حذف تدریجی خوزستان از نقشه ترانزیت کشور؛ پروژه های راهبردی کهگیلویه و بویراحمد، شهرهای ایذه و اهواز را دور می زند
با سرعت گرفتن پروژه های راهبردی در کهگیلویه و بویراحمد، کریدور ترانزیتی جدیدی در حال شکل گیری است که با حذف مسیر فعلی ایذه و اهواز، عملاً خوزستان را از شاهراه اقتصادی جنوب به مرکز کشور کنار می زند؛ رقابتی که زنگ خطر را برای آینده اقتصادی شرق خوزستان به صدا درآورده است.
با سرعت گرفتن پروژه های راهبردی در کهگیلویه و بویراحمد، کریدور ترانزیتی جدیدی در حال شکل گیری است که با حذف مسیر فعلی ایذه و اهواز، عملاً خوزستان را از شاهراه اقتصادی جنوب به مرکز کشور کنار می زند؛ رقابتی که زنگ خطر را برای آینده اقتصادی شرق خوزستان به صدا درآورده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از خبرآنلاین، برای درک اهمیت این موضوع، ابتدا باید بدانیم "مسیر ترانزیتی" چیست. تصور کنید رگ های یک کشور، جاده های آن هستند و خونی که در این رگ ها جریان دارد، کالاها، کامیون ها و پولی است که جابجا می شود. هر شهری که در مسیر این رگ های اصلی قرار بگیرد، از این جریان خون اقتصادی بهره مند می شود؛ رستوران ها، تعمیرگاه ها، فروشگاه ها و خدمات بیشماری در کنار این جاده ها شکل می گیرد و باعث رونق و اشتغال می شود.
استان خوزستان به دلیل داشتن بنادر مهمی مانند بندر امام خمینی (ره)، همیشه یکی از اصلی ترین مبادی ورودی کالا به کشور بوده است. کالاهایی که از این بندر وارد می شوند، باید از طریق جاده ها به مرکز کشور و شهرهای بزرگی مانند اصفهان و تهران برسند. حالا، یک رقابت بزرگ و استراتژیک بر سر اینکه "کدام جاده" این وظیفه حیاتی را بر عهده بگیرد، میان دو استان همسایه، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد، در گرفته است.
بخش اول: مسیر کنونی؛ جاده ای که نفس های آخر را می کشد
در حال حاضر، مسیر اصلی و سنتی برای انتقال کالا از بندر امام به سمت اصفهان، از قلب استان خوزستان و شهرهایی مانند هفتکل، باغملک و به ویژه ایذه عبور می کند. این جاده که سال هاست به اقتصاد این مناطق خدمت کرده، با مشکلات جدی روبرو است:
-
جاده ای کوهستانی و خطرناک: مسیر ایذه به سمت دهدز و اصفهان، یک مسیر بسیار صعب العبور، با پیچ های تند و گردنه های خطرناک است. این جاده به دلیل تصادفات مرگبار، به یکی از محورهای پرخطر کشور شهرت دارد.
-
سرعت پایین و هزینه بالا: عبور کامیون های سنگین از این مسیر کوهستانی، بسیار زمان بر و پرهزینه است. مصرف سوخت بالا، استهلاک شدید وسایل نقلیه و زمان طولانی حمل ونقل، همگی از جذابیت این مسیر برای شرکت های حمل ونقل کاسته اند.
-
ظرفیت محدود: این جاده دیگر ظرفیت پذیرش حجم عظیم کالاهای وارداتی و صادراتی را ندارد و ترافیک سنگین، عملاً آن را قفل کرده است.
به زبان ساده، این رگ حیاتی قدیمی، دچار گرفتگی شدید شده و دیگر نمی تواند خون اقتصاد را به درستی پمپاژ کند.
بخش دوم: نقشه رقیب؛ کهگیلویه و بویراحمد چگونه بازی را عوض می کند؟
درست در همین زمان، مدیران و برنامه ریزان در استان همسایه، یعنی کهگیلویه و بویراحمد، با آینده نگری یک نقشه هوشمندانه و جایگزین را طراحی و با سرعت در حال اجرای آن هستند. مسیر جدیدی که آنها تعریف کرده اند، به جای عبور از ایذه، راه خود را کج کرده و از شهرهای بهبهان (در خوزستان) و دهدشت (در کهگیلویه و بویراحمد) به سمت اصفهان می رود.
مزایای این مسیر جدید چیست؟
-
کوتاه تر و سریع تر: این جاده جدید به طور قابل توجهی مسافت بین بنادر جنوبی و مرکز کشور را کاهش می دهد.
-
ایمن تر و استانداردتر: مسیر جدید به صورت بزرگراه یا جاده های اصلی استاندارد ساخته می شود که فاقد پیچ ها و گردنه های خطرناک مسیر ایذه است. این یعنی کاهش تصادفات و افزایش ایمنی.
-
جذابیت اقتصادی: برای یک راننده کامیون یا یک شرکت حمل ونقل، مسیری که هم کوتاه تر، هم ایمن تر و هم کم هزینه تر باشد، مانند یک آهنربا عمل می کند. طبیعی است که در آینده نزدیک، تقریباً تمام ترافیک سنگین ترانزیتی، این مسیر جدید را انتخاب خواهد کرد.
