◄ برقی سازی خط ریلی تهران-مشهد؛ کلید اتصال ایران به کریدور بین المللی ترانزیت

پروژه برقی سازی و افزایش سرعت خط ریلی تهران-مشهد که با مشارکت و سرمایه گذاری مشترک ایران و چین در حال انجام است، پس از سال ها تاخیر و بلاتکلیفی، finalmente وارد فاز اجرایی شده و به عنوان یکی از پروژه های کلیدی حمل ونقل ریلی کشور، تحولی بزرگ در این عرصه ایجاد خواهد کرد.

به گزارش تین نیوز، این طرح شامل بهسازی مسیر موجود، احداث خطوط جدید، برقی سازی و راه اندازی قطارهای پرسرعت است. قرار است قطارهای مسافری با سرعت ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت و قطارهای باری با سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت در این مسیر حرکت کنند. کل اعتبار این پروژه حدود ۲ میلیارد یورو برآورد شده است.

موضوع تامین مالی این پروژه توسط کشور چین در نهادهای اقتصادی ایران مانند شورای اقتصاد در حال بررسی است. پیش از این نیز در سال ۲۰۱۷ قراردادی به ارزش ۱.۷ میلیارد دلار برای این منظور امضا شده بود که طبق آن، ۱.۵ میلیارد دلار توسط صادرات بانک چین (اگزیم بانک) و ۲۰۰ میلیون دلار توسط ایران تامین می شد.

پیشینه و وضعیت کنونی

تصویب اولیه برقی سازی این خط به سال ۱۳۸۵ بازمی گردد، اما به دلیل مشکلات مختلف، حدود ۲۰ سال در حالت کش و قوس قرار داشت. دولت سیزدهم با اولویت دادن به توسعه زیرساخت های ریلی، این پروژه را مجدداً در دستور کار قرار داده و پیگیری آن را با جدیت دنبال می کند.

اهداف و مزایای کلان پروژه کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت و جایگزینی لوکوموتیوهای دیزلی با قطارهای برقی است. همچنین افزایش سرعت و ایمنی با کاهش زمان سفر و افزایش قابلیت اطمینان و ایمنی جابه جایی در کنار توسعه ترانزیت و اتصال به کریدورهای بین المللی با حلقه حیاتی اتصال ایران به ابتکار "کمربند و راه" (Belt and Road) چین است و می تواند ایران را به یک قطب ترانزیتی بین شرق و غرب تبدیل کند.

با توجه به موقعیت کلانی مشهد، این پروژه دسترسی میلیون ها زائر و گردشگر را آسان تر و سریع تر خواهد کرد.

اهمیت استراتژیک در چارچوب همکاری های ایران و چین

به گفته سید حسین میرشفیع، مشاور سابق وزیر راه، این پروژه فراتر از یک همکاری دوجانبه است که شامل تثبیت کریدور ترانزیتی و تقویت نقش ایران در پیمان شانگهای می شود.

سیاست راهبردی چین توسعه کریدورهای زمینی و سیاست ایران توسعه این کریدورها از مسیر خود است. این همکاری طبیعی منجر به تقویت ترانزیت بین دو کشور و حتی تبدیل شدن به مسیری دائمی برای تجار کشورهای ثالث (حتی غربی) به جای مسیرهای طولانی دریایی خواهد شد.

امید است با تقویت نقش ایران در این پیمان، تعهدات کشورهای عضو برای سرمایه گذاری در بخش حمل ونقل جدی تر پیگیری شود.

با شکل گیری پیمان های چندجانبه (مانند همکاری ایران، قزاقستان و ترکمنستان) و توافقات بین المللی، هزینه حمل ریلی به طور چشمگیری کاهش یافته و اکنون با حمل دریایی قابل رقابت است. فناوری های جدید مانند ردیابی یکپارچه بار نیز به این مزیت افزوده است.

نقش توان داخلی و چشم انداز آینده

تکمیل کریدور شرقی-غربی: این پروژه بخشی از پازل بزرگتری به نام کریدور شرقی-غربی (از سرخس در شمال شرق تا چشمه ثریا در شمال غرب) است.

آمادگی سرمایه گذاران و پیمانکاران داخلی: برخلاف تصور، ایران تنها متکی به ظرفیت چین نیست. سرمایه گذاران و شرکت های بزرگ پیمانکاری داخلی اعلام آمادگی کرده اند تا در پروژه های مرتبط، از جمله تکمیل برقی سازی مسیر مشهد-تبریز، مشارکت فعال داشته باشند.

پاسخگویی به نیازهای داخلی: توسعه این کریدورها علاوه بر ترانزیت، پاسخگوی نیازهای داخلی در بخش های حمل ونقل معدنی و جابه جایی مسافر نیز خواهد بود.

برقی سازی خط ریلی تهران-مشهد تنها یک پروژه بهسازی فنی نیست، بلکه گامی استراتژیک در راستای توسعه پایدار حمل ونقل، تقویت اقتصاد ملی از طریق ترانزیت، تحکیم روابط اقتصادی با چین و بهره گیری از توان داخلی است. موفقیت این پروژه می تواند ایران را به یکی از بازیگران اصلی کریدورهای حمل ونقل بین المللی تبدیل کند.