مترو تهران به سه برابر واگن های فعلی نیاز دارد

به گفته یک عضو کمیسیون عمران و حمل ونقل شورای شهر پایتخت، توسعه متروی تهران متوقف نمی شود و بعد از اتمام ۱۱ خط موجود و برنامه ریزی شده، حتما برای توسعه خطوط متروی جدید اقدام خواهد شد. هر قدر شهر توسعه پیدا کند، متروی تهران هم توسعه پیدا می کند.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، مترو به عنوان یکی از پرکاربردترین شبکه های حمل و نقل عمومی موضوع بحث ونظرهای گوناگونی است؛ از گفت وگوهای مسافران قطار زیرزمینی در زمان سوار شدن مترو تا اظهارنظرهای مجازی و ... . اخیرا و پس از وقوع جنگ دوازده روزه نیز نگاه ها به مترو به عنوان یکی از بسترهای اجرای پدافند غیرعامل و کاربرد پناهگاهی آن دوخته شد.

 مترو تهران اکنون یکی از شاهرگ های تردد مردم در پایتخت است. تهران با بیش از ۹ میلیون جمعیت شهری و ۱۴ میلیون تن ساکن استان، پرتراکم ترین منطقه ایران است.

علاوه بر ساکنان، عده زیادی هر روز از شهرهای مختلف برای کار، آموزش، درمان و ... به تهران می آیند. در این شهر بزرگ و پرترافیک، جابه جایی از شرق تا غرب یا شمال تا جنوب با خودرو گاه چندین ساعت زمان می برد. اما مسافران مترو بدون تحمل ترافیک در کوتاه ترین زمان و با ارزانترین قیمت مسیر خود را طی می کنند.

هر چند شلوغی مترو در ساعات پیک مانند اول صبح و بعد از ظهر، مشکلاتی را برای مسافران ایجاد می کند اما هر چه هست، تصور تهران بدون مترو با خیابان های قفل شده از ترافیک و بحران پارکینگ دیگر ممکن نیست.

شبکه مترو تهران امروز با هفت خط فعال بخش بزرگی از شمال، جنوب و شرق و تا حدودی غرب تهران را پوشش می دهد. این قطار شهری اکنون با حدود ۳۱۰ کیلومتر خط آهن و ۱۶۰ ایستگاه با استفاده از ۱۱۰۰ واگن و ۲۱۷ قطار، بزرگترین متروی خاورمیانه است و روزانه نزدیک به ۲.۵ میلیون مسافر را جا به جا می کند.

قرار است مسیرهای جدید مترو در خطوط ۸، ۹ ، ۱۰ و ۱۱ نیز به این مجموعه بزرگ اضافه شود. اما ایده طرح متروی تهران از چه زمانی مطرح شد و چه مسیری را طی کرد تا به امروز رسید؟

متروی تهران از ایده تا اجرا

بررسی های تاریخی نشان می دهد، ایده قطار زیرزمینی یا مترو برای تهران اولین بار در سال ۱۳۵۰ در زمان شهرداری «غلامرضا نیک پی» مطرح و برنامه ریزی و مطالعات ساخت آن از سال ۱۳۵۴ با کمک مشاوران فرانسوی آغاز شد. در ادامه، یک شرکت فرانسوی در سال ۱۳۵۶ عملیات اجرایی برای ساخت خط یک مترو در اراضی عباس آباد شروع کرد.

در مهر سال ۱۳۵۳، مطالعات و پژوهش های اولیه مربوط به حل مشکلات ترافیک و تاسیس مترو تهران توسط شرکت مشاور فرانسوی انجام شد. بر اساس این پژوهش ها، در آن زمان ساخت مترو به عنوان اساسی ترین راه حل بهبود ترافیک تعیین شد.

شرکت فرانسوی از سال ۱۳۵۶ عملیات اجرایی ساخت خط یک مترو را در اراضی شمال تهران (بزرگراه شهید حقانی کنونی) آغاز کرد. پس از انقلاب برای مدتی این طرح مسکوت ماند و با وجود مصوبه دولت در سال ۱۳۶۴ برای ساخت متروی تهران، عملیات اجرایی ساخت مترو متوقف شد تا اینکه بعد از جنگ و در دهه ۷۰ دوباره این طرح به جریان افتاد.

