◄ پشت پرده خریداری لوکوموتیوهای از رده خارج از کشور کره/ خود اتکایی یا تلبیس، راه توسعه پایدار کدام است؟

اهمیت و ضرورت توسعه ناوگان ریلی به عنوان یکی از کلیدهای توسعه پایدار اقتصادی بر کسی پوشیده نیست. به ویژه در جغرافیای ایران با توجه به بعد مسافت بین کانون های مختلف جمعیتی، صنعتی و بنادر، توسعه شبکه حمل و نقل ریلی و همچنین تجهیز متناسب با نیازهای ملی اهمیت دوچندانی می یابد.

به گزارش تین نیوز، از سوی دیگر، محدودیت های مهمی بر سر راه این توسعه است. محدودیت هایی مانند نیاز به سرمایه گذاری سنگین و بلند مدت ، عدم امکان ارتباط با شرکت های مهم و بین المللی صاحب تکنولوژی در زمینه تجهیزات و احداث خطوط و همچنین عدم توسعه متناسب با نیازهای ملی در طول دهه های گذشته . برای غلبه بر این محدودیت ها ، می بایست چاره اندیشی کرد چون از توسعه راه گریزی نیست. 

محمد مهدی اسلامی مدیرعامل مپنا لوکوموتیو در گفت و گو با خبرنگار تین نیوز، با ذکر محدودیت های موجود به تلاش های گروه مپنا در این راه پرداخته است.

این گفت و گو در ادامه آمده است: 

برای غلبه بر محدودیت هایی که بر سر توسعه شبکه حمل و نقل ریلی چه راهکارهایی وجود دارد؟

یکی از راه های غلبه بر محدودیت های ناشی از شرایط کنونی کشور، استفاده بهینه از ظرفیت های صنعتی و اقتصادی موجود در کشور برای توسعه شبکه حمل و نقل ریلی است. هدف گذاری متناسب با اولویت نیازهای کشور ، استفاده از توان فنی مجموعه های مهندسی و صنعتی که امتحان خود را در زمینه خوداتکایی موفق و پایدار پس داده اند و اعتماد به آنها یکی از الگوهای مطمئن غلبه بر محدودیت هاست. گروه مپنا با این رویکرد وارد کسب و کار صنایع ریلی کشور شده و سالیان متمادی است که کارنامه موفق و روشنی در این عرصه دارد.

شاید بهتر باشد در مورد کارنامه گروه مپنا در این زمینه توضیحاتی برای مخاطبان ارایه دهید:

شرکت مهندسی و ساخت لوکوموتیو مپنا پس از همکاری موفق با شرکت Siemens SAS که منجر به انتقال تکنولوژی ساخت و تولید و تحویل 150 دستگاه لوکوموتیو مسافری ایران سفیر ER24، با توجه به تحریم های ناعادلانه وعدم امکان ادامه همکاری با شرکت های بین المللی در رویکردی تازه توان و تلاش خود را در جهت نوسازی ناوگان لوکوموتیو کشور با اتکا بر توان داخلی مصروف نموده است. در این راه و در بدو امر نوسازی لوکوموتیوهای باری GT26 موجود در ناوگان کشور در دستور کار این شرکت قرار گرفت و سپس به سرعت پروژه لوکوموتیو باری MAP 24 با هدف مهندسی معکوس و بهینه سازی لوکوموتیو GT26  آغاز گردید. این مسیر در حال حاضر به گونه ای ادامه یافته است که متجاوز از 70 دستگاه لوکوموتیو MAP24 و MAP24-1 با ضریب داخلی سازی بیش از 75درصد توسط شرکت مهندسی و ساخت لوکوموتیو مپنا ساخته شده و در حال بهره برداری در خطوط مختلف کشور هستند.

در این راه، از توان فنی سایر شرکت ها و مجموعه های صنعتی کشور نیز استفاده شده است؛ به نحوی که ده ها شرکت داخلی در زنجیره ساخت و تامین قطعات لوکوموتیو MAP24-1 مشارکت موثر و فعال دارند و صدها مورد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در راستای رویکرد شرکت مهندسی وساخت لوکوموتیو مپنا در کشور ایجاد شده است. این در حالی است که بهای تمام شده این لوکوموتیو برای مشتریان عددی کمتر از یک و نیم میلیون یورو تعیین شده است.

