◄ چند ایرلاین ایرانی عضو یاتا هستند؟

یاتا ، به اختصار انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی (IATA _ International Air transport Assisiation)، در  تاریخ 19 آوریل سال 1945 در هاوانا (پایتخت کوبا) تاسیس شد.

به گزارش تین نیوز، هم اکنون، این سازمان بین المللی نزدیک به 85 درصد ترافیک هوایی جهان را به خود اختصاص داده است.

در ابتدای تاسیس، 57 شرکت هواپیمایی از 31 کشور در یاتا عضو بودند. طبق آخرین آمار، 290 شرکت هواپیمایی از 120 کشور دنیا عضو یاتا هستند که 15 شرکت اخیرا (2022) عضو این سازمان معتبر بین المللی شده اند. در بیانیه رسمی یاتا، ماموریت اصلی این سازمان نمایندگی، راهبری و خدمت به صنعت هوانوردی عنوان شده است.

همچنین  چشم انداز یاتا این گونه عنوان شده است:

همکاری با هم برای شکل دادن به رشد آینده صنعت هوانوردی ایمن و پایدار که جهانیان را به یکدیگر متصل کند.

مزایای حضور در یاتا

از جمله مزایای حضور در یاتا می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

1) به رسمیت شناخته شدن در مجامع جهانی و لابی گری بین المللی

یاتا با دارا بودن بیش از 60 دفتر در سراسر جهان، روابط خود را با دولت ها و سایر ذینفعان صنعت هوانوردی در سراسر جهان حفظ کرده و از اعضای خود در مورد مسائل کلیدی دفاع می کند.

2) هدف قرار دادن اولویت های کلیدی صنعت هوانوردی

3) کاهش هزینه ها

4) برگزاری های کارزار (کمپین) های ارتباطی

5) آموزش و سایر خدمات؛ برگزاری دوره های آموزشی در حوزه مسافربری، بار و ایمنی

برای عضویت در یاتا پرداخت مبلغ 30 هزار دلار اولیه و همچنین برای حفظ عضویت، پرداخت سالانه 12 هزار دلار الزامی است.

ممیزی سالیانه یاتا (آیوسا)

برنامه حسابرسی ایمنی عملیاتی یاتا (IOSA) یک سیستم ارزیابی شناخته شده بین المللی است که برای ارزیابی سیستم های مدیریت و کنترل عملیاتی یک شرکت هواپیمایی طراحی شده است.

تمام اعضای انجمن یاتا موظف به دریافت گواهینامه IOSA هستند. همچنین برای آنکه ایرلاین ها در عضویت این انجمن باقی بمانند لازم است هر دوسال یکبار نسبت به اخذ و تمدید این گواهینامه اقدام کنند.

تمامی شرکت های عضو یاتا یک کد سه رقمی (Airline code) مخصوص به خود دارند. همچنین کد سه واژه ای ایکائو (ICAO Code) نیز به هر ایرلاینی اختصاص داده می شود.

علاوه بر این ها کد دیگری تحت عنوان شناسه یاتا (IATA Designator) برای هر ایرلاین وجود دارد.

یاتا در نقاط مختلف دنیا چندین شعبه دارد که دفتر منطقه ای خاور میانه و آفریقا در امان (پایتخت اردن) قرار دارد.

بر اساس آمار منتشر شده یاتا، تنها سه ایرلاین ایرانی عضو این سازمان هستند که به معرفی اجمالی این سه شرکت هواپیمایی ایرانی می پردازیم:

ایران ایر (هما) :

شرکت نام آشنای ایرانی که بدون شک هویت صنعت هوانوردی کشور عزیزمان به حساب می آید.

هواپیمایی ملی ایران (هما) در تاریخ 5 اسفند در فرودگاه مهرآباد تهران تاسیس شد.

ایران ایر تنها دو سال پس از تاسیس به عضویت یاتا در آمد.

در دوران پسا برجام ، هما تعدادی هواپیمای ای تی آر را وارد ناوگان هوایی کشور کرد و در مسیرهای کوتاه برد داخل مورد استفاده قرار داد. متاسفانه به علت تحریم های مجدد صنعت هوانوردی بعد از خروج آمریکا از برجام، شاپرک های هما زمین گیر شدند و بنا بر اطلاعات رسیده قرار است که این پرنده های کوچک به زودی پرواز بر فراز آسمان ایران را از سر بگیرند.

نام رسمی: هواپیمایی جهموری اسلامی ایران ، ایران ایر _ Iran Air, The Airline of the Islamic Republic of Iran

کد ایکائو: IRA

کد ایرلاین: 096

شناسه یاتا: IR

وبگاه: www.iranair.com

آسمان:

شرکت هواپیمایی آسمان در تاریخ 1359 تاسیس شد. این شرکت در سال 1381 به سازمان بازنشستگی کشوری واگذار شد.