طرح اولیه مترو که در سال ۱۳۵۴ آماده شد، بارها بازبینی و اصلاح شد و طرح های مختلف توسعه به آن اضافه شد تا به امروز رسید. اکنون هفت خط مترو فعال است و خطوط مترو ۸، ۹، ۱۰ و ۱۱ نیز شروع شده و حفاری های آن در حال انجام است

اولین خط متروی تهران در مسیر برون شهری در سال ۱۳۷۷ از میدان صادقیه تا کرج افتتاح شد. آخرین ایستگاه های افتتاح شده مترو نیز مربوط به خط ۶ است که شهران در شمال غرب تهران را به حرم شاه عبدالعظیم در جنوب این شهر متصل می کند.

پیشتر تصور این بود که متروی تهران یک برنامه توسعه شهری است که در سال های بعد از جنگ برای کاهش بحران ترافیک و آلودگی هوای تهران اجرا شده است اما چندی پیش نصب تابلویی در برخی ایستگاه های مترو با عنوان پنجاهمین سالروز تاسیس متروی تهران این سوال را به وجود آورد که سابقه متروی تهران به چه زمانی بر می گردد.

به همین بهانه و برای پاسخ به این پرسش و بررسی اقدامات انجام شده برای اجرای مترو تهران به سراغ «سیدمحمد آقامیری» عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران رفتیم تا درباره این قطار زیرزمینی بیشتر بدانیم.

تاریخچه مختصر شبکه ای که روزانه بین ۲ تا ۲.۵ میلیون مسافر جابه جا می کند می کند

به گفته این عضو شورای شهر پایتخت، متروی تهران ۵۰ سال سابقه دارد و ۲۴ اردیبهشت هم پنجاهمین سالگرد تاسیس متروی تهران بود. ساختار اولیه مترو در سال ۱۳۵۴ در شهرداری تهران طراحی شد. البته کارهای عمرانی و عملیاتی زیادی انجام نشد تا اینکه به صورت جدی از دهه ۷۰ به بعد این طرح اجرایی شد.

آقامیری می افزاید: شرکت بهره برداری متروی تهران هم در همان سال ۱۳۵۴ تاسیس شد، به همین علت گفته می شود متروی تهران ۵۰ سال قدمت دارد اما بعد از تاسیس این شرکت کار زیادی انجام نشد و قرار شد فرانسوی ها ساختار متروی تهران را طراحی کنند.

۵ تا ۶ سال طول کشید تا فرانسوی ها متروی تهران را طراحی کنند که انقلاب شد. بعد از انقلاب هم که جنگ شد و ساخت متروی تهران متوقف شد. در اوایل دهه ۷۰ پیدا کردن نقشه های مترو و بازبینی آنها انجام و ساخت خط ۱ و ۲ تصویب شد و در سال ۱۳۷۷ اولین ایستگاه آن در میدان صادقیه تا کرج راه اندازی شد.

تا سال ۱۳۸۴ حدود ۷۵ کیلومتر از متروی تهران راه اندازی شده بود. ۴۵ کیلومتر آن از تهران تا کرج و ۳۰ کیلومتر آن هم در خط یک و دو با حدود ۱۵ ایستگاه بود. بعد از آن هم در دوره شهرداری آقای قالیباف تا سال ۹۶ کار جلو رفت و توسعه یافت تا اکنون که حدود ۳۱۰ کیلومتر شبکه متروی تهران با حدود ۱۶۰ ایستگاه و ۱۱۰۰ واگن داریم که به مردم خدمت رسانی و هر روز بین ۲ تا ۲.۵ میلیون نفر را جا به جا می کند.

خط جدید مترو در راه است

او درباره طرح اولیه مترو که در سال ۱۳۵۴ طراحی شد، می گوید: طرح اولیه مترو که در سال ۱۳۵۴ آماده شد، بارها بازبینی و اصلاح شد و طرح های مختلف توسعه به آن اضافه شد تا به امروز رسید. اکنون هفت خط مترو فعال است و خط مترو ۸، ۹، ۱۰ و ۱۱ نیز شروع شده و حفاری های آن در حال انجام است.

