیات کشور قریب به دو برابر صنعت ریلی کشور ارز اختصاص پیدا می‌کند که مردم بیشتر دخانیات مصرف نمایند و این بسیار باعث تأسف است.
و مطلب آخر :
اینکه اگر به نگهداری و تعمیرات لکوموتیوها توجه کافی نشود و صرفاً به‌دنبال واردات لکوموتیو به تعداد بالا باشیم همین سرمایه لکوموتیو در سرویس موجود نیز به‌مرور تحلیل رفته و کاهش می‌یابد و لکوموتیوهای جدید نیز به‌سرعت متوقف و بلااستفاده خواهند شد. همانگونه که خاطر نشان شد، هزینه تعمیرات دوره ای و نگهداری از لکوموتیوها با هدف افزایش زمان در دسترس بودن آن، قسمتی از پروسه بهره برداری از لکوموتیو بوده و صرف نظر از نو بودن یا نبودن لکوموتیو، ناوگان ریلی کشور نیازمند تجدید نظر اساسی در برنامه ریزی و تامین منابع مالی برای بهینه کردن چرخه عمر لکوموتیو از این طریق است.
میشه آقای اسلامی بفرمایند که در زمانی که راه آهن در حال جفا به آلستوم ها بود ایشان کجا تشریف داشتند؟
جناب اسلامی شرکت سایپا هنوز عرضه نداشته از موتور پراید دست برداشته و حداقل یک موتور کپی شده16سوپاپ تولید کنه و الان مثلاً شاهین با موتور تیبا و پراید تولید میشه می دانید چرا چون ما تکنولوژی تولید شو نداریم .... حالا شما ادعا می کنید ما مپ 24و مپ15و 16,و... تولید کردیم
این توهین به شعور راه آهنی هاست حداقل من که یک لکوموتیو ران و مطلع مپ 24 و‌مطلع ازعملکرد و.... آن هستم می دانم شاسی بوزی و موتور طراحی استراکچر و.... همش مربوط به کشور آمریکا ست البته زحمت رنگ کردن مجدد و تر تمیز کردن و اسم جدید رو‌دیزل جی ام گذاشتن با شما بوده که در خور تقدیر است
باسلام
خلاف نظر دوست خوبم آقای اسلامی با توجه به تجربه کوتاهی که در مپنا داشتم به عنوان مدیر بایستی عرض کنم :
"بهتر بود می نوشتند جفائی که مپنا به صنعت لکوموتیو سازی این مملکت کرد"
حق مطلب اینگون بهتر بیان میشد
در واقع گروه مپنا باعث شرایط به وجود آمده می باشد تا راه آهن
دوسال است دکتر صالحی آمده اند دوسال قبل ایشان هم آقای رسولی حضور داشتند به فرض که این عزیزان حمایت کامل را انجام ندادند 16 سال قبل از آن که مپنا دوقبضه از سوی مدیران عامل حمایت میشد چه دست آوردی در حوزه لکوموتیو ارائه کرد ؟؟؟
به قول قدیمی ها یک سوزن به خودمان بزنیم ویک جوالدوز به دیگران آنگاه نتیجه گیری کنیم.
جناب فرهودی شما که در مپنا بودید چه کردید.شرکت ام ار سی و پروزه هایش را به تعطیلی کشاندید.پس خواهشا نظر کارشناسی و صرفا موافق ندهید.
شرکت مپنا لکوموتیو دو لکوموتیو مپ 24 و مپ 30 را در اوج تحریمها و محدودیتها برای این کشور ساخته و تقدیم کرده است.هر کجای دیگر در دنیا بود این شرکت را در بالاترین سطح حمایت می کردند و به ان افتخار می کردند.
مثل حمایت دویچه باهن از زیمنس در المان
یا حمایت راه اهن سوییس از اشتادلر
یا حمایت راه اهن فرانسه از الستوم
و حمایت تمام قد راه اهن چین از دالیان و crrc
حال چگونه است که در ایران بجای حمایت و افتخار به این دستاورد و این شرکت همه سعی می کنند با دید به اصطلاح روشنفکرانه تیشه به ریشه این دستاوردها بزنند.
فرق جهان سوم و کشور های توسعه یافته در همین نگرش ها و حمایت ها است و اگر می خواهیم راه توسعه را طی کنیم باید از استعدادها و شرکتهای موفق تمام قد حمایت کنیم تا محصولاتشان را روز به روز بیشتر و به روز تر کنند.
