مشکلات پیش روی فرودگاه آبادان ؛ تهدیدی به نام فرودگاه بصره
نبود پرواز خارجی در فرودگاه آبادان و نزدیکی این شهر با فرودگاه بصره عراق سبب رغبت سفر مسافران جنوب خوزستان از طریق بصره می شود.

فرودگاه بین المللی آبادان جزو اولین فرودگاه های کشور بوده که در سال ۱۳۲۰ توسط شرکت ملی نفت ایران و به دلیل وجود پالایشگاه احداث شد. با رونق گرفتن شهر آبادان، فرودگاه نیز توسعه یافت تا جایی که نخستین پروازهای خارجی از مهرآباد و سپس آبادان در نیمه دوم سال ۱۳۲۸ آغاز شد.
به گزارش تین نیوز به نقل از مهر، کویت ایرویز، کی ال ام هلند، بریتیش ایرویز انگلیس، لوفت هانزای آلمان، مالتای مالت، سوئیس ایرویز سوئیس، اسکاندیناوی ایر اسکاندیناوی و آلیتالیای ایتالیا و … شرکت های هواپیمایی فعالی بودند که پروازهایشان تا قبل از جنگ تحمیلی در فرودگاه آبادان نشست و برخاست داشت اما اکنون به رغم ظرفیت مناسب اقتصادی، گردشگری و درمانی در شهر آبادان، این فرودگاه پرواز مسافری خارجی ندارد و حتی پروازهای داخلی آن نیز محدود است.
حجم بالایی از مسافران فرودگاه بین المللی آبادان را اتباع عراقی به خود اختصاص دادند؛ اختلاف هزینه های ارزی و همچنین بُعد مسافت کوتاه از شهر بصره عراق تا فرودگاه بین المللی آبادان از دلایل حضور اتباع عراقی در این فرودگاه است.
فرودگاه بصره عراق
فرودگاه بین المللی بصره عراق دومین فرودگاه بین المللی بزرگ در این کشور است که در جنوب شهر بصره و در فاصله ۲۰ کیلومتری از مرکز شهر واقع شده است. این فرودگاه در دهه ۱۹۸۰ ساخته شد و پس از آن توسعه یافت.
فرودگاه بصره از نظر ظرفیت مسافری چهارمین فرودگاه بزرگ عراق محسوب می شود. این فرودگاه از نظر پوشش ایرلاین های بین المللی، روابط خوب با ایران و ظرفیت قابل توجهی که در خصوص بار می تواند پوشش دهد، بسیار حائز اهمیت است.
این فرودگاه در زمان جنگ اول خلیج فارس، جنگ دوم خلیج فارس و حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ برای مدت طولانی بسته بود. پس از حمله سال ۲۰۰۳ به عراق، با گسترش فعالیت های اقتصادی و سرمایه گذاری در بصره این فرودگاه بازگشایی شد و شاهد فعالیت بی سابقه خطوط هوایی بود.
در سال ۲۰۰۵ پروازهای محلی میان بصره و بغداد آغاز شد. فرودگاه بصره شامل یک مرکز تجاری پیشرفته، اتاق های کنفرانس مجهز و ایستگاه هواشناسی است.
آغاز صادرات هوایی از آبادان
در روزهای اخیر مسیر هوایی صادراتی میان آبادان و کویت پس از سه سال وقفه، بار دیگر فعال شد؛ اتفاقی که با حمایت های مستمر اداره کل گمرک آبادان، مشارکت شرکت هواپیمایی اطلس ایر و همراهی بخش خصوصی رقم خورد و نویدبخش فصل تازه ای در تجارت منطقه ای میان جمهوری اسلامی ایران و کویت است ولی در کنار آن پرواز مسافری خارجی یک ضرورت است.
روز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ماه جلسه هماهنگی پروازهای خارجی در فرودگاه بین المللی آبادان با حضور برخی مسئولان مرتبط و همچنین بدون حضور خبرنگاران برگزار شد. دعوتی های صورت گرفته توسط مدیریت فرودگاه آبادان انجام شد. مسئولیت دعوت از خبرنگاران در همه ادارات بر عهده واحد روابط عمومی است که مسئول روابط عمومی فرودگاه آبادان در اقدامی غیرحرفه ای از دعوت خبرنگاران خودداری کرد.