پروژه هایی مانند کلنگ زنی مسیر ۱۶ کیلومتری "پل خیرآباد تا پل پادوک" که توسط چهره های بانفوذ استان کهگیلویه و بویراحمد دنبال می شود، قطعات نهایی این پازل بزرگ هستند که با تکمیل آن، مسیر قدیمی ایذه رسماً از دور خارج خواهد شد.
بخش سوم: زلزله اقتصادی در راه؛ چه بر سر شهرهای خوزستان می آید؟
اگر این اتفاق رخ دهد – که به نظر می رسد با سرعت در حال وقوع است – یک شوک بزرگ اقتصادی به شرق خوزستان و حتی شهر اهواز وارد خواهد شد.
-
مرگ تدریجی اقتصاد ایذه، باغملک و هفتکل: با حذف این شهرها از مسیر اصلی ترانزیت، تمام کسب وکارهایی که به این جاده وابسته بودند، از بین خواهند رفت. رستوران ها مشتریان خود را از دست می دهند، تعمیرگاه ها بیکار می شوند و رونق اقتصادی منطقه به شدت سقوط می کند. این شهرها که هم اکنون نیز با محرومیت دست وپنجه نرم می کنند، در انزوای اقتصادی عمیق تری فرو خواهند رفت.
-
اهواز و بنادر خرمشهر و آبادان هم در خطرند: این استراتژی فقط به رقابت با ایذه محدود نمی شود. تحلیلگران معتقدند که در گام بعدی، با اتصال بنادر بوشهر به این شبکه جاده ای جدید، حتی موقعیت ترانزیتی شهر اهواز و بنادر مهمی مانند خرمشهر و آبادان نیز به چالش کشیده می شود. به عبارت دیگر، کل استان خوزستان در خطر از دست دادن جایگاه تاریخی خود به عنوان "دروازه اقتصادی ایران" قرار دارد.
تصور کنید یک خیابان شلوغ و پر از مغازه را ناگهان به یک کوچه بن بست تبدیل کنند. این دقیقاً همان بلایی است که با تکمیل پروژه رقیب، بر سر جاده های شرق خوزستان خواهد آمد.
بخش چهارم: پشت پرده ماجرا؛ ضعف مدیریت یا تعارض منافع؟
سوال اساسی که در تحلیل ارائه شده مطرح می شود این است: چرا در حالی که استان همسایه با تمام قوا در حال ساختن آینده اقتصادی خود است، در خوزستان شاهد یک سکون و بی توجهی نگران کننده هستیم؟
تحلیلگر در یادداشت خود به چند دلیل اشاره می کند:
-
روزمرگی و ضعف مدیران خوزستان: به نظر می رسد مدیران و نمایندگان استان، به جای داشتن یک "نگاه راهبردی و کلان" برای آینده، درگیر مسائل روزمره و عوام گرایانه شده اند و از رقابت بزرگی که در جریان است، غافل مانده اند.
-
تعلل در اجرای پروژه های خوزستان: پروژه های حیاتی برای خوزستان مانند تونل "ایذه - کارون ۳" (که می توانست مسیر ایذه را بهبود بخشد)، جاده میان بر "اهواز - هفتکل" و مسیر "مسجدسلیمان - الیگودرز" یا با تأخیر شدید مواجه اند یا کارگاه های آنها تعطیل شده است. بودجه های این پروژه ها نیز به درستی جذب نمی شود.
-
شائبه تعارض منافع: حال این سوال های جنجالی مطرح میشود که: آیا این تعلل ها عمدی است؟ آیا اینکه مدیریت اداره کل راه استان خوزستان بر عهده فردی از استان همجوار است و این شائبه را ایجاد نمی کند که شاید عدم پیشرفت پروژه های خوزستان، به نفع پیشرفت پروژه های استان رقیب تمام می شود؟
این رقابت تنها بر سر جاده نیست. پیش از این، مسائلی مانند انتقال آب از سرشاخه های رودخانه های شرق خوزستان نیز باعث نگرانی شده بود. به نظر می رسد خوزستان در یک رقابت چندجانبه، در حال از دست دادن منابع و فرصت های خود به نفع همسایگان است.
خوزستان بر سر دو راهی؛ انفعال یا اقدام فوری؟
گزارش ها و تحلیل های موجود نشان می دهد که آینده ترانزیتی و اقتصادی خوزستان با یک تهدید جدی و واقعی روبرو است. این یک پیش بینی دور از ذهن نیست، بلکه نتیجه طبیعی پروژه هایی است که هم اکنون با سرعت در حال اجرا هستند. اگر مدیران، نمایندگان و دلسوزان استان خوزستان با یک نگاه واحد و راهبردی برای تسریع در پروژه های راه سازی حیاتی خود اقدام نکنند، در آینده ای نه چندان دور، باید شاهد به حاشیه رفتن یکی از استراتژیک ترین استان های کشور در معادلات اقتصادی و حمل ونقل ایران باشیم. این دیگر یک تحلیل نیست، بلکه یک هشدار فوری است.