حال و با توجه به این راه موفق طی شده، شاهد انتشار خبری بسیار تامل برانگیز در سایت های خبری کشور هستیم. شرکتی که از جمله تامین کنندگان قطعات یدکی تجهیزات ریلی در کشور بوده و به عنوان سازنده قطعات ریخته گری در صنایع ریلی کشور شناخته می شود، طی فرایند پرابهامی ناگهان خبر " نوسازی لوکوموتیوهای کره ای"  از جانب این  شرکت را در فضای رسانه ای کشور منتشر کرد. طبق خبر منتشر شده بازسازی و نوسازی سه دستگاه لوکوموتیو از سوی صنایع ریلی این هُلدینگ به پایان رسیده است. مدعای خبر منتشر شده این است که " هزینه تمام شده هر دستگاه لوکوموتیو(موتور کشنده واگن های قطار) بازسازی شده حدود ۱.۵ میلیون یورو است که ۲.۵ میلیون یورو پایین تر از قیمت لوکوموتیو کارنکرده است" !

چگونه یک شرکت قطعه ساز بدون گذراندن مراحل توسعه فنی اجازه واردات لوکوموتیو از رده خارج و نوسازی آنها را پیدا کرده است؟

این موضوع که چگونه و طی چه فرایندی یک شرکت قطعه ساز ناگهان و بدون گذراندن مراحل توسعه فنی و احراز صلاحیت های لازم امکان و اجازه واردات لوکوموتیو از رده خارج و نوسازی آنها را پیدا کرده است، موضوع مورد بررسی این گفت و گو نیست. نکات دیگری اما در خبر منتشر شده وجود دارند که ماجرا را قابل تامل تر می کنند. تصویری که از لوکوموتیو بازسازی شده شرکت مذکور منتشر شده است، به روشنی نشان می دهد که موضوع اصلا " لوکوموتیو کره ای" نیست بلکه لوکوموتیوهای GT26 از رده خارج از کشور کره خریداری و سپس دمونتاژ و مونتاژ و رنگ شده اند. در شرایطی که لوکوموتیو MAP24-1 با 76 درصد داخلی سازی و بهای تمام شده کمتر یک ونیم میلیون یورو توسط شرکت مهندسی وساخت لوکوموتیو مپنا ساخته و تحویل شبکه حمل ونقل ریلی کشور می شود؛ اورهال لوکوموتیو از رده خارج با همان توان و با قطعات فرسوده خارجی وبا قیمت بالاتر چه توجیهی دارد؟ این "تلبیس رسانه ای" جز انحراف افکار عمومی، اخلال در سیاستگذاری های کلان صنعت حمل و نقل ریلی و باز کردن راه برای اجرای پروژه های مشابه و تضعیف توان فنی ایجاد شده در زنجیره نتامین سازندگان داخلی  چه دستاوردی در پی خواهد داشت؟

در این شرایط، شرکت مهندسی و ساخت لوکوموتیو مپنا به عنوان پرچمدار ساخت لوکوموتیو در کشورخود را برای رونمایی از جدیدترین محصول آماده می کند.

احتمالا اشاره شما به لوکوموتیو باری سنگین ۴۰۰۰ اسب بخار مپنا است؟

بله. لوکوموتیو باری سنگین ۴۰۰۰ اسب بخار مپنا با هدف توسعه سبد محصولات و پاسخگویی مناسب به تقاضای این بخش در بازار ریلی کشور ساخته شده است. این لوکوموتیو با استفاده حداکثری از توان داخلی در ساخت قطعات و زیر مجموعه های لوکوموتیو و در نتیجه کاهش وابستگی خارجی طراحی و ساخته شده است به گونه ای که بیشترین درصد داخلی سازی در اولین نمونه حاصل گردیده است. همچنین بهره گیری از سیستم کنترل کشش AC، قدرت و نیروی کشش پیوسته بالا و توانایی حمل بار با ظرفیت بالا و سازگاری در بهره برداری در شرایط آب و هوایی در داخل کشور از دیگر ویژگی های این لوکوموتیو است. ضمن اینکه بهای تمام شده این لوکوموتیو نیز بسیار کمتر از "چهار میلیون یورو" ادعا شده در آن خبر کذایی است.

شرکت مهندسی و ساخت لوکوموتیو مپنا طی سالیان گذشته و با وجود همه محدویت های و مشکلات، روند رو به رشد خود در زمینه طراحی و ساخت لوکوموتیوهای مورد نیاز ناوگان ریلی کشور را حفظ کرده و با اتکال به خداوند متعال و اتکا بر توان فنی و علمی متخصصین و مجموعه صنعت کشور، نشان داده است که می توان راه توسعه صنعت حمل و نقل ریلی کشور را از طریق تلاش و خوداتکایی پیمود. محصولات ساخته شده و در حال بهره برداری این شرکت خود مهمترین سند اثبات این مدعا هستند. امید است که حمایت ملی و تخصیص منابع لازم برای توسعه صنعت ریلی مصروف تقویت توسعه پایدار کشور در این راه گردد، و در بیراهه هایی که بر سر مسیر توسعه هستند هدر نرود.