◄ قطارهای خودکشش دوگانه برقی باتری کرواسی/ بررسی موفقیت کرواسی در تبدیل قطارهای خودکشش برقی به دیزلی

عباس قربانعلی بیک: بر اساس آمار 2024 UIC، راه آهن کرواسی با شبکه 2617 کیلومتری که 275 کیلومتر آن دوخطه و 1013 کیلومتر برقی بوده، و با 130 لوکوموتیو باری و 3260 واگن باری توانسته 5.8 میلیون تن بار را با مسافت متوسط 281 کیلومتر (1628 تن کیلومتر)، جابجا نماید. در بخش مسافری نیز با 60 لوکوموتیو مسافری، 150 واگن خودکشش و 542 واگن مسافری توانست 23.9 میلیون مسافر را با سیر متوسط 48 کیلومتر و سرانه 6 سفرسالانه (1145 میلیون نفرکیلومتر) جابجا نماید (جمعیت 3.9 و مساحت 56.6).

کرواسی با راه اندازی اولین قطارهای خودکشش باتری الکتریک (BEMU) در مسیر زاگرب-بیلووار، گام مهمی در مدرن سازی سیستم ریلی و ارتقای حمل ونقل پایدار برداشته است. این دستاورد که توسط شرکت دولتی HŽ Passenger Transport انجام شد، نقطه عطفی در توسعه فناوری های سبز حمل ونقل کشور محسوب می شود. (تین 297659 و Railway Pro 20250516)

1) ویژگی های فنی و عملکردی: این قطارها دارای سیستم دوگانه منحصربه فردی هستند که شامل پانتوگراف و سیستم باتری است. در خطوط برقی، قطار با سرعت 160 کیلومتربرساعت و همزمان باتری هایش را شارژ حرکت می کند(در خطوط غیربرقی 120).

2) مشخصات عملیاتی: قطار برای فعالیت روزانه تا 480 کیلومتر و 18 ساعت کارکرد مداوم طراحی شده است. ظرفیت مسافری شامل 157 صندلی نشستن و فضای ایستادن برای 158 نفر است با قابلیت اتصال باسایر قطارها جدید برای افزایش ظرفیت.

3) امکانات و تجهیزات مسافری: این قطارها با رویکرد کف پایین طراحی شده اند تا دسترسی آسان مسافران را تضمین کنند. رمپ های ویژه برای کاربران ویلچر، فضاهای اختصاصی دوچرخه، و سرویس های بهداشتی قابل دسترس برای افراد کم توان از جمله امکانات اصلی هستند.

4) فناوری های مدرن: سیستم نظارت تصویری جامع، مانیتورهای نمایش محتوای ویدئویی، سیستم صوتی و تصویری برای اطلاع رسانی ایستگاه ها، و اینترنت Wi-Fi رایگان در سراسر قطار.

5) جنبه های اقتصادی و محیط زیستی: استفاده از این قطارها منجر به کاهش قابل توجه آلودگی صوتی و انتشار گازهای گلخانه ای می شود. قابلیت حرکت در مسیرهای غیر برقی با انرژی تمیز، بدون نیاز به سوخت های فسیلی، گامی مهم در جهت اهداف آب وهوایی کرواسی است.

6) مقایسه هزینه های نگهداری: نسبت به قطارهای دیزلی، هزینه نگهداری کمتری دارند اما در مقایسه با قطارهای برقی سنتی، هزینه تعویض باتری هر 8-12 سال چالش اقتصادی ایجاد می کند.

7) شبکه ایستگاه های شارژ: شش ایستگاه شارژ پیشرفته در مراکز ریلی کلیدی احداث شده است. این زیرساخت امکان بهره برداری گسترده از قطارهای باتری در سراسر شبکه ریلی کشور را فراهم می کند.

8) تامین مالی پروژه: پروژه با بودجه کل 17.1 میلیون یورو اجرا شده که 13.3 میلیون یورو آن از طریق طرح ملی بازیابی و تاب آوری 2021-2026 (با حمایت اتحادیه اروپا) تامین شده است. این سرمایه گذاری در قالب پروژه "استفاده از فناوری های سبز در حمل ونقل مسافر ریلی" انجام گرفته است.

9) تولید داخلی و دانش فنی: شرکت کرواسی کنچار (وسایل نقلیه الکتریکی) مسئولیت تولید قطارها و زیرساخت شارژ را بر عهده داشته است. این موضوع نشان دهنده توسعه دانش فنی داخلی و استقلال تکنولوژیک کشور در حوزه حمل ونقل ریلی پیشرفته است.

10) شباهت با قطارهای خودکشش برقی سری 6112 و دیزلی 7023 نشان دهنده تداوم و تکامل طبیعی فناوری داخلی است.

11) چشم انداز توسعه: برنامه های آتی شامل خرید 13 قطار ترکیبی اضافی است، اکنون شرکت راه آهن مسافری کرواسی 63 قطار جدید خودکشش را بهره برداری می کند که بیش از نیمی از آنها طی سه تا چهار سال گذشته خریداری شده اند.

12) اهداف استراتژیک: این پروژه بخشی از استراتژی جامع کاهش انتشار کربن در حمل ونقل عمومی و بهبود تجربه مسافران ریلی است (دو یادداشت در ارتباط با کرواسی، تین 155717 و 267940).

بررسی موفقیت کرواسی در تبدیل قطارهای خودکشش برقی (6112) به دیزلی (7023) و برقی-باتری می تواند در اتخاذ رویکرد بهینه و اقتصادی راه آهن در افزایش خدمات مسافری حومه و قطارهای منطقه ای و تحقق سهم 18 درصد کمک شایانی بنماید به ویژه با داشتن پلتفرم موجود که با تجربه طراحی و ساخت مترو ملی می تواند به قطارخودکشش برقی یا برقی باتری تبدیل گردد. این رویکرد در تبدیل لوکوموتیوهای دیزل مسافری به برقی و دیزل باری به برقی یا دوگانه هم قابل به کارگیری است (تین 269042 و 258711).