رشد انفجاری بازار آنلاین طلا و خیز مردم به سوی سرمایه گذاری
بازار طلا در ایران آرام و پیوسته در حال پوست اندازی است؛ بازاری که قرن ها در قلب حجره های سنتی می تپید، اکنون با موج فناوری و سرمایه‌گذاری های خرد، وارد دوران تازه ای شده است.
فعالان حوزه طلا از تحولی سخن می‌گویند که نه فقط شیوه معامله، بلکه نگاه مردم به پس‌انداز و حفظ ارزش دارایی را دگرگون کرده است؛ تحولی که با رشد پلتفرم‌های آنلاین طلا، مرز میان سنت و دیجیتال را کم‌رنگ کرده است.
هادی صداقت، مدیرعامل عیاره، در گفت‌وگوی اختصاصی با تحریریه کاماپرس از تحول بازار سنتی طلا در مسیر دیجیتال، رشد سرمایه‌گذاری‌های خرد، ضرورت قانون‌گذاری هوشمند و چشم‌انداز امیدبخش اقتصاد سخن گفت.
فضای کسب و کار خودتان را توصیف کنید. وضعیت بازار طلا را در حال حاضر چگونه می‌بینید؟
فضای کسب و کار ما خوب است و من راضی هستم. سعی می‌کنیم کار را جمع و جور، روشن و سریع پیش ببریم و با سرعت عمل بالا عمل کنیم. کار ما واقعا سخت است؛ از نظر من نوک پیکان اقتصاد بازار ما بازار طلا است. این بازار بسیار هوشمند است و نسبت به تغییرات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بسیار سریع عکس‌العمل نشان می‌دهد و این مسئله کار کردن در این بازار را سخت می‌کند.
در چند سال اخیر فضای آنلاین طلا چگونه رشد کرده است؟
در سال‌های اخیر، فضای آنلاین طلا رشد انفجاری داشته است. پنج سال پیش، خرید و فروش اینترنتی محدود به کالاهای عمومی مانند دیجی کالا بود و اگر به کسی می‌گفتید طلا به صورت اینترنتی بخرد، باورش سخت بود و این سوالات را ذهن به وجود می‌آورد که چه کسی طلای من را می‌آورد؟ چه کسی تحویل می‌دهد؟ چگونه انتخاب کنم؟ اما به طور ناگهانی یک انفجار شدید اتفاق افتاد. حتی کسانی که نسل در نسل به شکل سنتی در بازار فعال بودند، تحت تاثیر این پلتفرم‌ها قرار گرفتند.
نظر شما درمورد این انفجار چیست؟
باید دو شاخه اصلی بازار طلا را از یکدیگر تفکیک کرد. بخش نخست، خرید و فروش زیورآلات طلا است که بیشتر ماهیتی مصرفی دارد؛ درست مانند خرید آنلاین سایر کالاها، می‌توان زیورآلاتی مانند النگو یا گردنبند را به صورت اینترنتی تهیه کرد. اما بخش دوم، طلای آب شده و سرمایه‌گذاری در طلا است که ماهیتی کاملا مالی و اعتباری دارد و با زیورآلات تفاوت بنیادین دارد. من در هر دو حوزه فعالیت دارم و معتقدم برای تحلیل درست بازار، باید این دو بخش را جداگانه بررسی کرد.
در زمینه برندسازی و حضور آنلاین کسب و کار طلا چه نکاتی وجود دارد؟
برندسازی و شبکه‌سازی در فضای آنلاین حتی برای کسب‌وکارهای سنتی طلا اهمیت زیادی دارد. این بازار گرچه جهانی و سنتی است، اما حضور در فضای دیجیتال قواعد و منطق خاص خود را می‌طلبد. برندهای قدیمی برای موفقیت در این محیط، باید روش بازاریابی و مدیریت برند خود را بازنگری کنند. در حوزه زیورآلات، کارگاه‌ها و کارخانه‌های بزرگ برندهای شناخته شده دارند، اما در بخش سرمایه‌گذاری آنلاین طلا، یک سیستم تازه شکل گرفته که نیازمند بهره‌گیری هوشمندانه از فناوری و ارتباطات است.
