واقعیت‌های یک سوژه مجازی

مانند بسیاری از ویدئوهای اینترنتی که در گروه‌های مختلف پخش و بازنشر می‌شود، تمایلی به دیدن این یکی هم نداشتم به‌ویژه که توضیح نوشته شده در آن با علامت خنده، حالتی تمسخرآمیز داشت و بعید نبود شیطنت‌آمیزانه، بخواهد موضوعی را وارونه جلوه دهد یا به قول معروف «ساختگی» باشد، اما تاکید مدیرمسئول روزنامه بر تماشای ویدئو، باعث شد آن را باز کنم و از واقعی بودنش مطمئن شوم.

این ویدئو نشان می‌دهد در چند هفته گذشته، یک قطار باری در جایی از مسیر توقف کرده است. شخصی که غذای نذری دریافت کرده، با عجله در حال دویدن به سمت قطار است و به محض سوار شدن، قطار دوباره به راه می‌افتد.

معلوم نیست شخصی که از قطار پیاده شده لکوموتیوران، نیروی انسانی قطار یا حتی از مسافران است اما آنچه مشخص است و تهیه‌کننده ویدئو هم توضیح می‌دهد، این است که توقف قطار برای دریافت غذای نذری بوده است؛‌ مسئله‌ای که براساس سخن کارشناسان، تخلفی آشکار بوده و ازسوی مسافران (قطارمسافری) یا صاحبان کالا (در قطار باری) قابل پیگیری و شکایت است.

کارشناسان می‌گویند هرگونه حرکت یا توقف قطار در مسیر، باید با کسب تکلیف از مرکز کنترل ترافیک باشد و در موارد اضطراری نیز ممکن است رئیس قطار و لکوموتیوران تصمیم به توقف بدون برنامه بگیرند که در این موارد نیز بلافاصله پس از توقف یا حرکت دوباره باید به مرکز کنترل ترافیک، اطلاع‌رسانی و علت توقف، اعلام شود.

به‌عنوان نمونه رئیس قطار در برخورد با یک مانع می‌تواند ابتدا توقف کرده و سپس موضوع را گزارش کند.

آنطور که کارشناسان می‌گویند همه حرکت‌ها و توقف‌های قطار باید براساس برنامه و در صورت خارج از برنامه بودن، باید با اطلاع مراجع بالاتر باشد. همین مسئله نشان می‌دهد اگر توقفی خارج از برنامه در مسیر رخ دهد و در ادامه مسیر نیز درباره آن اطلاع‌رسانی نشود، تخلف به شمار رفته و باید به موضوع رسیدگی شده و با فرد خاطی در این زمینه برخورد شود.

توقف قطار برای دریافت غذای نذری، چه لکوموتیوران درباره آن اطلاع‌رسانی کرده باشد چه نه؛ به‌طور مسلم توقفی خارج از برنامه است و حتی اگر فرض کنیم با اطلاع مقامات بالاتر در مرکز کنترل ترافیک انجام شده باشد، توجیه‌پذیر نیست.

در این جا می‌توان پای آموزش انسانی کارکنان راه‌آهن را پیش کشید و ادعا کرد تاثیرگذار نبودن آموزش بر فردی که در هر رده کاری، چنین توقفی را جایز دانسته، عامل اصلی بروز این اتفاق بوده است.

البته سهم ضعف نظارت را نیز در بروز چنین رفتاری نباید از یاد برد.

در واقع وقتی با تخلفاتی از این دست برخورد نشده یا نظارت درستی بر روند رفتارهای خارج از برنامه در قطارها وجود نداشته باشد، چنین اقدام‌هایی عادی می‌شود.

 از منظری دیگر می‌توان گفت در شرایطی که تاخیرهای طولانی، مورد بررسی و نظارت دقیق قرار نگرفته و با آنها برخورد درستی نشود، شاید برخی کارکنان راه‌آهن به خود حق دهند معطل کردن مسافران یا صاحبان کالا به مدت چند دقیقه را امری بی‌اهمیت فرض کرده و ابایی از توقف‌های دلخواه نداشته باشند.

به‌هرحال آنچه در این اتفاق بیش از همه مشهود است، عملکرد نادرست نیروی انسانی است.

چه گناه آن را به گردن آموزش بیندازیم، چه نظارت، چیزی از مسئولیت نیروی انسانی در این اتفاق کم نمی‌شود و به همین دلیل تاکید چندباره بر لزوم تقویت وجدان کاری و انگیزه‌های نیروی کار برای انجام دادن وظایف به بهترین شکل ممکن و پرهیز از اقداماتی که قطار را حتی برای ثانیه‌ای معطل امیال شخص کند، ضروری به نظر می‌رسد.

اکرم امینی - روزنامه‌نگار