وگرنه همچنان باید احساس عقب ماندگی در این صنعت را یدک بکشیم و مطمینا هیچ کشور یا شرکت خارجی دلش برای پیشرفت و توسعه ما و کشور ما نسوخته و نخواهد سوخت
آقای عزیز شماره یک به قول خودتان خوشحال میشوم اول خودتان را معرفی کنید مثل من که خودم را معرفی کردم من 11 ماه در ام آر سی بودم بر عکس گفته شما هیچ پروژه ای را تعطیل نکرد که پروژه هائی که خوابیده بود را فعال کردم اگر خواستید اسم می برم ضمنا مناقصه خط دوم اصفهان را برنده شدم و ارث گذاشتم برای بعدی ها که پروژه کوچکی هم نیست
راه آهن های دنیا از شرکت های بزرگ حمایت می کنند درست می فرمائید اما اون شرکت ها خصوصی هستند ومدیرانشان را از جای دیگر انتخاب نمی شوند ولذا تخصص حرف اول است در بخش ریلی مپنا آیا اینگونه است سوء مدیریت در بخش ریلی مپنا باعث شد که رشد نکند واقعا به چی افتخار کنیم به لکوموتیوی که همچنا قطعات اصلی آنرا با بدبختی از کره و چین و... تامین می کنیم آنهم بعد بیست سال و مدعی هستیم تولید ملی داریم
شما یک نامه رضایت واقعی از مشتریان خودتان دارید واقعا بی چی افتخار کنیم به اینکه ده لکوموتیو می سازید اماقطعات آنها به هم نمی خورد و هر یک با قطعه ای از یک کشور تکمیل شده است
درست فرمودید ما جهان سوم هستیم چون هنوز فرق بخش خصوصی با دولتی و خصولتی را متوجه نمی شویم اگر مپنا خصوصی بود و از مدیران رده خارج راه آهن استفاده نمی کرد قطعا الان بزرگترین سازنده در منطقه بود
خدا را شکر که یازده ماه اونجا مدیر بودم وعملکردم مثبت بود اما مشکل اینست که از ابتدا که دعوت به کار شدم در مپنا تصور غلطی از آن شرکت داشتم وفکر می کردم دنبال کار هستند اما دیدم اینطور نیست بیشتر دنبال حاشیه بودند تا متن به همین دلیل هم کنار کشیدم
برخی مسائل را نمی توان در سایت ها عنوان نمود ومن فقط کلیات را می گویم اگر در محفل خصوصی صحبت کنیم موارد زیادی است که در نقد مپنا البته بخش ریلی آن خواهم گفت در نقد مدیر عامل قبلی گروه که حالا وزیر هستند خواهم گفت
اما کلی بگویم بلائی که ایران خودرو سایپا بر سر خودروسازی این کشور آوردند مپنا بر سر لکوموتیو سازی این کشور آورد .
چند سال است که دنبال ساخت مپ 30 هستید چرا رو نمائی نکردید تا کنون چرا درست زمانی که بحث واردات مطرح شد به فوریت وبا عجله رونمائی می کنید
درصد داخلی سازی مپ 24 را چرا اعلام نمی کنید دقیق اصلا آیا لیست قطعات با کد مشخص برای مپ 24 آنهم بعد از ده سال دارزید تا نشالن دهید کلا داخلی است؟
اینکه پشت سر هم دروغ بگوئیم درست است؟
در همان شرکت ام آر سی پروژه هائی که قبل از من بسته شد واقعا سود ده بوده اند ؟آیا کسی در مورد آنها صحبت کرده است کدام یک را با سود درست و با شرایط درست تمام کرده اید؟
بیشتر از این نمی توانم توضیح دهم چون خیلی از موارد محرمامه است.
اینقدر راحت مردم را قضاوت نکنید توضیح فنی بدهید
آقای اسلامی اذعان می کنند ما ظرفیت تولید بالا داریم اما نمی گویند تا امروز هیچ قراردادی را سر وقت تمام نکرده ایم وهمه را با تاخیر تحویل داده ایم
اگر قرار است چلوی واردات را بگیرید برای اینکه انحصاری قیمت بدهید بایستی دنبال روش دیگری باشد همان زیمنس با حمایت دولت آلمان در مناقصه شرکت می کند و بارها مناقصه داخل آلمان را به رقبا واگذار کرده اما سعی نمی کند رقبا را از صحنه خارج کند با تکیه بر حامی خود دولت آلمان شما کدام قراردا تولید لکوموتیو خود را با راه آهن در مناقصه برنده شدید مگر غیر اینست که راه آهن دودستی قرارداد را به شما تقدیم کرد برای اینکه سازنده شوید آیا شدید؟
ایران لکومتیو تولید کرده؟ عجب!!! شما که نمیتونی تعمیرش کنی چطوری تولیدش کردی؟
مکاتبات را که دیدم لازم دانستم در ارتباط با ساخت داخل یک توضیح بدهم:
اولا اینکه هیج شرکتی و هیچ کشوری همه لکوموتیو را خودش نمیسازد که ما می خواهیم لکوموتیو ملی کامل ساخت داخل اینگونه باشد(حتی در خودرو نیز اینگونه نیست).خود الستوم موتور را از روستون انگلستان خریده و زیمنس ترمز را از فوله فرانسه خریده و اینگونه است که شرکتهای بزرگ با همکاری سایر شرکتها در کشورهای دیگر محصولات پیچیده ای همچون لکوموتیو را می سازند.
