◄ کریدور زنگزور فرصت است یا تهدید؛ پاسخ متفاوت معاون وزیر راه
امین ترفع معاون امور بین الملل وزارت راه و شهرسازی با حضور در جلسه امروز سه شنبه 15 مهرماه 1404 کمیسیون حمل و نقل اتاق تهران ابعاد مختلف راه اندازی کریدور زنگزور را برای فعالان حمل و نقل بخش خصوصی تشریح کرد.
سومین نشست از سلسله جلسات کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی تهران در دوره جدید، صبح امروز سه شنبه 15 مهرماه در سالن کنفرانس کمیسیون های اتاق بازرگانی تهران برگزار شد.
در این نشست امین ترفع معاون امور بین الملل وزارت راه و شهرسازی در تشریح ابعاد مختلف راه اندازی کریدور زنگزور بیان کرد: در میانه جنگ دوم قره باغ بود که الهام علی اف رئیس جمهور جمهوری اذربایجان راه اندازی کریدور زنگزور را به عنوان یک مطالبه رسمی وارد ادبیات سیاسی منطقه قفقاز کرد.
وی با بیان این که راهبرد ژئوپولتیکی جمهوری آذربایجان تاکید بر راه اندازی کریدورهای شرقی – غربی و نوعی انزوا و احتیاط نسبت به کریدورهای شمالی – جنوبی است، افزود: آذربایجان به دلیل شرایط خاص تاریخی و جغرافیایی و سیاسی تمایل دارد قدرت های بین المللی را در ساختار قدرت خود مشارکت دهد و این امر چالش های فراوانی برای کشورهای منطقه از جمله ایران ایجاد کرده است.
ترفع با اشاره به موضع ارمنستان درباره کریدور زنگزور بیان کرد: ارمنستان، زنگزور را مسیری حمل و نقلی می داند و قائل به کریدور بودن آن نیست اما این کشور صلح با آذربایجان و رفع انسداد مسیرهای شرقی – غربی و شمالی – جنوبی را مدنظر دارد، ضمن آن که ابتکاری تحت عنوان چهارراه صلح را در مورد زنگزور پیگیری می کند که در آن ابتکار، مطالبات ایران نیز لحاظ شده است.
معاون امور بین الملل وزارت راه و شهرسازی در ادامه با بیان این که چارچوب معاهده صلح منعقد شده بین آذربایجان و ارمنستان با میانجی گری آمریکا، غیرمنطقی نیست، افزود: کریدور زنگزور علاوه بر آذربایجان و ارمنستان، کشورهای مختلف از ایران و ترکیه و روسیه گرفته تا آمریکا و چین و کشورهای اروپایی و عراق و کشورهای عربی را تحت تاثیر قرار می دهد و درگیر معادلات و تعارض منافع های پیچیده می کند. قطعا آذربایجان تمام ترانزیت خود را به کشوری همچون ارمنستان که دشمنی تاریخی با یکدیگر دارند، وابسته نخواهد کرد.
اگر ارمنستان نهایتا به راه اندازی این کریدور رضایت دهد، ایران نیز باید با درک و بازتعریف جایگاه خود در معادلات منطقه قفقاز فرصت های این کریدور را در نظر داشته باشد و صرفا آن را به چشم عامل محدود کننده منافع نبیند .
او با بیان اینکه«برخلاف برخی تحلیل‌های هیجانی در مورد این موضوع، ایران از معادلات منطقه حذف نشده است» ادامه داد: اگرچه برخی قدرت‌ها در صدد حذف ایران از معادلات منطقه ای هستند اما موقعیت جغرافیایی ایران به گونه‌ای است که ساخته شدن این مسیر، منافعی برای کشور ما به همراه خواهد داشت. در عین حال، مسیرهای متعددی میان ایران و همسایگان شمالی وجود دارد که همچنان فعال است. از جمله مسیر بیله‌سوار– جلفا که همچنان کامیون‌های آذربایجانی از آن برای انتقال کالا و سوخت استفاده می‌کنند. حتی در دوران جنگ و همه‌گیری کرونا نیز این مسیر مسدود نشد. بنابراین احداث یک جاده ۴۸ کیلومتری در خاک ارمنستان تهدیدی برای منافع حیاتی ایران محسوب نمی‌شود.
ترفع با تأکید بر منطق ژئوپلیتیکی این رویکرد افزود: آذربایجان نمی‌تواند همه ترانزیت خود را از کشوری انجام دهد که با آن دارای تعارض منافع تاریخی و قومی است. از سوی دیگر، باز شدن مسیرها می‌تواند برای ایران نیز مزایای اقتصادی داشته باشد؛ چرا که با فعال شدن مسیرهای ریلی و جاده‌ای، ایران از طریق ارمنستان به گرجستان نیز متصل می‌شود. برای مثال، فاصله زمینی میان پل‌دشت تا ایروان حدود دو ساعت است. در حالی که فاصله نوردوز تا ایروان به 12 ساعت می‌رسد. بنابراین، با رفع انسداد مسیرها، دسترسی ایران به بازارهای قفقاز تسهیل خواهد شد.
او در ادامه تاکید کرد که ایران باید از فرصت‌های جدید ترانزیتی و صلح منطقه‌ای بهره گیرد، در تعاملات اقتصادی قفقاز نقش‌آفرینی فعال داشته باشد و با واقع‌بینی، از هرگونه رویکرد انفعالی یا احساسی پرهیز کند. توسعه مسیرهای ارتباطی اگر با مدیریتی هوشمندانه همراه شود، نه‌تنها تهدیدی برای ایران نخواهد بود، بلکه به عاملی برای تقویت جایگاه ژئوپلیتیکی و اقتصادی کشور در منطقه تبدیل می‌شود.
در ادامه این جلسه، سایر حاضران نیز نظرات و دیدگاه های خود را مطرح کرده و بر ضرورت اطلاع رسانی شفاف و ابهام‌زدایی عمومی درباره این موضوع، تسهیل تردد ناوگان جاده‌ای آذربایجان در ایران و تشکیل شرکت‌های حمل‌نقلی مشترک با ارمنستان و آذربایجان تاکید کردند.
در ادامه این جلسه، حسین خاکباز مشاور اتاق تهران در حوزه حمل و نقل و لجستیک بین‌المللی نیز گزارشی از مهم‌ترین رویدادهای حوزه حمل ونقل ارائه کرد.
انتهای پیام
