تجارت ایران و اوراسیا به ۱۰ میلیارد دلار افزایش می یابد

به گزارش تین نیوز به نقل از تسنیم، با آغاز اجرای توافقنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، در میز اقتصاد شبکه خبر با حضور محمدعلی دهقان دهنوی (رئیس سازمان توسعه تجارت)، محمد لاهوتی (رئیس کنفدراسیون صادرات ایران) و محمدعلی بهپوری (مدیرکل دفتر واردات گمرک)، ابعاد این توافقنامه بررسی شد.

سؤال: این توافقنامه از امروز اجرایی شده است. منظور از تجارت آزاد چیست و چه تغییری در روابط تجاری ایران با پنج کشور عضو اتحادیه اوراسیا ایجاد خواهد شد؟

دهقان دهنوی: تجارت آزاد به معنای کاهش یا حذف کامل تعرفه های گمرکی میان کشورهای عضو توافق است. در قالب این توافقنامه، حدود 87 درصد کالاهای مبادله ای میان ایران و پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان) از امروز با تعرفه صفر مبادله می شود. این توافق گامی مهم برای تسهیل صادرات، کاهش هزینه ها و افزایش رقابت پذیری محصولات ایرانی در این بازارها است.

سؤال: این کاهش تعرفه چه تأثیری برای فعالان اقتصادی، صادرکنندگان و مصرف کنندگان دارد؟

لاهوتی: با صفر شدن تعرفه ها برای بیش از 4700 ردیف کالا، قدرت رقابتی صادرکنندگان ایرانی در بازارهای اوراسیا افزایش می یابد. این توافق اولین گام برای پیوستن ایران به زنجیره تجارت جهانی است. از سوی دیگر، تولیدکنندگان می توانند مواد اولیه مورد نیاز خود را با هزینه کمتر وارد کنند. البته باید توجه داشت که فقط 13 درصد کالاها مانند خودرو مشمول این تعرفه صفر نمی شود.

سؤال: آیا نگرانی هایی هم درخصوص آسیب به تولید داخل وجود دارد؟

دهقان دهنوی: بله، همان طور که فرصت هایی برای صادرات و سرمایه گذاری ایجاد می شود، تهدیدهایی نیز وجود دارد. ممکن است برخی تولیدکنندگان داخلی که توان رقابت ندارند، تحت فشار قرار گیرند. اما برای این موارد، در توافقنامه سازوکارهایی برای حمایت از تولید داخل از جمله امکان افزایش موقت تعرفه یا سهمیه بندی واردات برای کالاهای خاص پیش بینی شده است.

سؤال: آیا این توافق فرصت هایی برای سرمایه گذاری مشترک هم فراهم می کند؟

دهقان دهنوی: قطعاً. یکی از مهم ترین مزایای توسعه تجارت، افزایش تعاملات اقتصادی و سرمایه گذاری مشترک است. این همکاری ها می توانند منجر به ارتقاء فناوری، بهره وری و توسعه بازارهای صادراتی جدید برای ایران شود.

سؤال: گمرک به عنوان یکی از نهادهای کلیدی در اجرای این توافقنامه، چه اقداماتی انجام داده است؟

بهپوری: گمرک ایران پیش از آغاز رسمی توافق، اقدامات متعددی انجام داده است؛ از جمله تشکیل کارگروه های ملی و داخلی برای هماهنگی بین دستگاه ها و گمرکات و همچنین آغاز تبادل الکترونیکی اطلاعات با کشورهای عضو اوراسیا. صدور گواهی مبدأ به صورت الکترونیکی (فرم CDT) و دریافت نمونه مهر و امضاها از سفارت ایران در روسیه نیز در دست اجراست تا کالاهای مشمول این توافق، با نرخ صفر ترخیص شوند.