اکنون حدود ۱۰ هزار نفر از کارگر ساده تا مدیران ارشد در مجموعه متروی تهران کار می کنند

جزئیات مسیر این خطوط جدید را نمی دانم اما به تدریج که این خطوط آماه شوند، ایستگاه های آنها افتتاح می شود. به عنوان مثال خط ۸ از میدان رسالت به سمت غرب تا شهرک آزمایش و بعد به سمت جنوب تا ایستگاه شهید هاشمی و بعد به سمت شرق تا مسعودیه است. یا خط ۱۰ مترو به طول ۴۱ کیلومتر و با ۳۴ ایستگاه، شمالی ترین خط متروی تهران است که از ایستگاه وردآورد شروع می شود به سمت شمال و بزرگراه نیایش و صدر می رود و از آنجا به سمت شرق به سمت ایستگاه پلیس و قنات کوثر ادامه پیدا می کند.

توسعه متروی تهران متوقف نمی شود و بعد از اتمام این ۱۱ خط حتما برای توسعه خطوط متروی جدید برنامه ریزی خواهد شد. هر قدر شهر توسعه پیدا کند، متروی تهران هم توسعه پیدا می کند و متوقف نمی شود.

آقامیری درباره علت طرح موضوع ۵۰ سالگی مترو توضیح می دهد: بالاخره هر طرحی اجرا می شود، عرف است که مثلا برای آن پنجاهمین سالگرد می گیرند. متروی تهران هم این میزان قدمت دارد و اکنون حدود ۱۰ هزار نفر از کارگر ساده تا مدیران ارشد در مجموعه متروی تهران کار می کنند.

بیشتر بخوانید:

خطوط مترو در شرقی ترین منطقه پایتخت تکمیل می شود

دو ورودی جدید برای ایستگاه متروی علامه جعفری

افرادی که در یک طرح و مجموعه با قدمت ۵۰ سال کار می کنند نسبت به آن عِرق پیدا می کنند. در این ۵۰ سال بالاخره کار بین مدیران مختلف دست به دست شده است. البته قبل از انقلاب فقط طرح های متروی تهران آماده شده و حفاری آن شروع نشده بود. طرح ها روی کاغذ بود و اکثر خطوط، همه ایستگاه ها را خود ما ایرانی ها ساختیم و فقط برای ساخت یک یا دو تونل آن از خارجی ها کمک گرفتیم، چون اوایل دستگاه های حفاری کم داشتیم.

سیاست شورای شهر تهران، گسترش مترو است و در این مسیر حفاری چهار خط جدید مترو شروع شده است. مساله مهم خرید واگن و افزایش قطارها است

هر کیلومتر مترو ۳ هزار میلیارد تومان آب می خورد

عضو شورای شهر تهران درباره تامین واگن ها و هزینه ساخت مترو به پژوهشگر ایرنا می گوید: واگن ها فعلا چینی هستند. البته واگن مترو ملی هم تولید شده و مراحل تست آن در جریان است و اگر تایید شود، تولید انبوه واگن متروی ایرانی هم خواهیم داشت. برآوردی از اینکه تاکنون چه میزان برای ساخت مترو هزینه شده ندارم اما اکنون هزینه ساخت هر کیلومتر مترو حدود ۳ هزار میلیارد تومان است.

ساخت مترو هیچ آسیب و عوارضی برای شهر ندارد و همه آن مزیت است. اگر هم آسیبی باشد به علت کم کاری ما مسئولان و بی توجهی به مسائل اقتصادی و فرهنگی است.

مترو یک حمل و نقل پاک، بدون ترافیک، سریع، بدون دردسر و ارزان قیمت است. حالا اگر مسائلی مثل شلوغی مترو، وجود دستفروش ها یا دیر و زود شدن قطارها پیش می آیند مسائل جنبی است و ربطی به اصل مترو ندارد.

سیاست شورای شهر تهران، گسترش مترو است و در این مسیر حفاری چهار خط جدید مترو شروع شده است. مساله مهم خرید واگن و افزایش قطارها است.

همین خطوط فعلی به ۳ هزار واگن جدید نیاز دارد در حالی که اکنون فقط ۱۱۰۰ واگن داریم. کار خرید ۷۹۱ واگن جدید شروع شده است. قراردادهای خرید آن نهایی شده و اولین واگن های جدید مترو از زمستان امسال و از دی ماه وارد تهران می شوند و طی دو تا دو سال نیم ۷۹۱ واگن به ناوگان متروی تهران اضافه می شود.

عمده این واگن ها خارجی و چینی هستند البته قرارداد خرید ۱۱۳ واگن داخلی هم بسته شده است و قرار است یک شرکت دانش بنیان این واگن ها را تولید کند و اگر بتوانند به موقع تحویل بدهند. بلافاصله قراردادهای بعدی هم با شرکت ایرانی می بندیم.