این شرکت در سال 1386، به عضویت رسمی یاتا در آمد.

مراکز پروازی این شرکت فرودگاه های مهرآباد تهران، شهید دستغیب شیراز و هاشمی نژاد مشهد است.

این شرکت شبکه گسترده پروازهای داخلی را با هواپیماهای ای تی آر به فرودگاه های مناطق کمتر برخوردار دارد.

تنها هواپیمای برد بلند این شرکت، یک فروند ایرباس A340 است که مدتی کوتاه در مسیر استکهلم مسافر جابجا کرد. هم اکنون 8 فروند هواپیمای فعال در ناوگان این شرکت پرواز دارند.

لازم به ذکر است که هواپیمایی آسمان به زودی چند فروند ایرباس های برد متوسط ایرباس A320 را مجدد به چرخه پروازی باز خواهد گرداند.

نام رسمی: هواپیمایی آسمان _ Iran Aseman Airlines

کد ایکائو: IRC

کد ایرلاین: 815

شناسه یاتا: EP

وبگاه: www.iaa.ir

ایران ایرتور :

این شرکت در سال 1351، تحت پوشش هما جهت توسعه پروازهای توریستی، زیارتی و داخلی تاسیس شد.

ناوگان ایرتور شامل هواپیماهای بدنه متوسط ایرباس و تعدادی بوئینگ ام دی است.

این شرکت در حال حاضر علاوه بر پرواز های گسترده داخلی، به کشور های ترکیه، دبی و ارمنستان نیز پرواز بر قرار می کند.

هواپیمایی ایرتور در سال 1395 به عضویت یاتا در آمد.

 این شرکت ناوگانی متشکل از 12 فروند هواپیمای مسافربری دارد. 

نام رسمی: هواپیمایی ایران ایرتور _ Iran Airtour Airline

کد ایکائو: IRB

کد ایرلاین: 491

شناسه یاتا: B9

وبگاه: https://iranairtour.ir/

در حال حاضر آمار دقیقی از تعداد هواپیماهای فعال و زمنیگیر این سه شرکت در دست نیست و به محض دریافت اطلاعات دقیق، به روز ترین آمار ناوگان این سه ایرلاین ایرانی عضو یاتا ارائه خواهد شد.

چرا فقط سه ایرلاین؟

این سوال مهم مطرح است که به چه دلیل تنها سه  شرکت هواپیمایی ایرانی در این سازمان معتبر بین المللی عضو هستند. با اینکه ایران ایر به عنوان قدیمی ترین و معتبر ترین ایرلاین حال حاضر کشور، بیش از نیم قرن پیش به عضویت یاتا در آمده، چند سالی می شود که با مشکلات گسترده ای مانند کمبود ناوگان، زمین گیری گسترده پرنده ها، عمر بالای ناوگان پروازی و بدهی های گسترده مالی روبروست. البته دو ایرلاین دیگر عضو یاتا نیز وضعیت امیدوار کننده ای ندارند. 

در طول سالیان اخیر، چندین شرکت هواپیمایی در کشور تاسیس شده که زیان ده بودن این شرکت ها همواره مورد بحث است. شرکت هایی که با نفوذ افراد غیرکارشناس در حوزه هوانوردی وارد شبکه پروازی شده اند و منتهای افتخارشان برقراری پروازهای منظم به امارات و ترکیه است.

اگر قدری منصفانه و به دور از حب و بغض بیاندیشیم، در حال حاضر با توجه به شرایط فعلی صنعت هوانوردی کشور تعداد ایرلاین های مورد نیاز ایران نباید بیشتر از انگشتان یک دست باشد.

در شرایطی که تحریم ها عملا صنعت هوانوردی مملکت را در آستانه فروپاشی کامل قرار داده و با فرض رفع فوری تحریم، ده ها سال طول می کشد تا بدنه صنعت هوانوردی کشور ترمیم گردد، به چه دلیل و با کدامین ملاک و معیار حدود 20 شرکت هواپیمایی در کشور فعالیت می کنند؟

لازم به یاد آوری است که صنعت هوانوردی، یک صنعت مادر به حساب می آید، که در بسیاری از نقاط دنیا این صنعت توسط دولت ها و هلدینگ های بزرگ اقتصادی حمایت می شود.

تاسیس ایرلاین با ساخت هتل و مجتع خرید فرق می کند، وگرنه ابر میلیاردرهای آمریکایی هر کدام می توانستند در زادگاهشان یک ایرلاین را تاسیس کنند.