حذف یارانه سوخت، بهترین راهکار برای رشد صنعت هوایی

یک کارشناس صنعت حمل ونقل هوایی با بیان اینکه حذف یارانه سوخت، بهترین راهکار برای رشد صنعت هوایی است، گفت: البته این حذف باید به صورت تدریجی انجام شود تا تأثیر زیادی بر صنعت هوایی نداشته باشد.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، علی کجباف درباره چالش های صنعت هوایی بیان کرد: چالش روز صنعت هواپیمایی ایران کمبود صندلی پرواز در بازار است. این کمبود به دلیل دخالت دولت در قیمت گذاری بلیت هواپیما است. این دخالت باعث شده که شرکت های هواپیمایی نتوانند قیمت بلیت ها را متناسب با هزینه های خود افزایش دهند و در نتیجه، مجبور به کاهش تعداد صندلی های پروازهای خود شده اند.

وی با بیان اینکه فرسودگی ناوگان از مشکلات دیگر صنعت هواپیمایی است، افزود: فرسودگی ناوگان باعث افزایش هزینه های تعمیر و نگهداری هواپیماها، کاهش بهره وری روزانه هواپیما و زمین گیری برخی ناوگان و در نهایت افزایش قیمت بلیت می شود. در عین حال تحریم ها نیز باعث افزایش هزینه های تامین قطعات و خدمات هواپیمایی شده است.

این کارشناس حوزه حمل ونقل هوایی درباره علت کمبود بلیت هواپیما بیان کرد: علت اصلی کمبود صندلی پرواز در ایران، دخالت دولت در قیمت گذاری بلیت هواپیما است. قیمت بلیت هواپیما به صورت دستوری تعیین می شود و این دخالت باعث شده که شرکت های هواپیمایی نتوانند قیمت بلیت ها را متناسب با هزینه های خود افزایش دهند و در نتیجه، مجبور به کاهش تعداد صندلی های پروازهای خود شده اند.

فرسودگی ناوگان و تحریم ها، عامل موثر در کمبود عرضه بلیت

کجباف ادامه داد: البته فرسودگی ناوگان و تحریم ها نیز از دیگر عوامل کمبود عرضه بلیت است. فرسودگی ناوگان باعث افزایش هزینه های تعمیر و نگهداری هواپیماها و در نتیجه افزایش قیمت بلیت می شود. تحریم ها نیز باعث افزایش هزینه های تامین قطعات و خدمات هواپیمایی می شود.

وی درباره نقش ایرلاین ها در این خصوص توضیح داد: فارغ از عوامل ساختار رقابتی صنعت هواپیمایی، به نظر می رسد شرکت های هواپیمایی بابت کاهش قیمت بلیت از دو طریق عرضه صندلی خود را در بازار محدود کرده اند. یک از طریق کاهش پروازها، که ایرلاین ها تعداد پروازهای خود را کاهش داده اند تا تعداد صندلی های کمتری در بازار عرضه کنند. دیگر از طریق غیرفعال کردن و زمین گیر کردن ناوگان خود، شرکت های هواپیمایی برخی از هواپیماهای خود را زمین گیر کرده اند تا هزینه های تعمیر و نگهداری آنها را کاهش دهند.

این کارشناس صنعت هوایی با بیان اینکه کاهش دستوری قیمت بلیت باعث کاهش درآمد شرکت های هواپیمایی می شود. در نتیجه، شرکت های هواپیمایی برای جبران این کاهش درآمد، باید هزینه های خود را کاهش دهند یا تعداد صندلی های خود را کاهش دهند.

کجباف خاطرنشان کرد: کاهش قیمت دستوری بلیت هواپیما، گرچه در کوتاه مدت، تقاضای صنعت هواپیمایی را افزایش می دهد و حتی باعث می شود که برخی از مردم از سایر شقوق حمل ونقل نظیر جاده ای و ریلی به سمت پرواز با هواپیما روی بیاورند، ولی در بلندمدت این امر می تواند منجر به کاهش کیفیت خدمات شرکت های هواپیمایی، کاهش ایمنی پروازها و حتی ورشکستگی برخی از شرکت های هواپیمایی شود.

وی ادامه داد: یکی از راه های کاهش هزینه بلیت، و تراز کردن درآمد و هزینه در شرکت های هواپیمایی، کاهش کیفیت خدمات است. شرکت های هواپیمایی ممکن است برای جبران کاهش درآمد، هزینه های خدمات خود را کاهش دهند. این امر می تواند منجر به کاهش ایمنی پروازها، کاهش راحتی مسافران و کاهش جذابیت شرکت هواپیمایی برای مسافران شود.

این کارشناس صنعت حمل ونقل هوایی بیان کرد: در سال های اخیر، شرکت های هواپیمایی ایران بارها از افزایش قیمت بلیت هواپیما برای جبران هزینه های خود خبر داده اند. این افزایش قیمت با مخالفت های زیادی از سوی مردم و مسئولان روبرو شده است. مهمترین علت افزایش قیمت بلیت هواپیما ناشی از تورم و نرخ ارز است. تورم باعث افزایش هزینه های پرسنلی، هزینه های تامین قطعات و حتی خدمات فرودگاهی می شود. افزایش نرخ ارز نیز باعث افزایش هزینه های واردات قطعات و خدمات هواپیمایی می شود.

