◄ شهر هوشمند دریایی ایران در قشم ساخته می شود
بنابر اعلام عضو هیئت مدیره منطقه آزاد قشم قرار است نخستین «شهر هوشمند دریایی ایران» در قشم ساخته شود.
شهرهای هوشمند دریایی (Smart Maritime City) یک مفهوم تازه و آینده نگر در حوزه شهرسازی و حمل ونقل دریایی محسوب می شود.
به گزارش تین نیوز، شهر هوشمند دریایی معمولاً مجموعه ای از سکونتگاه ها، بنادر و زیرساخت های شناور یا ساحلی است که با استفاده از فناوری های پیشرفته، داده های لحظه ای، انرژی های پاک، و سامانه های مدیریت هوشمند، کارایی، امنیت و پایداری فعالیت های دریایی را افزایش می دهد.
این نوع شهرها می توانند ویژگی هایی مانند:
-
بندر هوشمند (Smart Port) با سیستم های خودکار بارگیری و تخلیه کالا
-
مدیریت ترافیک دریایی با استفاده از هوش مصنوعی و GPS دقیق
-
انرژی های تجدیدپذیر (مثل انرژی خورشیدی، بادی و جریان آب) برای تامین برق شناورها و تاسیسات
-
سامانه پایش محیط زیست برای جلوگیری از آلودگی دریا
-
سازه های شناور یا نیمه ثابت که در برابر تغییرات سطح آب مقاوم باشند
گویا قرار است در ایران هم شهر هوشمند دریایی در قشم ساخته شود. دیروز عضو هیئت مدیره منطقه آزاد قشم از آغاز رسمی فعالیت های مربوط به تأسیس نخستین «شهر هوشمند دریایی ایران» در این منطقه خبر داد.
فرزین حقدل، عضو هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد قشم، با اشاره به دوری چند دهه ای اقتصاد ملی از ظرفیت های گسترده دریایی، تأکید کرد که اکنون زمان بازگشت به دریا و بهره گیری از اقتصاد مبتنی بر آن فرا رسیده است. او یادآور شد که بررسی های تاریخی نشان می دهد قدرت های بزرگ جهان از قرن هجدهم تاکنون با تکیه بر دریا به اقتدار اقتصادی و حاکمیتی رسیده اند.
حقدل در تشریح آخرین تحولات طرح «شهر دریایی قشم» گفت: این پروژه که بیش از یک دهه به علت تغییرات مدیریتی متوقف مانده بود، طی شش ماه گذشته با قدرت از سر گرفته شده است. هم زمان، «شرکت شهر دریایی قشم» با مشارکت سازمان منطقه آزاد قشم، دو شرکت زیرمجموعه (سرمایه گذاری و توسعه قشم، توسعه بنادر و فرودگاه های قشم) و دو شریک خارجی تأسیس شده تا به عنوان توسعه دهنده، تمامی فعالیت های اقتصاد دریاپایه را سازماندهی و هدایت کند.
به گفته او، مأموریت «شهر هوشمند دریایی ایران» پیشبرد یکپارچه همه حوزه های مرتبط با اقتصاد دریاپایه است؛ از صنایع و تجارت دریایی تا تعمیر و نگهداری کشتی ها، کشاورزی و شیلات دریایی، و حتی ورزش ها و گردشگری دریایی. این فعالیت ها در چند نقطه از سواحل شمالی و جنوبی قشم جانمایی و پیاده سازی خواهد شد.
عضو هیئت مدیره منطقه آزاد قشم افزود: با توجه به تحولات سریع فناوری، به ویژه در حوزه هوش مصنوعی، این شهر از ابتدا به عنوان یک شهر دریایی نسل جدید و کاملاً هوشمند طراحی می شود. وی الگوهای موفقی چون سنگاپور، هنگ کنگ و بوستون را نمونه هایی الهام بخش برای طراحی خدمات و زیرساخت ها دانست و تأکید کرد که استانداردهای پیشرفته بین المللی در این پروژه رعایت خواهد شد.
حقدل همچنین خشکسالی ها و کمبود منابع آبی کشور را از عوامل مهم ضرورت انتقال جمعیت و صنایع به سواحل جنوبی عنوان کرد و گفت: دولت ایجاد شهرهای جدید ساحلی را تصویب کرده و قشم به دلیل موقعیت ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک ویژه، می تواند پیشگام این حرکت ملی باشد.
