◄ داخلی سازی ادوات ریلی/ بخش اول: تولید داخلی لکوموتیو
طی سال های گذشته توسعه ترانزیت ریلی در کشورهای همسایه خودمان نظیر ترکیه و عربستان سه برابر شده است. این روند در ایران اگرچه به دلیل مسائل تحریمی، از جمله تحریم های خارجی و برخی تحریم های داخلی به دلیل عدم خودباوری و یا صرفه اقتصادی واردات یک نوع خاص از کالا و قطعات نسبت به تولید داخلی آنها توسط دلالان، به کندی پیش می رفت اما می توان گفت که عملکرد توسعه صنعت ریلی نسبت به سال های گذشته، رشد چشمگیری داشته است.
طی سال های گذشته توسعه ترانزیت ریلی در کشورهای همسایه خودمان نظیر ترکیه و عربستان سه برابر شده است. این روند در ایران اگرچه به دلیل مسائل تحریمی، از جمله تحریم های خارجی و برخی تحریم های داخلی به دلیل عدم خودباوری و یا صرفه اقتصادی واردات یک نوع خاص از کالا و قطعات نسبت به تولید داخلی آنها توسط دلالان، به کندی پیش می رفت اما می توان گفت که عملکرد توسعه صنعت ریلی نسبت به سال های گذشته، رشد چشمگیری داشته است.
مسلما تامین اعتبار پروژه های ریلی چه از طریق تامین دولتی و چه به وسیله سرمایه گذاری بخش خصوصی داخلی و خارجی، با رشد مشارکت بخش خصوصی، بیش از گذشته ممکن شده است.
تولید داخلی لکوموتیو
براین اساس، درباره تولید لکوموتیو نیز باید گفت که در سال 1390 برای نخستین بار موتور لکوموتیو باری در داخل کشور تولید شد و یک سال بعد از آن اعلام شد که نخستین لکوموتیو نیز تولید خواهد شد. در آن زمان تلاش شد تا 150 دستگاه لکوموتیو با همکاری و کمک سازندگان آلمانی ساخته شود.
در طول سال های گذشته شرکت هایی نظیر ایریکو و مپنا تلاش کردند تا تولید صد درصدی اجزا و قطعات لکوموتیو را به نام خود ثبت کنند. نخست قرار بود که گروه مپنا با انعقاد قرارداد تامین ۱۵۰ دستگاه لکوموتیو و انتقال دانش فنی و لیسانس آن با شرکت زیمنس و تاسیس کارخانهای مدرن در حوالی کرج، افتخار کسب فنآوری ساخت لکوموتیوهای مسافری و قطعات مربوط و تولید لکوموتیو دیزلالکتریک مسافری را برای اولین بار در کشور کسب کند که در این راه موفق هم شد اما وقوع تحریم ها، انجام این عملیات را با صرف زمان و هزینه بیشتری برای این شرکت رقم زد.
در طول سال های گذشته همواره کشش و درگیری بین واردکنندگان لکوموتیو و تولیدکنندگان داخلی وجود داشته که نهایتا متاثر از تحریم ها، مسئولان ایرانی در وزارت راه و شهرسازی را بر آن داشت که نسبت به تولیدات داخلی اعتماد بیشتری از خود نشان دهند؛ چراکه به زعم کارشناسان ریلی، هزینههای واردات لکوموتیو فقط بهواسطه تعرفه پایین واردات لکوموتیو و عدم استفاده از ظرفیت ساخت لکوموتیو در داخل کشور ایجاد نمیشود، بلکه کیفیت نه چندان بالای لکوموتیوهای وارداتی که منجر به افزایش هزینههای تعمیر و نگهداری میشود و نوعا هم از چین و هند وارد میشوند، مزید بر علت بوده است.
بنابراین نهایتا مپنا و چند شرکت داخلی دیگر، همه تلاش خود را به کار گرفتند تا تولید لکوموتیو باری و مسافری را به نام خود ثبت کنند. تشویق دولت نیز با ارائه مشوقهای مختلف برای سرمایهگذاری بخش خصوصی داخلی و خارجی به سرمایهگذاری در این صنعت، اعتماد به مجموعههای داخلی برای تولید لکوموتیو، انتقال تکنولوژی ساخت لکوموتیو به داخل بهجای واردات مستقیم آن از خارج، تسهیل شرایط برای تولیدکنندگان داخلی لکوموتیو بهجای کاهش تعرفه واردات آن که به فرصتی برای شرکتهای خارجی تبدیل شده بود، از راهکارهای ارائهشده بهمنظور کاهش هزینههای واردات این صنعت، کاهش هزینههای ثانوی لکوموتیو مثل هزینه تعمیر و نگهداری و در نتیجه افزایش بهرهوری در حملونقل ریلی بود.
این در حالی است که تقریبا دو سال است که به شکلی جدی تر نهضت قطعهسازی در شرکتهای داخلی آغازشده و هماکنون ۶۰ درصد تولید لکوموتیو در کشور داخلی سازی شده است.
وزیر راه و شهرسازی در سال گذشته درباره بومی سازی صنعت مهم لکوموتیوسازی در کشور گفته بود: همه کارخانه های تولید لکوموتیو در کشور فعال شده اند و این در حالی است که ما تا به حال کمتر از توان داخلی بهره برده ایم. این سخن وزیر راه وشهرسازی درباره عدم استفاده یا بهتر است بگوییم استفاده کم از ظرفیت و توان بخش خصوصی و داخلی کشور به ویژه در صنعت ریلی همانقدر درست است که اهتمام ویژه این وزارتخانه بر استفاده از توان داخل در زمان فعلی.
در حال حاضر شرکت مپنا، شرکت واگنپارس، واگنسازی تهران، پلورسبز و ایریکو شرکتهای واگنسازی داخلی هستند به عنوان مثال واگنسازی تهران سال گذشته قرارداد ساخت 630 واگن مترو را در کارنامه خود دارد و شرکت مهندسی و ساخت لکوموتیو مپنا نیز که در سال 1385 راه افتاده در سال 89 موفق به تولید 150 دستگاه لکوموتیو با همکاری زیمنس شد. این شرکت خردادماه سال 1399 نیز از یک دستگاه لوکوموتیو باری مپ ۲۴ ساخت شرکت مپنا رونمایی کرد و هماکنون نیز به صورت حرفهای نسبت به ساخت و تجهیز و تعمیر لکوموتیوهای باری و مسافری مشغول است.
حمل و نقل ریلی دارای ظرفیتهای بزرگی برای کاهش وابستگی به بودجه و جذب سرمایه های داخلی و خارجی است و فعالسازی این ظرفیتها مستلزم تسهیل و روانسازی قوانین و مقررات و تعریف دقیق بستههای حمایتی در جهت ایجاد جذابیت سرمایه گذاری در حملونقل ریلی است.
در سال گذشته به منظور توسعه ناوگان لکوموتیو، قراردادی برای تولید ۱۰ دستگاه لکوموتیو به نام پارس-۳۳ با شرکت واگن پارس بسته شد. ضمن اینکه مپنا لکوموتیو نیز مجهز به سالنهای بوژی، بدنه، رنگ، مونتاژ و تست به منظور تولید انواع لکوموتیو و واگن است و برای تولید لکوموتیو صد درصد به دانش و توان لازم مجهز است.
* در قسمت دوم به توان داخلی سازی ریل و سوزن در صنعت ریلی خواهیم پرداخت
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمیکند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.