تجربه شخصی شما در این زمینه چیست؟
من از سال ۱۳۹۲ طرحی برای سرمایه‌گذاری خرد در طلا تدوین و به موسساتی تحت نظارت دفتر مطالعات ریاست جمهوری و پارک پردیس ارائه کردم. آن زمان طرح رد شد، اما پس از 10 سال مجوز آن به من داده شد. این نشان می‌دهد بازار به سمت استفاده از فناوری پیش می‌رود و باید از آن بهره گرفت. البته پلتفرم‌ها هنوز کامل نیستند و نیاز به مقررات بیشتری دارند، اما روند رشد آن‌ها متوقف‌ناپذیر است. مانند فارکس و بورس، این کسب‌وکار هم نیازمند رسمیت و صدور مجوز است که خوشبختانه این فرآیند در حال شکل‌گیری است.
دلیل رشد انفجاری بازار آنلاین طلا چیست؟
اولین عامل رشد بازار طلا تورم است. این بازار هوشمند است و جهت حرکت سرمایه‌های خرد و کلان مردم را به سمت حفظ ارزش دارایی‌ها هدایت می‌کند. در شرایط کنونی اقتصاد کشور که مولد نیست و فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری در کسب‌وکار یا صنعت وجود ندارد، مردم به سمت سرمایه‌گذاری‌های دفاعی می‌روند تا ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند. طلا به دلیل ویژگی‌های ذاتی مانند ارزش جهانی، وجود فیزیکی، قابلیت مبادله آسان، عدم زنگ‌زدگی و رشد نسبتا بیشتر نسبت به ارزهای دیگر، به گزینه اول سرمایه‌گذاری تبدیل شده است، در حالی که ارزهای دیجیتال و ابزارهای دیگر چنین ویژگی‌هایی ندارند.
نظر شما درباره نقش حاکمیت و قانون‌گذاری در این حوزه چیست؟
حاکمیت و سایر نهادها باید با انتخاب هوشمند مردم همراهی کنند و قوانین و مقررات لازم را برای سرمایه‌گذاری آنلاین طلا ایجاد کنند. این کار به مردم اجازه می‌دهد که سرمایه‌گذاری امن و مطمئن داشته باشند و بازار توسعه یابد.
وضعیت فعلی اقتصاد کشور چگونه است و چه محدودیت‌هایی برای صنایع وجود دارد؟
در حال حاضر اقتصاد کشور تقریبا راکد است و محدودیت‌های جدی در تمامی بخش‌ها دیده می‌شود. دولت با چالش تامین مالی مواجه است و اگرچه صادرات نفت انجام می‌شود، اما کالاهای ضروری برای صنایع و توسعه اقتصاد مولد مانند توربین، تجهیزات سد و هواپیما، عملا قابل واردات نیستند. این محدودیت‌ها رشد زیرساخت‌های صنعتی و سرمایه‌گذاری‌های کلان را محدود کرده‌اند.
اگر دولت با فعالیت‌های اقتصادی مردم همراهی کند، ظرفیت‌های بالقوه قابل فعال‌سازی است؛ برای مثال، با خرید طلا، مردم می‌توانند بخشی از پتانسیل اقتصادی کشور را به جریان بیندازند و دولت از این طریق منابع مالی خود را تامین کند. به این ترتیب، ذخایر زیرزمینی نفت که متعلق به نسل‌های آینده است، اکنون به شکل طلا به عنوان ذخیره ارزش در دست مردم قرار می‌گیرد تا در آینده از آن بهره‌برداری شود. با وجود این، بخش زیادی از درآمدهای دولت صرف هزینه‌های جاری می‌شود و به‌جای سرمایه‌گذاری برای آینده، محدود به امروز است.