بیشتر بخوانید:
هنوز از ظرفیت های دریا استفاده نکرد ه ایم/ زیرساخت های پژوهشی در انتظار سرمایه گذاری
ایده شهرهایی از کجا آمده است؟
اگرچه ایده شهرهای دریایی به قرن ۲۰ بازمی گردد، با پروژه های مفهومی معماران پیشرو، اما شکل گیری واقعی این مدل از شهرها در اواخر دهه ۲۰۱۰ شتاب گرفت. چند نمونه شاخص:
-
سنگاپور: بندر سنگاپور که یکی از شلوغ ترین بنادر کانتینری جهان است، با سامانه های هوشمند مدیریت ترافیک کشتی، سیستم بارگیری خودکار، و زیرساخت های دیجیتال، نمونه یک هسته عملیاتی شهر هوشمند دریایی محسوب می شود.
-
روتردام، هلند: بندر روتردام از فناوری های اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و تحلیل داده های بزرگ برای پیش بینی زمان پهلوگیری کشتی ها و مدیریت عملیات لجستیک استفاده می کند.
-
پروژه Oceanix، کره جنوبی و شراکت با سازمان ملل: شهری شناور که مقاوم در برابر طوفان و بالا آمدن سطح آب است، با انرژی ۱۰۰٪ تجدیدپذیر و طراحی ماژولار برای زندگی و فعالیت های تجاری.
-
جاپان – کاکامی گاهاارا و ناگاساکی: توسعه جزایر مصنوعی برای ایجاد مناطق تجاری-مسکونی بر بستر فناوری هوشمند، همراه با حمل ونقل دریایی پاک
۳. ویژگی های اصلی شهر هوشمند دریایی
۱. مدیریت هوشمند ترافیک دریایی و بندری: استفاده از سیستم های MTS (Maritime Traffic Services) و هوش مصنوعی برای هماهنگی پهلوگیری، کاهش زمان انتظار، و بهینه سازی مصرف سوخت.
۲. انرژی پایدار: بهره گیری از انرژی خورشیدی، بادی، و جزر و مدی برای تامین برق.
۳. کاربری چندگانه: ترکیب مناطق مسکونی، تجاری، لجستیکی و گردشگری.
-
ساختمان ها و زیرساخت های مقاوم: سازه های ضد زلزله و ضد طوفان، اغلب شناور یا نیمه ثابت.
-
اکوسیستم داده محور: اتصال تجهیزات بندری، شناورها و سیستم های شهری به شبکه داده یکپارچه.
مزایا و چالش ها
-
مزایا: افزایش بهره وری حمل ونقل دریایی، کاهش آلودگی، توسعه گردشگری دریایی، ایجاد فضاهای شهری تازه در مقابل کمبود زمین.
-
چالش ها: هزینه های بالای ساخت، پیچیدگی مهندسی، وابستگی به فناوری پیشرفته، و نیاز به تطبیق با قوانین بین المللی دریایی.
آینده شهرهای هوشمند دریایی
سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) پیش بینی کرده تا سال ۲۰۵۰ بخش عمده تجارت کالا از مسیرهای دریایی با پشتیبانی سیستم های هوشمند انجام خواهد شد. همچنین، با افزایش تهدید بالا آمدن سطح آب، شهرهای هوشمند دریایی نه فقط انتخابی اقتصادی بلکه راهکاری زیست محیطی خواهند بود.
بسیاری از کشورهای پیشرفته، به ویژه در آسیا و اروپا، در حال سرمایه گذاری روی نمونه های اولیه هستند. ترکیب هوش مصنوعی، رباتیک، اینترنت اشیا، و مهندسی سازه های شناور، مسیر را برای شکل گیری شهرهایی باز می کند که همزمان در خدمت تجارت، زندگی، و حفظ محیط زیست باشند.
شهر هوشمند دریایی محصول تلاقی سه حوزه کلیدی است: مهندسی سازه پیشرفته، فناوری دیجیتال، و مدیریت پایدار منابع. جهان امروز، با چالش های زیست محیطی، رشد جمعیت، و نیاز به ارتباطات تجاری سریع و امن، بیش از هر زمان دیگری به چنین راهکارهایی نیاز دارد. سرمایه گذاری در این حوزه، به ویژه برای کشورهایی که موقعیت جغرافیایی ساحلی بر خطوط کشتیرانی اصلی دارند، می تواند هم در بعد اقتصادی و هم در وجه امنیتی و محیط زیستی، دستاوردهای بزرگی به همراه آورد.