پس بیایید بدور از تنگ نظری ها کاربزرگی که در اوج تحریمها به نتیجه رسیده است را ببینیم و از تلاش جوانان و شرکتهای دانش بنیان این کشور که به منزله بالها و بازوان اجرایی راه اهن جهت به اوج رسیدن سیستم ریلی کشور هستند حمایت کنیم
احسنت
نباید بلندگوی مافیای مشکوک وارداتچی شویم که تقاضای بازار لکوموتیو کشور را حتی تا 2000 دستگاه هم بزرگنمایی کردند.
سلام. من 15 سال توی حوزه لکوموتیو کارکردم. اتفاقا آنقدری که بزرگ نمایی میشه نیاز به لکوموتیو نیست و اگر همین لکوموتیو های متوقف راه بیافته نیاز برطرف میشه مگر اینکه برنامه توسعه ی خاصی داشته باشندکه به نظر نمیرسه. مافیای واردات لکوموتیو هر روز بر کوس واردات میکوبند هر بار هم از یک تولید کننده . چرا در حالی که 33 دستگاه دیزل چینی کیشویان داریم باید بر کوس واردات 200 دستگاه دیزل دالیان بکوبیم . این دو تا دیزل کاملا با هم متفاته و توجیه ساخت داخلی و تامین قطعات یدکی رو از منابع داخلی از بین میبره . حتی اگر مپنا فقط 10 درصد قطعات را ساخت داخل کرده باشد بالاخره باید از یک جا شروع کرد.باید تعداد قطعه یدکی و تولیدی جدید برای افزایش ناوگان بالا بره که توجیه داشته باشه شما بتونید تولید داخل کنید.معلومه برای 20 تا لکوموتیو صرفه اقتصادی نداره شما میل لنگ تولید کنید یا بلوکه موتور ریخته کری کنید. اما باید از یک جا شروع بشه. در مورد قیمت اما مپنا باید تجدید نظر کند.
من 18سال تعمیرکار لکوموتیوم،سال85تعدادی دیزل الستوم وارد حمل نقل ریلی شدند،خرید این دیزلهای پیشرفته واشنا نبودن با سیستم تعمیراتی یکی از بزرگترین اشتباه در خرید این نوع دیزلها بود،دومین عیب،مشترک ساختن این دیزل با کشورهای اروپای وبه مشکل خوردن ایران با فرانسه هیچ قطعاتی بعنوان تعمیر وارد ایران نشدند،واین دیزلها بعدازمدت کمی سرد واز کار افتادند،سومین عیب،کسانی که این دیزلهارا برای ایران خریداری می کند متاسفانه هیچ اطلاعاتی از راه اهن ایران نداردونمی داند این دیزلهای پیشرفته نگهداری وتعمیر سختی دارد،ونکته اخرعدم رابطه ما با اکثر کشورهای پیشرفته باعث این فلاکت وبدبختی می باشد
اخه کدخدا خداوند بیامرزه اینها۵۰سال پیش وارد شده وجالبتر اعتراف هم نمکنید توان وعلم تعمیر ونگهداری ان را ندارید باید یکرو اسقاط کنید تا یکی رو تعمیر کنید
مهمترین مشکل تحریمها هستند قطعات آنها راباید از کشور ثالث تهیه کرد که یا گیر نمی آید یا چندین برابر به ما می فروشند که هزینه تعمیرات آنها را بالا می برد حتی کشورهای مانند روسیه وچین حاضر به همکاری با ایران نیستند بهترین دیزل برای ایران همان GM وGE هستند که علاوه بر این با شرایط آب وهوایی ایران سازگارند از نظر تعمیرات ونگهداری به صرفه هستند ولی دیزلهای الستوم وزیمنس با اینکه دیزلهای با فناوری روز هستند ولی نگهداری آنها سخت است ما این تجربه را در دیزلهای که از بعضی کشورها وارد کردیم مانند رومانی وغیره داریم حتی بعضی از قطارهای سریع وسیر که از فرانسه وارد کردیم بعلت پیچیدگی وهزینه تعمیرات بالا از رده خارج شدن پس مسولین که برای خرید دیزل از کشورهای دیگر می روند باید ببا راه آهن آشنا باشند تا هزینه های گزاف بر کشور اضافه نکنند
لکومتیو از نطر فنی و پیچیدگی فرقی با هواپیما ندارد.ولی نحوه رفتار مالک انها یعنی راه اهن مثل موتور سیکلت است.
براحتی پیمانکار را عوض می کنند.کار نگهداری و تعمیرات را به شرکتهای دونفری میدهند.بدون اموزش،بدون زیر ساخت و بدون دانش نت.نتیجه همین می شود.
اگر مدیر عامل راه اهن این درک را پیدا کرد که لکوموتیو همانند هواپیما است و نیاز به نگاه تخصصی و حرفه ای دارد بخش بزرگی از مشکل حل است.
ولی با نگاه فعلی مشکلات بیشتر خواهد شد