چگونه خرید طلا می‌تواند قدرت خرید فرد را در آینده حفظ کند؟
فرض کنید فردی بخواهد برای جهیزیه فرزندانش در پنج تا 10 سال آینده برنامه‌ریزی کند. با خرید طلای خرد، می‌تواند قیمت کالاهای آینده را امروز پیش‌خرید کرده و قدرت خرید خود را در سال‌های بعد حفظ کند. این روش نه تنها به نفع فرد است، بلکه به اقتصاد کلان کشور نیز کمک می‌کند. بازار طلا، چه در مقیاس کوچک و چه بزرگ، منافع مشترک دولت و مردم را تامین می‌کند و دارایی‌های وارد شده به کشور به جای مصرف فوری، در جهت افزایش توان اقتصادی به کار گرفته می‌شوند.
آیا خرید طلا در این سیستم به معنای خرید اعتبار است یا طلا فیزیکی دریافت می‌شود؟
این خرید تنها اعتبار نیست. در سیستم ما، کاربران طلای فیزیکی خود را تحویل می‌گیرند. ما تنها سایتی هستیم که بدون معطلی و بدون کارمزد، طلای فیزیکی را تحویل می‌دهیم. تمام هزینه‌ها هنگام خرید پرداخت می‌شوند و تحویل طلا بسیار سریع و ساده است؛ بنابراین نگرانی بابت اعتبار یا دریافت نکردن فیزیکی طلا وجود ندارد.
چرا برخی کاربران طلای خریداری شده را تحویل نمی‌گیرند؟
بخش عمده‌ای از کاربران، در سایت‌های مشابه ما با ارقام کوچک وارد بازار می‌شوند تا تجربه معاملاتی کسب کنند. برخی برای آموزش و تمرین، طلای خود را نگه می‌دارند و در زمان مناسب می‌فروشند و دوباره می‌خرند. این رفتار صرفا برای تمرین و تجربه بازار است و مانعی برای تحویل طلا وجود ندارد. سیستم ما بدون هیچ کارمزد اضافی و با سرعت بالا، امکان تحویل طلای فیزیکی را برای همه کاربران فراهم کرده است.
طبق آماری که یکی از مدیران پلتفرم‌های زیرساخت بانکی ارائه کرد، حدود ۹۲ تا ۹۳ درصد تراکنش‌های بانکی کشور زیر ۶۰۰ هزار تومان است. این نشان می‌دهد که برخلاف تصور عمومی، بیشتر جابه‌جایی‌های مالی در کشور مربوط به پول‌های خرد است، نه مبالغ کلان این موضوع بسیار جالب است.
در پلتفرم ما هم الگوی مشابهی وجود دارد؛ اغلب کاربران با مبالغی در حد ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومان معامله می‌کنند. این یعنی جامعه ما از نظر اقتصادی و فناوری هوشمند شده و در حال استفاده از ابزارهای دیجیتال برای حفظ ارزش پول خود است.
آیا واقعا کاربران با مبالغ کوچک می‌توانند سود کنند؟
کاملا ممکن است. به عنوان نمونه دانشجویی را می‌شناسم که ماهانه حدود هفت میلیون تومان پول توجیبی دارد. او این مبلغ را در ابتدای ماه وارد پلتفرم ما می‌کند و با خرید و فروش‌های خرد، تا پایان ماه همان مبلغ را به حدود هفت میلیون و ۴۰۰ هزار تومان می‌رساند. این نشان می‌دهد که حتی در ارقام کوچک، مردم توانسته‌اند از بازار طلا به عنوان بستری برای حفظ یا افزایش ارزش دارایی خود استفاده کنند.
مزیت پلتفرم‌های طلا نسبت به بازارهای دیگر مانند بورس چیست؟
پلتفرم‌های دیجیتال طلا، به کاربران اجازه می‌دهند با ارقام خرد وارد بازار شوند و هر زمان که بخواهند معامله کنند. برخلاف بورس که ساعت کاری مشخص، روزهای تعطیل و محدودیت‌های فنی دارد، بازار طلا در این بستر آنلاین در دسترس و پویاست. هر پلتفرم، متناسب با توان پردازشی خود سقف‌های متفاوتی مانند پنج، ۵۰ یا ۵۰۰ میلیون تومان در روز تعیین می‌کند، اما در کل این بازار به‌دلیل سادگی و انعطاف‌پذیری، به خوبی در حال رشد و تجربه‌اندوزی است.
