کلاف سردرگم حمل و نقل جاد‌ه‌ ای

در حالی که وعده گران نشدن بلیط اتوبوس پیش از نوروز اعلام شده بود، در سال جدید قیمت ها با افزایش ۲۵ درصدی مواجه شده است.

ماجرای افزایش نرخ اتوبوس در نوروز

اگرچه افزایش نرخ بلیط اتوبوس باعث تحمیل هزینه های مضاعف به مردم و دشوارتر شدن سفر شد؛ اما با نشستن پای درد دل اتوبوس رانان می توان در یافت که حتی نرخ های افزایش یافته نیز کفاف هزینه های آن ها را نمی دهد.

احمدرضا عامری، رئیس اتحادیه شرکت های تعاونی مسافربری ، در خصوص علت گران شدن نرخ بلیط اتوبوس در آستانه سال جاری به خبرنگار کجارو گفت:در خصوص نرخ باید بگویم از آنجایی که اتوبوس ها باید یک سر خالی برمی گشتند، هزینه ها بیشتر بود. توجه داشته باشید وقتی مردم در نوروز به سفر می روند، تا یک مدتی پس از آن خبری از سفر نیست و در اصطلاح اتوبوس رانی، به این وضعیت «یک سر خالی» می گوییم. به همین علت و با هدف جبران هزینه های یک سر خالی، درصدی روی نرخ بلیط اتوبوس افزوده می شود.

واقعیت این است که در خصوص مسئله قیمت بلیط اتوبوس ها دو مسئله وجود دارد؛ یک سوی این ماجرا مردمی قرار دارند که با مشکلات معیشتی روبه رو هستند و یک سوی آن اتوبوس دارانی هستند که با هزینه های بالای استهلاک خودروهایشان مواجه هستند؛ بنابراین لازم است که ملاحظات هر دو سمت در نظر گرفته شود.

رئیس اتحادیه شرکت های تعاونی مسافربری در خصوص چگونگی تعیین صحیح نرخ بلیط در جهت رعایت عدالت برای هر دو سوی درگیر این ماجرا گفت:سازمان حمل و نقل در این خصوص کارشناسی کرده است و بر همین مبنا به ازای هر نفر، کیلومتری ۱۲۰۰ تومان در نظر گرفته شده است؛ اما آنچه به آن عمل می شود نفر کیلومتری ۱۹۵ تومان است. کارشناسان ما نیز مسئله را بررسی کرده اند و به رقم نفر کیلومتری ۱۶۰۰ تومان رسیده اند. بنابراین فاصله قیمتی از زمین تا آسمان است؛ با این اوصاف ما داریم به خاطر مردم این نرخ را تحمل می کنیم و در این شرایط برخی از ماشین داران از شبکه خارج می شوند.

خروج اتوبوس داران از صنعت حمل ونقل

در شرایطی که نرخ بلیط اتوبوس های بین شهری کفاف هزینه های اتوبوس داران را نمی دهد، در سال های اخیر برخی از آن ها از گردونه صنعت حمل ونقل خارج شده اند.

رئیس اتحادیه شرکت های تعاونی مسافربری ضمن اشاره به آمار اتوبوس های خارج شده به خبرنگار کجارو گفت:سال گذشته آمار خروج ماشین داران نزدیک به ۱۵,۵۰۰ دستگاه اتوبوس بود که امسال به ۸,۰۰۰ مورد رسیده است؛ یعنی یک مملکتی داریم که ۱,۶۴۸,۱۹۵ کیلومتر مربع وسعت دارد و به جز این اتوبوس هم هیچ چیزی ندارد. درست است کسانی که وضع اقتصادی بهتری دارند خودرو خریداری کرده اند؛ اما ما که شعارمان حمایت از محرومان و مستضعفان است، با این افراد بدون خودرو چه کار کنیم؟ آیا نباید سوار اتوبوس شوند؟

عامری در پاسخ به این پرسش که علت کم بودن بلیط اتوبوس در نوروز را مربوط به چه عاملی می داند، گفت:وقتی نزدیک به ۴۷ یا ۴۸ درصد ظرفیت ناوگان (به دلیل نرخ پایین بلیط ها) کم می شود؛ طبیعتا به شکل خودکار بر تامین و تهیه بلیط تاثیر می گذارد.