در این جلسه که به ریاست فرماندار ویژه آبادان برگزار شد، مشکلات پیش روی برقراری پروازهای خارجی مورد بحث و بررسی قرار گرفته بود.
تهدیدی به نام فرودگاه بصره
فرودگاه بین المللی آبادان در حال حاضر از پروازهای خارجی مسافری خارجی بی بهره است؛ موضوعی که نگرانی هایی را درباره آینده نقش این فرودگاه در جا به جایی هوایی منطقه ایجاد کرده است.
در مقابل، فرودگاه بین المللی بصره در کشور عراق با سرعت قابل توجهی در حال توسعه و گسترش مسیرهای پروازی خارجی خود است.
بر اساس ارزیابی ها، نبود پروازهای مستقیم مسافری خارجی از آبادان، مسافران این منطقه را به سمت استفاده از فرودگاه های جایگزین سوق می دهد و در این میان، بصره به دلیل نزدیکی جغرافیایی، امکانات رو به رشد و افزایش پروازهای بین المللی به گزینه ای جدی برای ساکنان جنوب خوزستان به ویژه شهرهای آبادان و خرمشهر تبدیل شده است.
در حال حاضر برخی از ساکنان مناطق جنوبی استان خوزستان، برای سفرهای خارجی خود ناچار هستند به دیگر شهرها مراجعه کنند که این موضوع علاوه بر صرف زمان و هزینه بیشتر، بر میزان رضایت مندی مسافران نیز تأثیر منفی گذاشته است. در چنین شرایطی، فرودگاه بین المللی بصره عراق با توجه به شرایط مناسب تر خود به مرور جایگاه جایگزینی را به دست آورده است.
چنانچه روند فعلی ادامه یابد و پروازهای بین المللی مسافری از آبادان برقرار نشود این احتمال وجود دارد که بخش قابل توجهی از مسافران ایرانی به ویژه از آبادان و شهرهای اطراف برای انجام سفرهای خارجی خود مسیر هوایی بصره را انتخاب کنند. این تغییر الگوی سفر می تواند پیامدهایی همچون کاهش درآمدهای فرودگاهی و کمرنگ شدن نقش آبادان در نقشه پروازهای منطقه ای را در پی داشته باشد.
احیای پروازهای خارجی در فرودگاه آبادان نیازمند برنامه ریزی جدی، تعامل با شرکت های هواپیمایی و حمایت از بخش خصوصی است. در غیر این صورت مزیت های نسبی این فرودگاه در رقابت منطقه ای با همتای عراقی خود به مرور از بین خواهد رفت.
پروازهای خارجی برقرار شود
سیدمحمد مولوی، نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: از طریق وزارت راه و شهرسازی پیگیر موضوعات توسعه ای به ویژه عمرانی فرودگاه بین المللی آبادان هستیم تا ترمینال فعلی برای پروازهای خارجی و ترمینال جدید برای پروازهای داخلی در نظر گرفته شود.
نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت استفاده از روش های اصولی برای برقراری پروازهای داخلی، توضیح داد: راه برون رفت از چالش های کمبود پرواز داخلی، ایجاد پرواز بیس (BASE) و ثبت و راه اندازی ایرلاین (شرکت هواپیمایی) در منطقه آزاد اروند است.
مولوی، برقراری پروازهای خارجی در فرودگاه بین المللی آبادان را از مطالبات فعالان اقتصادی و گردشگری عنوان کرد و گفت: پیشتر پرواز آبادان - شارجه از طریق یک ایرلاین خارجی برقرار شده بود که متأسفانه به علت عدم مدیریت صحیح مدیران وقت، این پرواز لغو شد؛ اکنون انتظار می رود با نگاهی اقتصادی، پروازهای مسافری-باری خارجی مجدداً در منطقه برقرار شوند.
وی با بیان اینکه فعالان اقتصادی و گردشگری خواستار برقراری پرواز به مقصد دبی و استانبول هستند، افزود: برای برقراری پروازهای مسافری - باری خارجی باید پیش نیازها از هم اکنون با قید فوریت فراهم شود؛ استقرار دائم باجه ارزی و همچنین حضور فعال گمرک و پلیس گذرنامه باید عملیاتی شود.
نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: احداث آشیانه، راه اندازی دائمی بخش کارگو، احداث کیترینگ، ساخت هتل فرودگاهی در آبادان، بهسازی سیمای فرودگاه و بهبود فضای پارکینگ از جمله مطالباتی است که انتظار داریم وزارت راه و شهرسازی به صورت ویژه در دستور کار قرار دهد.
حمل و نقل هوایی؛ فرصت طلایی
خسرو پیرهادی، فرماندار ویژه آبادان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: کشورهایی که به حمل و نقل مناسب دسترسی داشته باشند، می توانند به توسعه و رونق اقتصادی امیدوار باشند.
وی ادامه داد: باید قابلیت های زمینی، هوایی و دریایی خود را تقویت کنیم. آبادان در چهار راهی حیاتی و بین المللی قرار دارد که این مزیت می تواند قدرت حمل ونقل کشور را افزایش دهد.
فرماندار ویژه آبادان با اشاره به سابقه تاریخی پروازهای بین المللی افزود: در دهه های گذشته از فرودگاه بین المللی آبادان پروازهای مستقیمی به اروپا و حتی قاره آمریکا برقرار بود. امروز از آن دوران یاد می کنیم اما با نگاهی امیدوارانه به آینده حرکت می کنیم. ما یکی از کلیدی ترین نقاط کشور در حوزه حمل و نقل هوایی هستیم.
پیرهادی با بیان اینکه ایران کشوری غنی است، عنوان کرد: در زمینه تولید و گردشگری یکی از کشورهای پیشتاز هستیم و این ظرفیت باید در بخش حمل و نقل هوایی توسعه یابد و قطعاً حضور سرمایه گذاران بخش خصوصی در این حوزه سودآور خواهد بود. خوشبختانه مدیریت سازمان منطقه آزاد اروند نیز نگاهی علمی و راهبردی به این موضوع دارد و امیدوارم در آینده ای نزدیک شاهد گشایش های مهمی در این زمینه باشیم.
وی تاکید کرد: فرودگاه، فرمانداری و سایر دستگاه های مسئول برای رفع موانع موجود پای کار هستند و شرکت پخش فرآورده های نفتی نیز پیگیری مسئله قیمت سوخت هواپیما را برعهده گرفته است.
زنگ خط برای فرودگاه آبادان
موضوع نزدیکی بصره به شهرهایی چون آبادان، خرمشهر، ماهشهر و حتی اهواز باعث شده است که بسیاری از مسافران ترجیح دهند از این مسیر بهره بگیرند. برای این مسافران، عبور از مرز شلمچه و استفاده از پروازهای متنوع بصره نسبت به طی مسیرهای طولانی، ساده تر و مقرون به صرفه تر به نظر می رسد.
در کنار این تحولات، برخی کارشناسان هشدار می دهند که تداوم این وضعیت ممکن است در آینده نه چندان دور به نوعی وابستگی هوایی شهرهای مرزی ایران به عراق بیانجامد؛ موضوعی که می تواند تبعات اقتصادی برای منطقه در پی داشته باشد.
این در حالی است که کشور ما با بهره گیری از توان داخلی می تواند جایگاه هوایی خود را حفظ کرده و حتی ارتقا دهد.
با وجود موقعیت راهبردی و ظرفیت های بالای فرودگاه بین المللی آبادان، متأسفانه در سال های اخیر وزارت راه و شهرسازی در انجام وظایف خود برای توسعه زیرساخت های این فرودگاه همچون تکمیل ترمینال جدید، کوتاهی کرده است که به شکل ملموسی قابل مشاهده بوده و موجب شده بخش زیادی از توان بالقوه این فرودگاه بلااستفاده باقی بماند.
در حالی که بسیاری از فرودگاه های هم رده در دیگر استان ها در این سال ها توسعه یافته و به مقاصد بین المللی متصل شده اند، فرودگاه بین المللی آبادان از این روند بازمانده و شاهد پیشرفت محسوسی نبوده است.
در نهایت این وضعیت می تواند زنگ خطری برای مسئولان حمل و نقل هوایی و مدیران منطقه ای باشد تا با بازنگری در سیاست های پروازی، زمینه بازگشت پروازهای خارجی مسافری به فرودگاه بین المللی آبادان را فراهم سازند.