برنامه‌ ریزی احیای موافقت‌نامه‌ های تجاری

به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، محمد صادق قنادزاده، با بیان اینکه از سال های گذشته حدود ۲۰ موافقتنامه تجارت ترجیحی یا آزاد با کشورهای مختلف وجود دارد، گفت: برای بیشتر آنها قرارداد پایه امضا و نهایی شده و عملا اجرا هم می شود، اما در واقعا اجرا نمی شود؛ یعنی هیچ تبادلی از این مسیر انجام نمی شود، چراکه فرآیند اجرایی طی نشده است.

همچنین به گفته وی در مواردی قراردادها مصوب شده، اما در مراحل مذاکراتی متوقف شده است. با این حال طی دو سال های گذشته احیای موافقتنامه ها با کشورهای هدف، شامل کشورهای همسایه و بعد کشورهای همسو، پیگیری شد. برای مثال ایران با پاکستان قرارداد تجارت ترجیحی داشت، اما از سال ۲۰۱۷ متوقف شده بود که این موضوع بیشتر هم به ایران برمی گشت.

قنادزاده با بیان اینکه در حال حاضر موافقتنامه تجارت ترجیحی با پاکستان احیا شده، تصریح کرد: پاکستان شریک استراتژیک برای ایران است و به همین دلیل در مسیر احیای تجارت ترجیحی، موافقتنامه تجارت آزاد با پاکستان را هم با این کشور شروع کردیم که الان در مراحل نهایی تبادل لیست هستیم و امیدوارم سال آینده به مرحله اجرا برسد.

وی افزود: با کشور ازبکستان هم قرارداد پایه وجود داشت، اما نهایی نشده بود. در حال حاضر لیست های تجارت ترجیحی با ازبکستان در حال نهایی شدن است که به زودی انجام می شود. با کشور اندونزی و وضعیت مشابهی وجود دارد. اما با سوریه موافقتنامه تجارت آزاد امضا شده و حتی ۸۸ قلم کالای استثنا در همین دوره برطرف شد و عملا تجارت ایران و سوریه در حال حاضر کاملاً تجارت آزاد است. البته برخی مراحل تکمیلی وجود دارد که باید طی شود تا به مرحله اجرایی برسد.

این مقام مسئول با بیان اینکه مذاکرات برقراری تجارت ترجیحی یا آزاد با برخی کشورها مثل عمان، اندونزی، مالزی و غیره هم اخیراً شروع شده، گفت: بنابراین در مجموع در حوزه قراردادهای دوجانبه، با ۲۰ کشور قرارداد موافقتنامه تجارت ترجیحی یا آزاد داریم که در مراحل مختلفی هستند؛ برخی از آنها در حال اجرا برخی کاملاً متوقف و برخی در مسیر مذاکرات هستند.

کمتر از ۵ درصد تجارت در ایران از مسیر موافقتنامه های تجاری انجام می شود

به گفته معاون ارتقای کسب و کارهای بین المللی سازمان توسعه تجارت در حال حاضر تقریبا همه قراردادهایی که امضا شده به لحاظ قانونی اجرایی هستند، اما بخش خصوصی و بدنه تجاری از این قراردادها استفاده کمی می کند. در دنیا بیش از ۵۰ درصد تجارت از مسیر موافقتنامه ها پیش می رود، اما این رقم در ایران کمتر از ۵ درصد است. بخشی از مشکل به این دلیل است که برخی مراحل اجرایی مثل قوانین مبدا، استاندارد و غیره به نتیجه نرسیده و ژنجیره تکمیل نشده، بنابراین قرارداد ابتر مانده بخش خصوصی هم عملاً از این قراردادها مدافع نشده است. عموما تحریم ها روی این موضوع اثر ندارد، چراکه طرف مقابل با علم به این موضوع و پذیرش ریسک وارد قرارداد شده است.

قنادزاده همچنین اظهار کرد: سوریه، ترکیه، پاکستان، تونس، کوبا، بوسنی، اندونزی، ونزوئلا، عمان، صربستان، افغانستان، جمهوری آذربایجان، مالزی، هند، نیکاراگوئه، لبنان، بنگلادش و تایلند از جمله کشورهایی هستند که ایران با آنها موافقت نامه تجاری در جریان یا در حال طی فرآیند دارد. از طرف دیگر به برخی کشورها، از جمله در آفریقا، پیشنهاد شروع مذاکرات برقراری تجارت ترجیحی یا آزاد را ارائه کرده ایم.

وی با بیان اینکه اجرای موافقت نامه های تجاری یک کار بین دستگاهی است، تصریح کرد: چندین مورد موافقتنامه تجارتی چندجانبه هم در کشور وجود دارد که مهمترین آنها موافقتنامه تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیاست. بر اساس موافقتنامه تعرفه بیش از حد ۸۷ درصد کل کد تعرفه های کالایی ایران با این ۵ کشور صفر شد. این موافقت نامه اولین موافقتنامه تجارت چند جانبه کشور است. نکته مهم این است که عمده واردات ایران از این کشور نهاده ها، کالاهای اساسی و کالاهای سطح پایین به لحاظ تکنولوژی است. در مقابل بخش عمده صادرات ایران به این کشورها کالاهای با ارزش افزوده بالاتر است. این بازار ۴۰۰ میلیارد دلاری ظرفیت بسیار خوبی برای کشور است. این موافقتنامه در حال حاضر در فرآیند اخذ مصوبه مجلس است و با توجه به مشارکت بخش خصوصی در مراحل مختلف انعقاد این قرارداد، پیش بینی می شود در صورت اجرا یکی از موفق ترین موافقت نامه های تجارت کشور باشد.

این مقام مسئول ادامه داد: کشورهای عضو اوراسیا اعلام کردند که تا ۳ تا ۶ ماه آینده این موافقتنامه را مصوب می کنند. سازمان توسعه تجارت هم در حال پیگیری این موضوع از معاونت حقوقی مجلس است و تلاش می کنیم تصویب این موافقتنامه به مجلس فعلی برسد.

به گفته معاون ارتقای کسب و کارهای بین المللی سازمان توسعه تجارت با گروه های گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه (D۸)، سازمان همکاری های اسلامی (OIC) و غیره مذاکراتی برای انعقاد قرارداد تجارت ترجیحی یا آزاد در جریان است.

این مقام مسئول با بیان اینکه از ظرفیت موافقتنامه های تجاری به خوبی در کشور استفاده نکردیم، گفت: یکی از برنامه های جدی سازمان توسعه تجارت، تمرکز ویژه بر احیای موافقت نامه های تجاری و اجرایی سازی آنها است. پیش بینی می شود اگر بتوانیم این قراردادها را اجرایی کنیم، با ایجاد مزیت رقابتی منجر به جهش در تجارت کشور می شود.