نقش دولت در این بازار چگونه است و آیا باید کمتر شود؟
دولت در اقتصاد ما تنها نقش ناظر را ایفا نمی‌کند، بلکه یک بازیگر بزرگ است. اگر سهم دولت از اقتصاد کمتر بود، شرایط به مراتب بهتر می‌شد. این حجم از حضور، گاه باعث می‌شود که دولت به جای تنظیم بازار، مسیر آن را جهت دهد. در کشورهای موفقی مانند نروژ، با وجود درآمدهای بالای نفتی، سهم دولت از بازار کمتر است و درآمدهای نفتی وارد بازار نمی‌شوند و ذخیره می‌شوند؛ به این ترتیب اجازه داده می‌شود که مکانیزم بازار مسیر طبیعی خود را پیدا کند. منظور این نیست که دولت کنترل را رها کند، بلکه باید از یک بازیگر مسلط به یک ناظر موثر تبدیل شود تا فضای اقتصادی شفاف‌تر و پویاتر باشد.
اگر دولت محدودیت‌هایی برای معاملات آنلاین طلا اعمال کند، چه خواهد شد؟
مردم انعطاف‌پذیرند؛ مثل آب، مسیر خود را پیدا می‌کنند. حتی اگر خرید و فروش آنلاین طلا ممنوع شود، مردم از طریق ارتباطات شخصی، تلفنی یا سنتی به معاملات خود ادامه می‌دهند. من سال‌ها پیش از شکل‌گیری این پلتفرم، همین کار را در قالب دفتر کل انجام می‌دادم. مشتریان خانگی تماس می‌گرفتند و سفارش خرید یا فروش خود را می‌دادند. امروز همان سازوکار سنتی با کمک فناوری مقیاس‌پذیر و در دسترس‌تر شده است.
آیا بازار آنلاین طلا امن و قابل اعتماد است؟
این بازار به جای ایجاد تهدید، نوعی سپر دفاعی در برابر تورم است. در گذشته معاملات دستی و تلفنی انجام می‌شد، اما اکنون با استفاده از فناوری، دسترسی گسترده‌تر و شفاف‌تر شده است. حتی اگر تلفن من خاموش باشد، معاملات کاربران انجام می‌شود. البته نگرانی‌هایی وجود دارد، اما باید آن‌ها را با همراهی و صداقت در تعامل با مردم برطرف کرد، نه با محدودسازی.
چشم‌انداز شما نسبت به آینده اقتصادی کشور و رفتار مردم چیست؟
با وجود همه مشکلات، من به آینده امیدوارم، چون مردم هوشمند و فعال هستند. برخلاف لطیفه‌هایی که درباره ناامیدی و خرج کردن بی‌هدف رایج شده، من رفتار کاربران را می‌بینم؛ دانشجویانی که با حقوق اندک، گام به گام طلا می‌خرند تا آینده‌ای بسازند. این یعنی امید هنوز زنده است. حتی کاربران مسن‌تر هم در این مسیر حضور دارند. مادربزرگی ۷۰ ساله که با پشتیبانی تماس می‌گیرد تا خریدش را انجام دهد، نشان می‌دهد که امید به آینده در جامعه همچنان وجود دارد و من به این امید اعتماد کامل دارم.
آیا قصد ورود به بازار نقره را دارید؟
هنوز به قطعیت برای ورود به بازار نقره نرسیده‌ایم. بازار طلا در حال حاضر کارآمدتر و شفاف‌تر است. در بازار نقره، اختلاف قیمت خرید و فروش بسیار بالاست و برای کاربر عمومی صرفه ندارد. مثلا شمش نقره‌ای که باید ۲۰۰ میلیون باشد، ممکن است ۲۳۰ میلیون فروخته و ۱۸۰ میلیون خریده شود یعنی اختلافی تا ۲۰ درصد. این نشان می‌دهد تفاوت قیمت خرید و فروش از نوسان بازار بیشتر است. درحالی که در طلا این فاصله فقط حدود دو درصد است. بنابراین فعلا بازار نقره برای کاربران عمومی برد-برد نیست و ورود به آن را توصیه نمی‌کنیم.
انتهای پیام
