گزارشی از سرمایه گذاری در راه اندازی کارواش

روند آپارتمان نشینی و نبود جا و مکان برای شستن شخصی اتومبیل، هزینه های بالای آب و کمبود آب هم موجب شده فرهنگ استفاده از کارواش رفته رفته در جامعه ایران یا حداقل در کلانشهرها نهادینه شود. البته کارواش داران قدیمی گلایه هایی دارند که بیشتر به حضور بیش از اندازه و بیش از نیاز بازار سرمایه گذاران جدید خرده می گیرند.

مجید رشیدی، مدیرعامل کارواش تابان در این گزارش از چم و خم این کار گفته است؛ اینکه چه مسائلی در بازار این کار وجود دارد، چه میزان فضا برای راه اندازی یک کارواش مورد نیاز است و اصولا چه مقدار سرمایه  اولیه لازم است تا یک نفر بتواند کارواشی راه اندازی کند و به موفقیتش امیدوار باشد.

ازدحام کارواش ها موجب اخلال در بازار می شود
پاسخ به هر نیازی با توجه به میزان این نیاز تعریف می شود به ویژه به لحاظ پراکنش جمعیت است که چنین نیازی تعریف می شود. اما به نظر می رسد در بازار کارواش چنین مسئله ای در نظر گرفته نشده و در بعضی از مناطق با تراکم کارواش مواجه هستیم و در بعضی از مناطق با کمبود کارواش. تراکم این واحدهای خدماتی در یک منطقه در نهایت به کسادی کسب وکار واحدها در درازمدت منجر می شود.
رشیدی دراین باره به «فرصت امروز» می گوید: یکی از مهم ترین مشکلات حال حاضر صاحبان این کسب وکار همین امر است. چون معمولا تازه واردها به مناطقی اضافه می شوند که افراد قدیمی تر حضور دارند و کسب وکارشان هم موفق است اما ورود بیش از اندازه به برهم خوردن توازن منطقه منجر می شود. نتیجه این امر هم این مسئله است که کارواش هایی با کمترین امکانات ایجاد می شود که مجبور هستند قیمت ها را به اصطلاح بشکنند. در این صورت بازار را به هم می ریزند و افراد زیادی متضرر می شوند.
بنابراین باید در صدور پروانه کسب دقت بیشتری انجام شود. چون یک کارواش مجموعه ای از کارگر و کارفرما است که معمولا کمتر از 20نفر نیستند و در صورت ضرردهی از کار بیکار می شوند. وی در ادامه از دیگر عوامل تاثیرگذار بر شغل کارواش داری به آب وهوا، آلودگی هوا و... اشاره می کند که موجب ریزش مشتری می شود.

متراژ مورد نیاز کارواش داری
مجید رشیدی در پاسخ به این پرسش که آیا استانداردی در این میان وجود که نشان دهد واحدهای کارواشی در چه فاصله ای از هم باید قرار داشته باشند، می گوید: تا یکی دو سال پیش براساس قانون نظام صنفی هر واحد صنفی براساس نوع فعالیتش باید در شعاع 200متری یا 500متری از واحد صنفی دیگر قرار داشته باشد. اما به ظاهر این قوانین دیگر لحاظ نمی شوند.

این کارواش دار همچنین اضافه می کند که بیش از 14سال در این صنف سابقه دارد و برای اینکه کارواش و کارواش داری به عنوان یک شغل مطرح شود، زحمات زیادی کشیده اند. بنابراین نباید با بی برنامگی موجبات تضعیف این شغل فراهم شود.
به نظر می رسد متراژ مورد نیاز برای راه اندازی کارواش کمی مخدوش است چون هم کارواش 40متری داریم و هم 500متری و حتی بیشتر. از طرفی اتحادیه با تعیین نرخ های سالانه برای انواع شست وشو سعی در تنظیم این بازار دارد اما بنا به گفته های فعالان این بازار، هستند کارواش هایی که با کمترین هزینه وارد بازار می شوند و زیر قیمت نرخ های تعیین شده به مشتریان خدمات می دهند.
در این میان مشتری نیز هزینه های کمتر را انتخاب می کند. بنابراین کارواش هایی که چند صد میلیونی هزینه کرده اند و نمی توانند نرخ ها را بشکنند، در نهایت متضرر می شوند. مشتری هم فکر می کند نباید از خدمات آن که گران تر می گیرد استفاده کرد.