سؤال: آیا تعداد اقلام مشمول این توافقنامه در مقایسه با توافق ترجیحی قبلی افزایش یافته است؟

بهپوری: بله. در توافق ترجیحی قبلی، فقط حدود 400 ردیف تعرفه ای مشمول کاهش تعرفه بودند، اما در توافق تجارت آزاد، این تعداد به حدود 4700 ردیف کالا افزایش یافته ایت و با احتساب کدهای هشت رقمی، به بیش از 7 هزار قلم کالا می رسد.

سؤال: تهدیدهای بالقوه این توافقنامه برای اقتصاد کشور چیست؟

لاهوتی: تهدیدها بیشتر در بخش واردات است، نه صادرات. اگر تولیدکنندگان ما نتوانند با کیفیت و قیمت رقابتی محصول ارائه دهند، ممکن است با چالش مواجه شوند. اما این توافق می تواند زمینه را برای بهبود کیفیت و مشارکت در سرمایه گذاری های مشترک فراهم کند. مزیت سنجی دقیق و استفاده از ظرفیت شرکای خارجی برای ارتقاء تولیدات، از راهکارهای مهم پیش روست.

سوال: نقش گمرک در اجرای این توافقنامه چیست و آیا آماده اجرای آن است؟

بهپوری: گمرک ایران با تجربه تجارت ترجیحی با اوراسیا، آماده اجرای این توافق است. کارگروهی برای هماهنگی و تبادل اطلاعات الکترونیکی تشکیل شده و گمرکات کشور با دریافت اسکن گواهی های مبدأ، می توانند کالاها را با تعرفه صفر ترخیص کنند. اگرچه فرآیند دیجیتال با برخی کشورها مانند قزاقستان زمان بر است، اما به صورت فیزیکی مشکلی وجود ندارد.

دهقان دهنوی: گمرک همکاری خوبی داشته و اسکن گواهی های مبدأ به گمرکات ابلاغ شده است. فرآیند فیزیکی ترخیص آغاز شده است و مشکلات احتمالی به سرعت رفع خواهد شد.

سوال: چرا برخی اتاق های بازرگانی در ارسال گواهی های مبدأ تأخیر دارند؟

دهقان دهنوی: از 25 تا 26 اتاق بازرگانی، پنج اتاق هنوز گواهی های خود را ارسال نکرده اند که این تأخیر می تواند مانع بهره مندی از تعرفه صفر برای صادرات ایران شود. اگر تا هفته آینده این مشکل رفع نشود، اسامی این اتاق ها اعلام خواهد شد. اتاق ها باید وظایف خود را به سرعت انجام دهند.

سوال: چه زمانی فرآیند تبادل اطلاعات الکترونیکی صورت می گیرد؟

بهپوری: قزاقستان اعلام کرده که برای تبادل دیجیتال اطلاعات به شش ماه زمان نیاز دارد، اما سایر کشورها آماده اند. گمرک ایران با استفاده از آدرس های صحت سنجی و اسکن گواهی ها، فرآیند را مدیریت می کند تا تجارت بدون وقفه پیش برود.

سوال: چشم انداز تجارت ایران با اوراسیا چیست؟

دهقان دهنوی: پیش بینی می شود حجم تجارت دوطرفه با این پنج کشور به حداقل 10 میلیارد دلار برسد. این توافق، گامی مهم برای اتصال ایران به اقتصاد جهانی است و با همکاری دولت، بخش خصوصی و گمرک، می تواند به توسعه صادرات و جذب سرمایه گذاری منجر شود.

لاهوتی: این توافق، تمرینی برای حضور در تجارت جهانی است و با مزیت سنجی و سرمایه گذاری مشترک، می توان تولیدات صادرات محور را تقویت کرد.

جمع بندی:
توافقنامه تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، با حذف تعرفه های 87 درصد کالاها، فرصت بی سابقه ای برای توسعه تجارت ایران فراهم کرده است. موفقیت این توافق به هماهنگی دستگاه ها، آمادگی بخش خصوصی و اجرای دقیق فرآیندها در گمرک بستگی دارد. فعالان اقتصادی باید با رصد بازارها و تطبیق با استانداردها، از این فرصت برای تقویت صادرات و تولید بهره ببرند.