مسئولان دولتی با افزایش قیمت بلیت هواپیما مخالف هستند

کجباف با بیان اینکه با وجود درخواست شرکت های هواپیمایی، عموماً مسئولان با افزایش قیمت بلیت هواپیما مخالف هستند، افزود: یکی از دلایل آنها این است که افزایش قیمت بلیت هواپیما می تواند باعث افزایش هزینه های سفر برای مردم شود. این امر می تواند به ویژه برای اقشار کم درآمد جامعه مشکل ساز باشد. بسیاری از مردم از سفر با هواپیما برای انجام کارهای ضروری مانند زیارت، درمان و دیدار با خانواده و دوستان استفاده می کنند. افزایش قیمت بلیت هواپیما می تواند این سفرها را برای آنها دشوارتر یا حتی غیرممکن کند.

وی ادامه داد: همچنین افزایش قیمت بلیت هواپیما می تواند باعث افزایش قیمت سایر کالاها و خدمات مرتبط با سفر شود. به عنوان مثال، ممکن است باعث افزایش قیمت هتل ها، رستوران ها و سایر خدمات گردشگری شود. این امر می تواند به ویژه برای گردشگری و صنعت حمل و نقل هوایی مشکل ساز باشد. گردشگری یکی از صنایع مهم در اقتصاد ایران است و درآمد زیادی را برای کشور ایجاد می کند. افزایش قیمت بلیت هواپیما می تواند باعث کاهش درآمد این صنعت شود.

این کارشناس صنعت حمل ونقل هوایی خاطرنشان کرد: در کنار دلایل اقتصادی، مسئولان ممکن است دلایل سیاسی و اجتماعی دیگری نیز برای مخالفت با افزایش قیمت بلیت هواپیما داشته باشند. به عنوان مثال، ممکن است نگران باشند که افزایش قیمت بلیت هواپیما باعث افزایش نارضایتی عمومی شده یا اینکه دولت را به حمایت از منافع شرکت های هواپیمایی متهم کنند.

آزادسازی بلیت هواپیما چه نتیجه ای به دنبال دارد؟

کجباف درباره نتیجه آزادسازی قیمت بلیت هواپیما بیان کرد: گرچه در ابتدای آزادسازی قیمت بلیت هواپیما، با افزایش قیمت بلیت، تقاضا کاهش می یابد، اما در بلندمدت هزینه های یارانه ای دولت برای حمایت از شرکت های هواپیمایی کاهش می یابد. همچنین، با افزایش رقابت بین شرکت های هواپیمایی، کیفیت خدمات و بهره وری صنعت هواپیمایی افزایش می یابد و قیمت بلیت هواپیما نیز کاهش می یابد.

وی ادامه داد: با توجه به این مشکلات، افزایش قیمت بلیت هواپیما به عنوان یک راه حل برای جبران کاهش درآمد شرکت های هواپیمایی پیشنهاد می شود. البته این افزایش قیمت باید به گونه ای باشد که فشار زیادی به مردم وارد نکند و باعث کاهش تقاضا برای سفر با هواپیما نشود. برای این منظور، دولت باید با همکاری شرکت های هواپیمایی، یک سازوکار مناسب برای تعیین قیمت بلیت هواپیما تدوین کند. این سازوکار باید به گونه ای باشد که از یک سو، هزینه های شرکت های هواپیمایی را پوشش دهد و از سوی دیگر، فشار زیادی بر مردم وارد نکند.

سوخت یارانه ای

پرسش: در حال حاضر شرکت های هواپیمایی یارانه سوخت دریافت می کنند. برای رشد صنعت هوایی بهتر است این روند ادامه داشته باشد؟ یا یارانه سوخت حذف شود؟

این کارشناس صنعت حمل ونقل با بیان اینکه ادامه روند دریافت یارانه سوخت توسط شرکت های هواپیمایی، چندان به نفع رشد صنعت هوایی نیست، افزود: این امر باعث می شود شرکت ها انگیزه ای برای کاهش مصرف سوخت و افزایش بهره وری آن نداشته باشند. همچنین، یارانه سوخت بهانه ای برای مداخله دولت در بازار و نرخ گذاری دستوری قیمت بلیت هواپیما از سوی دولت ایجاد می کند.

کجباف ادامه داد: در مقابل حذف یارانه سوخت به همراه آزادسازی نرخ بلیت هواپیما باعث می شود که قیمت بلیت هواپیما به قیمت واقعی خود نزدیک تر شود. این امر ممکن است باعث کاهش تقاضا برای سفر با هواپیما شود، اما در نهایت باعث می شود که صنعت هوایی به طور پایدار رشد کند.

وی خاطرنشان کرد: بنابراین به نظر می رسد که حذف یارانه سوخت، بهترین راهکار برای رشد صنعت هوایی است. البته این حذف باید به صورت تدریجی انجام شود تا تأثیر زیادی بر صنعت هوایی نداشته باشد. همچنین، باید راهکارهای جایگزینی برای حمایت از شرکت های هواپیمایی در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، دولت می تواند به شرکت های هواپیمایی تسهیلاتی ارائه کند تا هواپیماهای جدید و کارآمدتری بخرند. این امر باعث می شود که مصرف سوخت شرکت ها و در نتیجه، هزینه آنها کاهش یابد.