ملک، مهم ترین هزینه راه اندازی کارواش  
حضور در این بازار ریسک پذیری ویژه ای می خواهد. چون شروع کار باید با متراژ بالای کارواش باشد و متراژ پایین سوددهی بالایی را نصیب سرمایه گذار نمی کند. رشیدی در این زمینه می گوید: حتی اگر بازار کارواش را دارای مشتریان همیشگی فرض کنیم اما حضور حرفه ای در این بازار هزینه های بالایی می طلبد که همین امر ریسک این کار را افزایش می دهد.
مثلا برای خرید 500متر فضا که در ضعیف ترین منطقه تهران حداقل 4میلیون تومان است، سرمایه ای تا 2میلیارد تومان مورد نیاز است. همچنین برای خرید دستگاه های مورد نیاز هم تا 100میلیون تومان باید هزینه شود. البته این قیمت ها هم ثابت نیست و بسیار متفاوت است. مثلا برای خرید یک پمپ شست وشو بین 4 تا 20میلیون تومان می توان هزینه کرد.

این مسئله در مورد سایر دستگاه ها نیز صدق می کند. اما راه اندازی کارواش تنها خرید یک پمپ و تهیه مکان نیست و هزینه های جاری زیادی وجود دارد که می توان به تهیه مواد شست وشو و استهلاک وسایل اشاره کرد. چون اگر قرار است خدمات باکیفیتی به مشتریان ارائه شود، باید حداقل هر چهار سال یک بار وسایل و دستگاه هایش را تعویض کند.
رشیدی در مورد امکانات جدیدی که به کارواش ها اضافه شده می گوید: ما جزو نخستین کارواش هایی بودیم که سیستم بخارشویی موتور اتومبیل را راه اندازی کردیم و ابداع کننده اش هم خودمان بودیم که هفت سال پیش این کار را انجام دادیم. این کار موجب می شود که هیچ مشکلی برای موتور اتومبیل به وجود نیاید.

دستمزدی که براساس انعام تعیین می شود
کارگر کارواش عمل شست وشوی اتومبیل را انجام می دهد و باید در این مورد مهارت لازم را داشته باشد. رشیدی می گوید برای اینکه به اتومبیل مشتریان آسیبی نرسد همیشه از سرکارگر ماهری استفاده می کنیم که سایر افراد باید زیر نظرش کار کنند. همچنین هیچ گاه اتومبیل های گران قیمت را به کارگران تازه کار نمی سپاریم.
این فعال بازار در ادامه به شیوه دستمزددهی به کارگران کارواش اشاره و اضافه می کند: دستمزد کارگران براساس انعامی است که مشتری پرداخت می کند و به طور کلی کارگران کارواش حقوق ثابت ندارند. با توجه به سخنان این کارواش دار شاید به همین دلیل است که کارگران کارواش ها معمولا افغانی ها هستند که ادعایی برای حق بیمه و. . نداشته باشند.
رشیدی در پایان و در مورد میزان مراجعه مردم به کارواش در ایران می گوید: براساس آماری که ما داریم به طور میانگین دو بار در ماه برای شستن ماشین به کارواش ها مراجعه می شود و اضافه می کند در کشورهای اروپایی و آمریکایی کارواش و کارواش داری شغلی دائمی و دارای سود و منفعت بالا محسوب می شود و ما امیدواریم در ایران هم این فرهنگ گسترش یابد.