وی در پاسخ به این پرسش که پیشنهاد اتحادیه برای حل مشکل و چالش فعلی در زمینه تهیه و تامین ظرفیت مورد نیاز در حوزه اتوبوس های بین شهری چیست، گفت:پیشنهاد ما این است که در گام نخست نرخ باید اصلاح شود و بعد باید در نظر داشت که هزینه بلیط اتوبوس با جیب مردم ارتباط دارد و مردم باید توان اقتصادی سفر را داشته باشند؛ بنابراین در نظر داشته باشید که سفر رابطه مستقیم با شکوفایی اقتصاد دارد و مردم باید پول اضافی داشته و امکان سفر کردن را داشته باشند.

از سوی دیگر ماجرا، داریوش باقر جوان، مدیرکل دفتر حمل ونقل مسافری سازمان راهداری، نیز در خصوص چالش های موجود در خصوص نرخ بلیط اتوبوس های بین شهری ابراز داشت:در حال حاضر، نرخ بلیط اتوبوس در شهرهای مختلف ۲۵ درصد کاهش یافته است و تصمیم گیری برای نرخ جدید بلیط اتوبوس هم منوط به ستاد تنظیم بازار است.

او ادامه داد: میزان تولید داخل در خصوص اتوبوس جوابگو نیست و برای بهبود وضعیت حمل ونقل مسافری در کشور باید در خصوص نرخ ها بازنگری شود.

حرف از بازنگری و افزایش قیمت بلیط اتوبوس های بین شهری در حالی مطرح می شود که قیمت های کنونی نیز برای بخش قابل توجهی از مردم بالا ارزیابی می شود و با هزینه های موجود امکان سفر و گردشگری لااقل از قشر ضعیف جامعه سلب شده است.

لزوم ورود دولت به موضوع

در یک سال گذشته به دنبال افزایش قابل ملاحظه نرخ دلار، هزینه های استهلاک اتوبوس ها هم افزایش چشمگیر داشته است. از سوی دیگر مردم نیز با توجه به افزایش هزینه های معیشتی، توان کافی برای پرداخت هزینه های بالا را برای سفر ندارند. در این شرایط زمزمه هایی از افزایش دوباره قیمت بلیط اتوبوس در اردیبهشت ماه به گوش می رسد؛ موضوعی که در صورت تحقق، شاید سفر و گردشگری را از سبد خرید بخش بزرگی از مردم، خصوصا اقشار کم درآمد، خارج کند.

با توجه به شرایط کنونی و با نظر به این واقعیت که استهلاک مهم ترین هزینه رانندگان اتوبوس را شامل می شود، ارائه قطعات ارزان تر لوازم یدکی توسط دولت می تواند راهکاری برای عبور از شرایط فعلی باشد.

در همین رابطه رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای در خصوص تخصیص یارانه به اقلام مورد نیاز رانندگان از مذاکراتی با برخی از وزارتخانه ها از جمله وزارت صمت خبر داد و گفت: به دنبال آن هستیم تا سهمیه لاستیک را برای رانندگان در نظر بگیریم. کما اینکه در ایام اربعین نیز این اتفاق افتاد و وزارت صمت همراهی کرد و لاستیک سهمیه ای به سازمان راهداری تخصیص یافت؛ در نظر داریم تا بخشی از هزینه های رانندگان، از طریق ارزان تحویل دادن قطعات خودرو تامین شود.

امانی ادامه داد: هم اکنون لاستیک از طریق سامانه وزارت صمت و با ارز ۲۸,۵۰۰ تومان به رانندگان ارائه می شود. به دنبال آن هستیم تا تمهیدات مناسب تری برای رانندگان در نظر بگیریم.

با توجه به اهمیت و تاثیرگذاری مثبت سفر و گردشگری بر روحیه و سبک زندگی مردم انتظار می رود که دولت به موضوع ورود کرده و با پرداخت یارانه یا هر تدبیر ویژه دیگر، امکان سفر را برای مردم با نرخ مناسب فراهم کند.